Najczęściej mocz ma kolor żółty, który może różnić się intensywnością i odcieniem u różnych osób. U osób odwodnionych mocz przybiera ciemną barwę, natomiast gdy wypijemy dużo płynów, może być on bardzo jasny. Kolor moczu może się też zmienić pod wpływem diety (np. po zjedzeniu buraków robi się czerwonawy) albo leków.
Błonnik, mimo że nie dostarcza energii, ani żadnych składników odżywczych, to ma niezwykle istotny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
Błonnik pokarmowy jest naturalnym składnikiem produktów pochodzenia roślinnego. Występuje on w postaci rozpuszczalnej i nierozpuszczalnej. Błonnik nierozpuszczalny (celulozowy) to celuloza, hemiceluloza i ligniny. W przewodzie pokarmowym ulega tylko niewielkim przemianom. Dzięki znacznym właściwościom higroskopijnym wchłania kilkakrotnie więcej wody niż wynosi jego ciężar – pęcznieje w jelitach. Dodatkowo mechanicznie stymuluje ściany jelit, pobudzając je do wykonywania delikatnych ruchów perystaltycznych. Ta frakcja błonnika zawarta jest głównie w pełnym ziarnie zbóż, otrębach, kapuście, figach, malinach i w warzywach strączkowych.
Antybiotyki mogą wchodzić w niebezpieczne interakcje z innymi lekami. Dlatego warto uczulać na to pacjentów przychodzących do apteki.
Wynalezienie i zastosowanie antybiotyków w terapii chorób wywoływanych przez drobnoustroje bez wątpienia było jednym z największych osiągnięć medycznych XX wieku. Aby jednak terapia okazała się skuteczna i bezpieczna, konieczne jest rozważenie możliwości wystąpienia działań niepożądanych oraz analiza prawdopodobnych interakcji lekowych. Bo cały czas trzeba pamiętać, że antybiotyki i chemioterapeutyki to substancje o potencjalnie toksycznym działaniu.
Dopuszczenie leku do obrotu opiera się zawsze na podstawie oceny stosunku korzyści jego stosowania do ewentualnego ryzyka działań niepożądanych. W związku z tym powstała konieczność stworzenia systemu nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii, który z jednej strony miał poznawać tę drugą stronę leku, z drugiej przyczyniać się do poprawy bezpieczeństwa jego stosowania. Chodziło głównie o pewne grupy pacjentów: dzieci i młodzież, kobiety ciężarne, kobiety karmiące, dla których ograniczenie czynników ryzyka wystąpienia działań niepożądanych jest szczególnie ważne.
Warto pamiętać o tym, że to, co jemy i pijemy, może zmniejszać, zwiększać lub całkowicie znosić efekt terapeutyczny stosowanych leków. Problem interakcji (czyli fizycznego, chemicznego lub biologicznego wzajemnego oddziaływania) leków z żywnością wynika ze złożonej struktury diety. Jest ona przecież mieszaniną całej gamy związków chemicznych: węglowodanów, białek, tłuszczów, witamin i minerałów. Ponadto w produktach spożywczych znajdują się substancje konserwujące, pozostałości zanieczyszczeń w postaci azotanów, azotynów, pestycydów, węglowodorów aromatycznych, a także naturalnie występujące związki farmakologicznie czynne o własnym działaniu terapeutycznym.
Wzajemne oddziaływanie leków syntetycznych z lekami pochodzenia roślinnego może zachodzić na różnych etapach procesów farmakologicznych. Oprócz omawianych w poprzednim numerze interakcji farmakodynamicznych, istnieje ryzyko występowania szeregu interakcji farmakokinetycznych zachodzących na etapie absorpcji, dystrybucji, metabolizmu i eliminacji. Nie przedstawiono dotychczas badań klinicznych wskazujących na możliwość wypierania innych leków przez składniki aktywne roślin leczniczych z połączeń z białkami, co prowadziłoby do wzrostu poziomu stężenia leku w surowicy i nasilenia efektu jego działania. Im wyższy stopień wiązania z białkami i im mniejsza rozpiętość terapeutyczna leku, tym większe staje się znaczenie tego typu interakcji.
Interakcje leków syntetycznych z lekami pochodzenia roślinnego są istotnym, ale niedocenianym problemem codziennej praktyki farmaceuty. Niebezpieczeństwo, że dojdzie do interakcji, wzrasta proporcjonalnie do zwiększania ilości przepisywanych leków. Ostatnie badania wskazują, że ponad 50 proc. dorosłych pacjentów stosuje przynajmniej jeden lek Rx, a 7 proc. tej populacji przyjmuje pięć i więcej leków dostępnych na receptę. Spośród tej grupy około 20 proc. pacjentów przyjmuje leki pochodzenia roślinnego.
Większość opisanych interakcji lekowych dotyczy stosowania pary leków. Często jednak w praktyce klinicznej pacjenci przyjmują jednocześnie wiele leków. Tego typu interakcje nie są jeszcze dobrze poznane. Czasem dochodzi do wystąpienia efektów toksycznych po zastosowaniu trzech leków jednocześnie. Dostępne dane wskazują na pewne ogólne zasady, które mogą być przydatne przy rozwiązaniu takiego problemu klinicznego.
Wiele osób źle znosi początek wiosny. Zwykle bagatelizuje problem, uważając, że to tylko wiosenne przesilenie. Tymczasem objawy takie jak: zmęczenie, bóle głowy czy szara cera mogą świadczyć o nagromadzeniu się toksyn w organizmie.
Każdego dnia organizm narażony jest na działanie zanieczyszczonego środowiska i substancji zawartych w żywności. Są to m.in.: chemiczne dodatki do utrwalania produktów spożywczych, kofeina, alkohol, nikotyna, resztki leków. Obecność niewielkich ilości toksyn w organizmie zdrowego człowieka jest nieszkodliwa, jednak gdy jest ich za dużo, układ wydalniczy nie jest w stanie ich w całości usunąć. Niekorzystne substancje gromadzą się w wielu narządach, głównie w wątrobie, nerkach i innych tkankach.
Od wielu lat uważa się, że w procesie starzenia istotną rolę odgrywają postępujące wraz z wiekiem niedobory hormonalne, czyli menopauza u kobiet i andropauza u mężczyzn. Ostatnio jednak najwięcej uwagi poświęca się obniżającemu się wraz z wiekiem stężeniu DHEA.
Oprócz przestrzegania podstawowych zasad zdrowego trybu życia warto czasem pomóc sobie zażywając niewywołujące uzależnieniaśrodki wzmacniające, najczęściej zawierające wyciągi roślinne, witaminy i mikroelementy.
Czym się różnią tabletki o przedłużonym działaniu od zwykłych? Jak należy je stosować?
W poprzednich numerach „Managera Apteki” zostało omówione znaczenie izoform CYP2D6, CYP1A2 i CYP2C9 w metabolizmie leków. Na zakończenie przedstawimy cytochrom CYP3A4, który odpowiada za metabolizm prawie połowy leków dostępnych na rynku.
Ludzie starsi są największą grupą pacjentów aptek, najczęściej też realizują recepty z długą listą specyfików, dodatkowo kupując także preparaty OTC. Stąd też są oni najbardziej narażeni na wystąpienie działań niepożądanych i niebezpiecznych interakcji. ** ** ** ** ** **** ** ** ** ** **