Żeń-szeń – silny, silniejszy najsilniejszy

Oprócz przestrzegania podstawowych zasad zdrowego trybu życia warto czasem pomóc sobie zażywając niewywołujące uzależnieniaśrodki wzmacniające, najczęściej zawierające wyciągi roślinne, witaminy i mikroelementy.

Nasze czasy bywają niekiedy nazywane epoką stresu – współczesna cywilizacja zachodnia i jej wymogi sprawiają, że wkładamy coraz więcej wysiłku, by nie pozostać poza jej nurtem. W tej sytuacji powinniśmy szczególną uwagę poświęcić naszemu zdrowiu – pomijając to, że jest ono niezbędnym warunkiem uczestniczenia w „wyścigu” stanowi ono dla każdego człowieka wartość samą w sobie. Oprócz przestrzegania podstawowych zasad zdrowego trybu życia warto czasem pomóc sobie zażywając niewywołujące uzależnienia środki wzmacniające, najczęściej zawierające wyciągi roślinne, witaminy i mikroelementy.

Dobra opinia
Bardzo dobre działanie mają preparaty, w skład których wchodzi wyciąg z korzenia żeń-szenia. Na rynku dostępnych jest kilka ich rodzajów – żeń-szeń może występować sam lub w połączeniu z witaminami i mikroelementami. Zwróćmy jednak uwagę, by tego rodzaju środki kupować w aptekach – zdarza się czasem, że pochodzące z niepewnego źródła preparaty z żeń-szeniem zawierają szkodliwe dodatki. Dotyczy to zarówno sprzedaży na bazarach, jak i niespecjalistycznego handlu internetowego.

Żeń-szeń jest od wieków stosowany w medycynie wschodniej jako środek pomagający niemal na wszystko. Od lat cieszy się on również dobrą opinią w medycynie zachodniej, jest też przedmiotem intensywnych badań – miarą zainteresowania jest imponująca liczba publikacji na jego temat. Zastosowanie lecznicze znajduje kilka gatunków rośliny, z których najważniejsze to żeń-szeń azjatycki i amerykański. W różnych krajach przeważają różne opinie, który z nich jest lepszy. Za odmianą azjatycką stoi kilka tysięcy lat tradycyjnego stosowania w medycynie wschodniej i płynące stąd doświadczenie. Surowcem leczniczym jest korzeń – w starożytnych Chinach był on tak cenny, że w niektórych okresach prawo do jego gromadzenia miał jedynie cesarz. Głównymi biologicznie czynnymi składnikami żeń-szenia są ginsenozydy, z których najważniejsze to Rb1 i Rg.

Subiektywna ocena
Działania żeń-szenia możemy określić jako wzmacnianie sił witalnych i zmniejszanie podatności na stres oraz po prostu poprawę jakości życia. Wielkości te są trudno mierzalne i zasadniczo podlegają głównie ocenie subiektywnej. Stwarza to pewien problem w ocenie rzeczywistego skutku przyjmowania preparatów uzyskanych z żeń-szenia. Istnieje wiele badań obiektywnie pokazujących działanie tego typu środków, ale dotyczą one najczęściej niektórych aspektów aktywności biologicznej i zasadniczo nie uwzględniają synergizmu efektów fizjologicznych występującego przy podawaniu przetworów z tej rośliny. Są jednakże badania, w których wykazano korzystne działanie żeń-szenia w przypadku rozmaitych czynników wywołujących stres, takich jak chłód czy przemęczenie pracą. Mimo że nie są one tak precyzyjne jak ścisłe badania farmakologiczne, dobrze pokazują potencjał specyfików z żeń-szenia. Oprócz nich jest też wiele prac wykazujących wpływ tej rośliny na ważne dla naszego zdrowia i samopoczucia narządy i układy.

Szerokie działanie
Żeń-szeń wzmacnia nasz układ nerwowy – uzyskane z niego preparaty, wpływając na metabolizm neuronów, zwiększają zdolność do uczenia się i mają efekt tonizujący, wykazują przy tym działanie chroniące komórki nerwowe przed szkodliwymi czynnikami. Wykonane w tym roku badania wskazują na możliwe zastosowanie żeń-szenia w terapii takich dolegliwości, jak choroba Alzheimera.

Korzystnym efektem zażywania środków z żeń-szenia jest poprawa funkcjonowania układu krążenia przez oddziaływanie na śródbłonek naczyń, właściwości krwi (m.in. usprawniają jej przepływ) i pracę serca. Niektóre badania dowodzą, że żeń-szeń ma działanie przeciwmiażdżycowe.

Preparaty z żeń-szenia normalizują poposiłkowy poziom glukozy we krwi, co może być wykorzystane w leczeniu niektórych postaci cukrzycy. By uniknąć niepożądanego działania, pacjenci przyjmujący leki hipoglikemizujące przed zastosowaniem środków zawierających żeń-szeń powinni zasięgnąć porady lekarza.
Preparaty zawierające korzeń tej rośliny wywierają także korzystny wpływ na układ odpornościowy, wzmagając odpowiedź immunologiczną, zarówno humoralną, jak i komórkową. Znane jest też ich działanie hamujące wzrost guzów w badaniach na zwierzętach i tkankach, a wykonane ostatnio prace wykazały, że wyciąg z żeń-szenia chroni komórkowe DNA przed szkodliwym wpływem promieniowania jonizującego.
Ginsenozydy wpływają również na układ hormonalny – istnieją przesłanki wskazujące, że substancje te działają podobnie jak estrogeny, jednak prawdopodobnie mechanizm działania jest odmienny niż w przypadku naturalnie występujących hormonów.

Bezpieczne stosowanie
Przy tak szerokim profilu aktywności preparatów z żeń-szenia rzeczą zadziwiającą jest niemal zupełny brak objawów niepożądanych przy użyciu zwykłych dawek, czyli mniejszych niż 750 mg standaryzowanego wyciągu dziennie. Wyłączając przypadki nadwrażliwości osobniczej, ograniczają się one zwykle do zaburzeń żołądkowo-jelitowych przy długim przyjmowaniu dużych dawek. Pacjenci cierpiący na zaburzenia hormonalne, cukrzycę czy przyjmujący inhibitory MAO przed użyciem żeń-szenia powinni porozumieć się z lekarzem.

#Odżywka i afrodyzjak
Żeń-szeń odkrył chiński myśliciel Lao Tse około 320 roku p. n. e. Chińczycy wykorzystywali korzeń tej rośliny jako odżywkę oraz afrodyzjak, dopiero później zaczęli stosować go w leczeniu anemii, cukrzycy, zaburzeń snu i nerwic. Żeń-szeń był tak cennym surowcem, że początkowo jego używanie było zastrzeżone dla cesarza i jego dworu. Około 2 tysięcy lat temu żeń-szeń zaczęto podawać chińskim żołnierzom, aby przyspieszyć regenerację sił po stoczonych walkach. Do Europy żeń-szeń trafił już we wczesnym średniowieczu dzięki arabskiemu żeglarzowi Ibn Cordobie. Jednak dopiero w XIII w. właściwości korzenia zostały docenione. Masowe ilości żeń-szenia do Europy zaczęli sprowadzać Holendrzy (1610 r.). Na dworze króla Ludwika XIV używany był jako afrodyzjak.