Urszula Piasecka: Jako światowej klasy specjalista w dziedzinie operacji zaćmy obserwował Pan postęp dokonujący się w tej dziedzinie. Jak zmieniły się techniki i metody prowadzenia tego zabiegu?
prof. dr. hab. n. med. Jerzy Szaflik:
Postęp w zakresie technik operacyjnych zaćmy jest ogromny.
Jak duży problem stanowi obecnie AMD? Czy mamy do czynienia z epidemią tej choroby?
Odpowiem przewrotnie: do niedawna problem nie był duży, bo nic na niego nie mogliśmy poradzić, pacjenci ślepli pod naszą opieką. Obecnie mamy zarejestrowany jeden lek i możemy myśleć o leczeniu tej choroby. Druga istotna kwestia jest związana z wydłużaniem się wieku pacjentów, występowaniem większej ilości schorzeń będących czynnikami ryzyka wystąpienia AMD, a przede wszystkim wzrostem wymagań pacjentów w stosunku do swojego wzroku. Obecnie 60-latek to człowiek względnie młody, aktywny społecznie i zawodowo. Dobrze ilustrują to dane epidemiologiczne. W populacji pomiędzy 50. a 65. rokiem życia częstość występowania AMD wynosi poniżej 5 proc., a po 80. roku życia – powyżej 30 proc. Opinia o wybuchu epidemii ślepoty jest co najmniej nieprawdziwa; zwyczajnie wzrosło znaczenie tej choroby.
Szacuje się, że w Polsce chorych na zaćmę, według współczesnych kryteriów kwalifikujących do zabiegu, jest około 800 tys. Co roku wykonuje się blisko 120 tys. operacji. Trudno jednak dokładnie podać liczbę, ponieważ nie za wszystkie operacje płaci Narodowy Fundusz Zdrowia. Część zabiegów wykonywana jest odpłatnie w prywatnych klinikach.
Choroby oczu związane ze starzeniem można podzielić na schorzenia dotyczące aparatu ochronnego oka, dotyczące samej gałki ocznej oraz naczyniowe.
Mówiąc o schorzeniach dotyczących aparatu ochronnego oka, myślę o powiekach, spojówkach, o drogach łzowych itp. Ta grupa schorzeń ma swoje skutki estetyczne, ale i funkcjonalne. Można tu wymienić podwijanie, odwijanie powiek, niedrożność dróg łzowych, odłączanie się punktu łzowego od powierzchni gałki ocznej.
Druga grupa schorzeń to schorzenia dotyczące samej gałki ocznej. Najpopularniejszym z nich jest zaćma, która jest charakterystyczna dla ludzi starszych, ale może też występować w innym wieku (np. zaćma młodzieńcza, wrodzona). Zaćma starcza polega na zmianie budowy białek w soczewce oka. Z przezroczystej formy białka staje się formą nieprzezroczystą, mętnieje, co powoduje upośledzenie widzenia, a nawet ślepotę. Jest to jednak ślepota odwracalna – usunięcie zaćmy przywraca funkcję widzenia.