Dolegliwości podróżnika

Choroba lokomocyjna, biegunka, zatrucie, oparzenia słoneczne mogą zepsuć odpoczynek każdemu turyście. Jak sobie poradzić z żołądkowymi rewolucjami? Jak zdezynfekować i opatrzyć rany? Jakie środki ostrożności zastosować, by uniknąć oparzeń słonecznych?

Choroba lokomocyjna
Według danych statystycznych, co 5. dziecko i co 7. dorosły cierpi na chorobę lokomocyjną (kinetozę). Wbrew obiegowej nazwie, w przypadku kinetozy nie mamy do czynienia z chorobą, a jedynie z tymczasową reakcją organizmu na sprzeczne informacje docierające do mózgu – oczy rejestrują ruch, ale błędnik nie rejestruje zmiany położenia. W konsekwencji pojawiają się zawroty i bóle głowy, nudności, a nawet wymioty. Osoby cierpiące na chorobę lokomocyjną mogą się również nadmiernie pocić. U dzieci chorobie tej mogą towarzyszyć płacz, ziewanie oraz bladość skóry.

Aby uniknąć tych nieprzyjemnych dolegliwości, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad. Zawsze należy siadać przodem do kierunku jazdy, często robić przerwy w podróży, a w przypadku jazdy autobusem – unikać miejsc umieszczonych na osi kół. Ponadto warto pamiętać, aby przed podróżą zjeść lekkostrawny posiłek oraz unikać alkoholu. Warto również napić się herbaty z dodatkiem imbiru (jest on znany ze swoich przeciwwymiotnych właściwości). Dolegliwości mogą nasilić się w przypadku ekspozycji na dym papierosowy.

Wybierając się w dalszą podróż, należy zabrać ze sobą: torebki foliowe (na wypadek mdłości), wodę mineralną (aby nie dopuścić do odwodnienia w przypadku wymiotów) i – co bardzo istotne – preparaty, które pomogą złagodzić te dolegliwości. W aptece dostępne są środki zawierające dimenhydrinatum lub wyciąg z kłącza imbiru (Zingiberis rhizoma).

Jeśli dolegliwości związane z chorobą lokomocyjną pojawią się mimo zastosowanych środków ostrożności, zaleca się zrobienie krótkiego postoju, a następnie zamknięcie oczu (jeśli jest możliwość, to również położenie się wygodnie na płaskiej powierzchni) oraz wykonanie kilku głębokich wdechów i wydechów.

Biegunki
Najczęstszymi przyczynami tej dolegliwości są: brak odpowiedniej higieny, spożywanie niedomytych warzyw i owoców, picie nieprzegotowanej wody (zwłaszcza podczas pobytu w krajach rozwijających się). Biegunka może się przydarzyć zarówno podczas wyprawy do egzotycznych krajów, jak i na działce niedaleko miejsca zamieszkania. Choć jest to dolegliwość, która nie stanowi zagrożenia życia, to jednak potrafi skutecznie pokrzyżować plany urlopowe i być przyczyną nawet kilkudniowej niedyspozycji.

Aby zapobiec biegunce, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad: zawsze myć ręce przed posiłkiem lub jego wykonaniem, unikać pokarmów i wody z nieznanego źródła – najbezpieczniejsze są napoje butelkowane (w firmowym opakowaniu, bez oznak wcześniejszego otwierania), a także myć owoce oraz obierać je ze skóry, warto też unikać drinków z lodem. Dobrze by było również zaopatrzyć się w żel odkażający do rąk.

Biegunki mogą mieć ostry lub przewlekły charakter. W obu przypadkach mogą prowadzić do odwodnienia organizmu, a tym samym do utraty ważnych mikroelementów. Odwodnienie przejawia się m.in. w postaci zwiększonego pragnienia, suchości śluzówek oraz języka. Na odwodnienie szczególnie narażone są małe dzieci – czasem niezbędna może się okazać ich hospitalizacja w celu podania kroplówki.

W przypadku wystąpienia biegunki zaleca się odpowiednią podaż płynów, m.in. wody z dodatkiem elektrolitów i glukozy (saszetki z takim proszkiem można nabyć w aptece). W przypadku wystąpienia wymiotów, chory powinien pić wspomnianą mieszankę małymi łyczkami, w ten sposób uniknie odruchu wymiotnego. Niektórzy lekarze zalecają spożywanie stałych pokarmów, takich jak suchary czy krakersy, w pierwszej dobie biegunki, inni – dopiero po ustąpieniu dolegliwości. Odradza się również picie alkoholu lub kawy – mogą one dodatkowo podrażniać jelita.

Lekiem zalecanym w leczeniu biegunek podróżnych jest chlorowodorek loperamidu – skraca on czas trwania biegunki i przywraca prawidłową perystaltykę jelit. Jednak w przypadku stosowania leków zawierających tę substancję, tak jak w przypadku wszystkich leków, należy zachować ostrożność. W przypadku przedłużającej się biegunki, należy skontaktować się z lekarzem.

Zaparcia
W trakcie podróży trudno o zdrową, zbilansowaną dietę. Na dworcach, lotniskach, przy autostradach jest mnóstwo fast foodów, w których można szybko zjeść posiłek. Niestety, pożywienie ubogie w błonnik, bogate w tłuszcze i węglowodany proste, spożywane w pośpiechu, znacznie obciąża układ pokarmowy i może prowadzić do zaparć. Gdy dodamy do tego brak aktywności fizycznej oraz wstrzymywanie stolca (często z powodu braku odpowiednich warunków do wypróżnienia), problem zaparć wydaje się oczywisty.

W przypadku pojawienia się tej dolegliwości, bardzo ważne jest picie dużej ilości płynów (najlepiej wody mineralnej), które są niezbędne do prawidłowego uformowania masy stolca. Powinniśmy wypijać około 2-2,5 litra płynów dziennie, a w okresie letnim i przy wzmożonym poceniu – 3-4 litry dziennie. Raczej należy unikać gorących napojów – przy ich spożywaniu łatwiej o połykanie powietrza. Z menu należy wyeliminować produkty wzdymające (fasolę, bób, kapustę) i zastąpić je produktami bogatymi w błonnik (otręby pszenne, warzywa, płatki kukurydziane, owoce, zwłaszcza suszone). Z jadłospisu należy też wykluczyć produkty sprzyjające procesom fermentacji jelitowej, tj. dżem i miód. Zaleca się również ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza na mięśnie brzucha.

Jeśli dolegliwości nie ustępują, można sięgnąć po preparaty przeczyszczające (o działaniu osmotycznym, poślizgowym, drażniącym i pęczniejącym). Należy jednak pamiętać, aby stosować je ostrożnie i krótkotrwale. Przewlekłe stosowanie tych leków lub przyjmowanie ich w dawkach przekraczających zalecenia producenta, może prowadzić do rozleniwienia jelit i… zaparć.

Jeśli zaparcia – mimo zastosowanych środków zaradczych – nie ustępują, należy skontaktować się z lekarzem, który ustali ich przyczynę. Zaparcia mogą być objawem bardzo poważnych chorób, np. raka jelita grubego.

Oparzenia słoneczne
Gdy dni są coraz cieplejsze i słońce mocno grzeje, częściej mamy ochotę przebywać na dworze. Ekspozycja na promienie słoneczne może jednak prowadzić do oparzeń, zwłaszcza gdy nieodpowiednio chronimy swoje ciało. Co robić, by uniknąć oparzeń?

Przede wszystkim należy pamiętać o kremach z filtrem UV. Im wyższy filtr, tym lepsza ochrona skóry i mniejsze ryzyko poparzeń. Najlepiej unikać opalania się pomiędzy godziną 11 a 14, ponieważ wtedy słońce operuje najsilniej. Niezależnie od pory dnia, nie zapominajmy o nakryciu głowy – brak czapki lub apaszki może skutkować porażeniem słonecznym, którego objawami są m.in. nudności i wymioty.

Jeśli już jednak doświadczymy poparzeń, warto zaopatrzyć się w krem lub balsam po opalaniu (np. z d-pantenolem) i delikatnie posmarować nim skórę.

Infekcje dróg moczowych
Piękna pogoda i wysokie temperatury sprawiają, że chętniej korzystamy z kąpielisk, basenów. Niestety, często konsekwencją tego typu przyjemności są infekcje dróg moczowych; ich objawami są: nieprzyjemny zapach, świąd, pieczenie. Nieleczone mogą przyczynić się do zapalenia dróg rodnych.

Aby zapobiec infekcjom dróg moczowych, warto w wyborze kąpieliska kierować się odpowiednimi warunkami sanitarnymi (woda w basenach powinna być odpowiednio wyjaławiana, a baseny dokładnie czyszczone). Należy również pamiętać, by po wyjściu z basenu lub innego akwenu, zawsze brać prysznic. Do miejsc intymnych należy stosować płyny z odpowiednim pH. Warto również pamiętać, aby nie siadać bezpośrednio na wilgotnych ławkach i krzesłach. Takie miejsca mogą być siedliskiem niebezpiecznych grzybów i bakterii. Po kąpieli należy dokładnie osuszyć okolice intymne – w tym celu warto zabrać dodatkowy ręcznik.

Jeśli mimo zastosowanych środków ostrożności, pojawią się niepokojące dolegliwości w postaci pieczenia, świądu czy zaczerwienienia miejsc intymnych, należy udać się do lekarza lub poprosić o radę farmaceutę. Obaj doradzą odpowiednie preparaty.

Rany, skaleczenia, ukąszenia
Obtarcia, skaleczenia, stłuczenia, ukąszenia – to codzienność turysty w każdym wieku. Mogą się przydarzyć na plaży podczas opalania, jak i wspinaczki po górach. Zalecanie ostrożności jest podstawowym sposobem zapobiegania tym przypadłościom, ale czy skutecznym? Aby nie doszło do zakażenia, warto zawsze (nawet na plaży) mieć pod ręką opatrunki (najlepiej plastry wodoodporne o różnych wielkościach) oraz środki odkażające (np. wodę utlenioną w żelu, sterylne gaziki nasączone spirytusem). Przydatna może być również sól fizjologiczna, np. do wypłukania z oczu ziarenek piasku. W przypadku zwichnięć konieczne mogą okazać się kompresy i bandaże, a także maść przeciwbólowo-przeciwzapalna.

Inaczej sprawa wygląda w przypadku ukąszeń owadów. Jeśli osoba ukąszona nie ma alergii na jad owadzi, po pojawieniu się obrzęku czy zaczerwienienia, miejsce zmienione należy posmarować żelem o działaniu przeciwświądowym, przeciwzapalnym i chłodzącym. W przypadku dużego obrzęku, pomocne mogą być również zimne okłady. Jeśli jednak osoba ukąszona ma alergię na jad owadzi, należy jej jak najszybciej podać leki przeciwhistaminowe. U osób uczulonych użądlenie może być stanem zagrożenia życia. W takich sytuacjach należy zdezynfekować ranę, podać wapno musujące lub leki, które poszkodowany ma przy sobie, a następnie obserwować go i gdy pojawią się niepokojące objawy (powiększająca się opuchlizna, problemy z oddychaniem czy krążeniem), natychmiast zadzwonić po pogotowie, a następnie przystąpić do reanimacji.