Szczepienia obowiązkowe w Polsce

Szczepienia obowiązkowe w Polsce


Program szczepień ochronnych zawiera podział szczepień ze względu na sposób finansowania, wskazania oraz wykaz i terminy szczepień obowiązkowych oraz zalecanych. Podlega on corocznej aktualizacji, która musi być ogłoszona do 31 października roku poprzedzającego.

Kwalifikacyjne badanie lekarskie powinno być przeprowadzone bezpośrednio przed szczepieniem, w celu wykluczenia przeciwwskazań. W przypadku ich stwierdzenia przesuwa się termin szczepienia do chwili ich ustąpienia, co lekarz odnotowuje w karcie uodpornienia i w książeczce szczepień. Stwierdzenie stałych przeciwwskazań wymaga potwierdzenia przez lekarza specjalistę.

Wskazania zależne od wieku
Ze względu na uwarunkowania immunologiczne, kliniczne i epidemiologiczne, program szczepień jest najbardziej intensywny w grupie dzieci do 10. roku życia. W ciągu pierwszych dwóch lat dziecko otrzymuje co najmniej 16 dawek różnych szczepionek. Tak duża intensywność wynika z konieczności ukształtowania prawidłowego profilu immunologicznego oraz zapobiegania zakażeniom, które w tym okresie są obarczone bardzo wysokim ryzykiem powikłań.

Dla młodzieży powyżej 10 lat oraz dla dorosłych, obowiązkowy kalendarz obejmuje jedną dawkę przypominającą szczepienia przeciw różyczce, odrze i śwince oraz dwie dawki preparatu przeciw błonicy i tężcowi w 14. i 19. roku życia.

Szczepienie noworodków przeciw gruźlicy powinno być wykonane jednocześnie ze szczepieniem przeciw WZW typu B lub w dowolnym momencie przed wypisaniem z oddziału noworodkowego. Drugą dawkę należy podać w 7-8. tygodniu życia, jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki DTP, a trzecią – na przełomie 6. i 7. miesiąca.

Trzy dawki szczepienia podstawowego DTP są podawane w odstępach 6-8-tygodniowych. Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową (DTPw) należy podać domięśniowo szczepionkę bezkomórkową (DTaP). W przypadku orzeczenia o całkowitym przeciwwskazaniu do szczepienia przeciw krztuścowi należy zastosować szczepionkę DT.

Trzy dawki szczepienia podstawowego przeciw Hib podawane są w odstępach 6-8-tygodniowych. Można je stosować jednocześnie z innymi szczepionkami, np. DTP, IPV, WZW typu B, ale w oddzielnych iniekcjach lub w postaci preparatów wysoko skojarzonych np. DTaP-IPV-HIB/HBV, które nie są finansowane z budżetu ministra zdrowia.

Szczepienie przeciw poliomyelitis rozpoczyna się od 3-4. miesiąca życia. Podaje się dwie dawki szczepionki inaktywowanej (IPV) w odstępie 6-8 tygodni. Druga dawka szczepionki IPV jest podawana zwykle w 5. miesiącu, jednocześnie z trzecią dawką szczepionki DTP.

W 13-15. miesiącu życia dziecko dostaje szczepionkę przeciw różyczce, odrze i śwince. Przebycie jednej z tych chorób nie jest przeciwwskazaniem. Preparat należy podać po upływie nie mniej niż czterech tygodni od wyzdrowienia.

W 18. miesiącu obowiązkowa jest czwarta dawka (uzupełniająca) szczepienia podstawowego DTP i Hib oraz trzecia dawka (uzupełniająca) przeciw polio.

W szóstym roku życia podawana jest pierwsza dawka przypominająca szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (komponent bezkomórkowy). Drugą dawkę przypominającą szczepionki przeciw tężcowi dziecko dostaje w 14. roku życia, a trzecią – w 19. roku życia, jednak nie wcześniej niż po upływie pięciu lat od ostatniej dawki szczepionki Td.

Dla grup ryzyka
W ramach programu podawane są również szczepionki obowiązkowe dla osób w szczególnie narażonych na zakażenie. Dotyczy to profilaktyki WZW typu B u osób wykonujących zawody medyczne, uczniów średnich i policealnych szkół medycznych, studentów akademii medycznych i innych uczelni wyższych kształcących na kierunkach medycznych, jak również osób z bliskiego otoczenia chorych na WZW typu B i nosicieli HBV oraz chorych z przewlekłym uszkodzeniem nerek, zwłaszcza dializowanych, z przewlekłym uszkodzeniem wątroby, a także dzieci z wrodzonym lub nabytym defektem odporności oraz osób przygotowywanych do zabiegów wykonywanych w krążeniu pozaustrojowym.

Od 2008 roku wprowadzono szczepienia przeciw ospie wietrznej i przeciw pneumokokom w grupach ryzyka. Szczepienia przeciw pneumokokom obejmują: dzieci od drugiego miesiąca życia do ukończenia piątego roku życia po urazach i z wadami ośrodkowego układu nerwowego przebiegającymi z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego, dzieci chorujące na przewlekłe choroby serca z niewydolnością układu krążenia, schorzenia immunologiczno-hematologiczne, małopłytkowość idiopatyczną, ostrą białaczkę, chłoniaki, sferocytozę wrodzoną, asplenię wrodzoną lub po splenektomii, zespół nerczycowy o podłożu genetycznie uwarunkowanej strukturopatii, pierwotne zaburzenia odporności, zakażone HIV, a także dzieci przed planowanym przeszczepem lub po przeszczepie szpiku, narządów wewnętrznych lub wszczepieniu implantu ślimakowego, przedwcześnie urodzone do ukończenia pierwszego roku życia chore na dysplazję oskrzelowo-opłucną.

Szczepienia przeciw ospie wietrznej obejmują dzieci do ukończenia 12. roku życia z upośledzeniem odporności, o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby, z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji, zakażone HIV oraz przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią. Szczepione są też dzieci do ukończenia 12. roku życia (z otoczenia osób określonych powyżej), które nie chorowały na ospę wietrzną.

Zalecane preparaty
Zawartość obowiązkowego kalendarza zależy od możliwości budżetowych i nakładów finansowych na opiekę zdrowotną. Polski kalendarz obejmuje również szczepienia zalecane, płatne przez rodziców.

W kalendarzu szczepień zalecanych znajdują się m.in. preparaty przeciw: Streptoccocus pneumoniae, Neisseria meningitidis, ospie wietrznej, rotawirusom, grypie, kleszczowemu zapaleniu mózgu, WZW typu A, wirusowi brodawczaka ludzkiego. O każdym z tych szczepień decydują rodzice, lekarz powinien jednak poinformować ich o wszystkich wskazaniach dotyczących szczepień.

W polskim kalendarzu szczepień obowiązkowych dla najmłodszych dzieci najbardziej brakuje szczepień przeciw:

  • zakażeniom pneumokokowym. Szczepienie jest zalecane wszystkim dzieciom poniżej dwóch lat, a także starszym, z przewlekłymi chorobami obniżającymi odporność;
  • rotawirusom. Wprawdzie w Polsce nie wywołują one skutków śmiertelnych, jednak powodują wiele komplikacji zdrowotnych, wymagających kosztownego leczenia szpitalnego;
  • ospie wietrznej. W Polsce choruje na nią rocznie 140 tys. dzieci, z czego około 1000 jest później leczona z powodu poważnych powikłań;
  • WZW typu A. W każdej chwili możemy mieć do czynienia z epidemią wyrównawczą;
  • zakażeniom meningokokowym.

Stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia.

4.6/5 - (38 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH