Nowe wyzwania dla menadżera apteki

Rynek apteczny w Polsce nie rozwija się już tak szybko, jak pod koniec XX wieku. Zwiększają się wahania obrotów, rośnie konkurencja ze strony sieci aptecznych i innych kanałów dystrybucji. W tych warunkach, najnowsza wiedza z obszaru zarządzania oraz marketingu może być pomocna w budowaniu pozycji rynkowej.

W tworzeniu oraz wdrażaniu własnej, unikatowej strategii rozwoju apteki przydatne może być rozróżnienie między zarządzaniem a marketingiem. W najnowszej literaturze przedmiotu mówi się o porównaniu tych sfer z lewo- i praworęcznością. Rzadko można spotkać osobę, która dobrze pisze obiema rękami. Podobnie jest w biznesie. Osoba, która kieruje apteką, może mieć lepiej rozwiniętą jedną z półkul mózgowych, co wpływa na sposób myślenia oraz podejmowania decyzji.

Prawa, czy lewa półkula?
Przyjmuje się, że lewa półkula mózgu odpowiada za słowa, liczby, myślenie, analizowanie. Komputer to przykład funkcji pełnionych przez lewą półkulę – analizowanie, przetwarzanie danych. Osoby, które mają lepiej rozwiniętą lewą półkulę mózgu, sprawdzają się w zarządzaniu. Potrafią gromadzić informacje, przetwarzać je, analizować oraz podejmować decyzje. Są to osoby, które właściwie wywiązują się z obowiązków zarządzania przedsiębiorstwem. Spełniają się na stanowiskach menadżerskich, związanych z realizacją strategii przedsiębiorstwa.

Inaczej funkcjonują osoby, które mają lepiej rozwiniętą prawą półkulę mózgu. Odpowiada ona za obrazy, uczucia, wyobraźnię, tworzenie wizji, pojawianie się wątpliwości. Przedsiębiorcy to w większości ludzie z dobrze rozwiniętą prawą półkulą mózgu. To oni tworzą wizję rozwoju i zachęcają innych do jej urzeczywistnienia. Wiedząc o tym, osoby zarządzające aptekami mogą ocenić indywidualne talenty i szukać uzupełnienia u osób, które mają wyobraźnię, są kreatywne, mają wyczucie, intuicję. Są to często cechy osób pracujących w obszarze marketingu, odpowiadających za budowanie marki, tworzenie komunikatów, wymyślanie nowych form promocji, haseł, sloganów reklamowych.

Nawiązanie do lewo- i praworęczności w pisaniu może być pomocne w zrozumieniu tego, że skuteczne zarządzanie apteką wymaga zarówno analizowania danych, jak również szukania nowych pomysłów. Korzystając z odpowiednich talentów osób zatrudnionych w aptece, można tworzyć bardziej skuteczne strategie rozwoju. Oznacza to, że osoby posiadające zdolność myślenia logicznego i analizowania danych, powinny współpracować z osobami obdarzonymi wyobraźnią, a nie z nimi konkurować.

Budowanie konkurencyjności
Nowe odkrycia związane z powyższymi obszarami mogą być pomocne dla tworzenia przewagi konkurencyjnej apteki. W ten sposób można zbudować skuteczną strategię, rozumianą jako poszukiwanie najlepszej drogi rozwoju apteki. Jeśli właściciel apteki wykazuje talenty analityczne, powinien dobrać sobie do współpracy osobę, która posiada zdolności związane z kreatywnością, wyobraźnią.

W procesie budowania pozycji apteki na coraz bardziej konkurencyjnym rynku, można podjąć wysiłek związany z odpowiedzią na kilka pytań.

Od czego zależy sukces apteki?
Warto przyjrzeć się innym placówkom – nie tylko w najbliższym otoczeniu, ale także w innych regionach Polski oraz świata. Można również analizować działania innych podmiotów, pod kątem wykorzystania najlepszych sposobów działania na rynku.

Jak są wykorzystywane zasoby materialne oraz niematerialne apteki?
Mając na myśli zasoby materialne, można rozważyć wykorzystanie powierzchni apteki, posiadanych urządzeń, komputerów, oprogramowania itp. W niektórych aptekach może to być związane z istnieniem szyby, ułożeniem preparatów według kategorii produktów, stosowaniem technik merchandisingu, a nawet uruchomieniem samoobsługi. Również podniesienie standardu parkingu może zwiększyć liczbę pacjentów apteki. Drugą, niezwykle ważną kwestią będzie wykorzystanie talentów pracowników apteki oraz zorganizowanie systemu, który umożliwi podnoszenie kwalifikacji personelu aptecznego.

Jak apteka reaguje na zmiany w otoczeniu?
Dotyczy to zmian zarówno otoczenia dalszego, jak i bliższego. Nowe uregulowania prawne niosą za sobą konieczność dostosowania się do stanowionych reguł. Z drugiej strony konkurencyjne apteki realizują nowe pomysły. W tej sytuacji istniejące dotąd programy lojalnościowe mogą okazać się niewystarczające. Wprowadzenie własnego programu lojalnościowego może przyciągnąć nowych pacjentów, a odpowiednia, troskliwa opieka farmaceutyczna – pomóc zbudować wizerunek apteki jako miejsca przyjaznego pacjentowi.

Jakie znaczenie ma kreatywność oraz innowacyjność w budowaniu strategii rozwoju apteki?
Analiza działania innych podmiotów oraz krytyczne spojrzenie na zmiany zachodzące w otoczeniu, mogą wspomagać wdrażanie nowych sposobów działania apteki na rynku. Innowacyjność jest kołem napędowym gospodarki. Jest ona także niezbędna w budowaniu pozycji rynkowej apteki. Nowe wyzwania nie mogą pomijać technik myślenia kreatywnego oraz wprowadzania innowacji do pracy apteki. W pracach związanych z odpowiedzią na postawione pytanie, istotne będą zarówno analizy (lewa półkula), jak również szukanie nowych pomysłów (prawa półkula). Zarządzając apteką, można odnosić mylne wrażenie, że wystarczy dobrze robić to, co zostało sprawdzone. Nie wystarczy to dla umacniania pozycji rynkowej apteki. Przeciwnie – konieczne jest ciągłe rozważanie możliwości wprowadzania w życie nowych pomysłów. Apteka, która się zmienia, będzie tworzyła standardy działania na danym rynku.

Prostota i elastyczność
Nowe wyzwania związane z marketingowym zarządzaniem apteką wskazują na celowość, a zarazem konieczność całościowego spoglądania na zasoby oraz zmiany w otoczeniu. Niezbędne jest przeciwstawienie się inercji, działaniu w ramach schematów i doskonalenie przywództwa. Z jednej strony tworzenie strategii jest procesem angażującym różne talenty, a z drugiej – powinno prowadzić do efektu, który jest prosty w swojej idei, spójny wewnętrznie i czytelny dla pracowników oraz pacjentów.

Chociaż tworzy się coraz bardziej wyrafinowane metody analizy otoczenia, to jednak obserwuje się niewielki postęp w ograniczaniu ryzyka oraz niepewności. Niezależnie od wysiłku włożonego w zbudowanie strategii rozwoju apteki, niezbędna jest elastyczność w podejściu do jej wdrażania. Zmienność otoczenia jest bowiem tak duża, że niekiedy trzeba wprowadzać zmiany we właśnie zbudowanych planach. Wiedza o nowych wyzwaniach może dobrze służyć budowaniu pozycji apteki.