Zamiana leku w aptece

Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, nakłada na apteki obowiązek informowania pacjentów o możliwości nabycia tańszego odpowiednika leku refundowanego, a nawet posiadania
go w aptece.

Spełnienie drugiego obowiązku jest prawie niemożliwe, gdyż – zgodnie z zapisem ustawy – należałoby posiadać wszystkie tańsze odpowiedniki leków. Natomiast obowiązek informowania o możliwości zakupu tańszych odpowiedników jest łatwy do zrealizowania np. poprzez odpowiednią informację umiejscowioną przy każdym okienku, a przy braku danego leku na stanie apteki – poprzez jego zamówienie dla indywidualnego pacjenta.

Należy jednak zwrócić uwagę, że nie zawsze apteka może proponować zamianę zaordynowanego leku na odpowiednik. Lekarz może bowiem umieścić na recepcie adnotację „nie zamieniać” (NZ). Chcąc z niej skorzystać, musi dopisać ją przy każdej pozycji, której ma ona dotyczyć. Nie może umieścić jej w nagłówku recepty jednorazowo, tak by miała ona dotyczyć wszystkich leków na recepcie. Odnośnie leków refundowanych, istotny przy zamianie jest jeszcze jeden zapis ustawy. Art. 38.5. nie mówi o zamianie leków, a jedynie o tym, że jeżeli w wykazach jest jakiś lek, to wszystkie jego tańsze odpowiedniki – mieszczące się w cenie limitu lub cenie (jeżeli limit nie został określony) z wykazów – są też refundowane.

Jeżeli zwrócimy uwagę na artykuły 38.4. i 4a., to zrozumiemy, że nie chodzi tu tylko o możliwość zamieniania leku wymienionego w wykazach z nazwy, ale każdego leku na inny, w obrębie odpowiedników, które spełniają warunki, by być refundowanymi.

O ile wspomniane wyżej przepisy zdają się być jasne, o tyle w przypadku, gdy mamy do czynienia z lekami z importu równoległego, już tak nie jest. Otóż lek z importu równoległego nie jest odpowiednikiem czy zamiennikiem, ale dokładnie tym samym lekiem, który producent wprowadził na rynek w Polsce. Jedyna różnica może pojawiać się w nazwie handlowej, co sprawia, że apteka może go proponować pacjentom bez żadnych zastrzeżeń farmakologicznych zamiast identycznego leku referencyjnego. Może to mieć także miejsce, gdy lekarz dopisał do recepty uwagę „nie zamieniać” (NZ), ponieważ ta informacja odnosi się jedynie do zamienników danego produktu.
Leki z importu równoległego, gdy są dopuszczone do obrotu w Polsce jako leki o statusie Rx, mogą być zawsze wydawane jako leki w pełni refundowane dla osób uprawnionych, a także zastępować leki refundowane dla osób ubezpieczonych. Biorąc pod uwagę nadanie lekowi z importu równoległego innego kodu EAN, musi się to odbywać na takich zasadach, na jakich następuje zamiana przepisanego leku refundowanego na odpowiednik, który nie znalazł się na listach leków refundowanych.

tekst:
Stanisław Piechula,
Prezes Śląskiej Izby Aptekarskiej
Krystian Szulc, Radca Prawny

Z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Art.38.
4. Apteka ma obowiązek poinformować świadczeniobiorcę o możliwości nabycia leku, innego niż lek przepisany na recepcie, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farmaceutycznej lub postaci farmaceutycznej zbliżonej, która nie powoduje powstania różnic terapeutycznych, i o tym samym wskazaniu terapeutycznym, którego cena nie przekracza limitu ceny.
Apteka ma obowiązek posiadać ten lek.

4a. Apteka ma obowiązek na żądanie świadczeniobiorcy wydać lek, którego cena jest niższa niż cena leku przepisanego na recepcie. Nie dotyczy to sytuacji, w której wystawiający receptę dokonał odpowiedniej adnotacji na druku recepty, wskazując na niemożność dokonania zamiany przepisanego leku.

4b. Przepis ust. 4 i 4a stosuje się odpowiednio do wyrobów medycznych.

1. Jeżeli w wykazach, o których mowa w art. 36 ust. 5 pkt 1 i art. 37 ust. 2 pkt 2, zamieszczono lek o nazwie międzynarodowej lub własnej, apteka może wydać, na zasadach określonych w art. 36 ust. 1, art. 37 ust. 1 i art. 43-46, również inny lek dopuszczony do obrotu, niezamieszczony w tych wykazach, a o tej samej nazwie międzynarodowej lub własnej, tej samej dawce, wielkości opakowania i drodze podania, pod warunkiem
   że jego cena nie jest wyższa od limitu ceny, a jeżeli limit nie został ustalony – od ceny leku zamieszczonego w wykazach.

6.3. Poza danymi dotyczącymi przepisanych leków lub wyrobów medycznych można dodatkowo zamieścić: […] 2) zastrzeżenie o konieczności wydania pacjentowi wyłącznie określonego leku przez zamieszczenie adnotacji „nie zamieniać” lub „NZ”, przy pozycji leku, którego dotyczy.