Nadwaga u dzieci – jak przed nią chronić od narodzin dziecka?

Maluch, u którego widać więcej ciałka, nie jest już postrzegany jako okaz zdrowia. Zdarza się, że część otyłych dorosłych cierpi z powodu nadmiernej masy ciała już od lat dziecięcych. Jak się okazuje odpowiednie żywienie oraz kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych w początkowym okresie życia jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju organizmu i zdrowia na przyszłość. Nadwaga u dzieci, otyłość jest chorobą cywilizacyjną, która z roku na rok dotyka coraz większą ilość milusińskich, nie tylko w Polsce. 

Nadwaga u dzieci to ryzyko otyłości w dorosłości

Naukowcy udowodnili występowanie zależności między błędami żywieniowymi powielanymi we wczesnym dzieciństwie a występowaniem otyłości w późniejszym wieku. Dzieci z nadwagą czy otyłością bardzo często zmagają się z tym problemem również w życiu dorosłym.  Wśród przyczyn znajdują się zarówno czynniki genetyczne, ale również środowiskowe. Gdy małe dziecko jest żywione w sposób nieodpowiedni to zwiększa się prawdopodobieństwo, że w przyszłości wystąpią u niego objawy otyłości.

Szacuje się, że 1000 pierwszych dni życia, liczone od momentu poczęcia, to kluczowy okres dla zdrowia malucha teraz i w dorosłym życiu. W tym okresie jego organizm intensywnie się rozwija – dojrzewa układ pokarmowy oraz programuje się metabolizm. Pierwsze lata życia są kluczowe w rozwoju późniejszych preferencji pokarmowych, a wykształcone w tym czasie zwyczaje smakowe towarzyszą dziecku aż do okresu dorosłości.

Przyczyny otyłości u dzieci

Jak pokazują statystyki, otyłość to jedno z najczęstszych zaburzeń rozwoju dzieci i młodzieży w Polsce. Szacuje się, że obecnie aż co trzeci 8-latek ma nadwagę lub otyłość. Zdarza się, że nieprawidłowa masa ciała występuje również wśród najmłodszych.

Badanie Instytutu Matki i Dziecka „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok” wykazało, że nieprawidłowa masa ciała dotyczy co trzeciego polskiego dziecka między 5. miesiącem a 3. rokiem życia.

Jedną z głównych przyczyn coraz powszechniejszej nadwagi u dzieci jest nieracjonalne lub błędne żywienie we wczesnym dzieciństwie. Jak się okazuje, rodzice napotykają wiele trudności w układaniu jadłospisu dziecka, a w konsekwencji popełniają wiele błędów, np. na etapie rozszerzania diety czy komponowania menu po 1. roku życia.

Zbyt wczesne odstawienie od piersi i przedwczesne rozszerzanie diety, również niskie spożycie warzyw może prowadzić do otyłości. Jak pokazują badania, aż 88% dzieci po 1. roku życia otrzymuje ich w codziennej diecie zbyt mało. Co więcej, w tej grupie wiekowej aż 83% dzieci otrzymuje posiłki dosalane, a 75% spożywa nadmierną ilość cukru. Niestety polskie dzieci są nieodpowiednio żywione, a często nawet przekarmiane, tylko ok. 15% dzieci po 1. roku życia nie pojada między posiłkami, a co dziesiąte dostaje 10 lub więcej posiłków na dobę.

Wyżej wymienione sytuacje to poważne błędy, które w przyszłości mogą prowadzić zarówno do zaburzeń masy ciała, jak i powikłań z tym związanych. Przekarmiając małe dzieci, żywiąc je nieodpowiednimi, przetworzonymi produktami, rodzice przyczyniają się do narastania problemu otyłości. Jest to także poważny problem społeczny, który w przyszłości spowoduje znaczący wzrost kosztów opieki medycznej. Prognozuje się, że wydatki na leczenie chorób związanych z nadwagą w 2030 r . to około 100 mld zł.

Prawidłowe żywienie najmłodszych jako profilaktyka otyłości

Prawidłowe żywienie od najmłodszych lat to podstawa profilaktyki przed otyłością. Kluczowe jest stosowanie zbilansowanej diety, co pomaga uniknąć lub powstrzymać wzrostowi otyłości nie tylko wśród dorosłych i dzieci w wieku szkolnym, ale także w przypadku najmłodszych. 

Stosowanie prawidłowych nawyków żywieniowych warto zacząć już na etapie ciąży, kiedy to u rozwijającego się płodu rozpoczyna się programowanie metaboliczne. Właściwe żywienie mamy już na tym etapie pozwala uniknąć skłonności do gromadzenia tkanki tłuszczowej u dziecka w przyszłości.

Po narodzinach dziecka niezmiernie ważne jest wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia. W kolejnym etapie należy wprowadzać posiłki uzupełniające oraz kontynuować karmienie mlekiem kobiecym. Prawidłowe rozszerzanie diety jest bardzo istotne, zgodnie z zaleceniami ekspertów powinno nastąpić nie wcześniej niż po ukończeniu 17. tygodnia życia i nie później niż w 26. tygodniu życia.

Warto pamiętać, że dziecko, które ukończyło 1. rok życia,  nie powinien być traktowany jako mały dorosły. Wciąż intensywnie się rozwija i nadal ma szczególne potrzeby żywieniowe. Czas pomiędzy 13. a 36. miesiącem życia dziecka jest okresem krytycznym do rozwoju określonych preferencji i nawyków żywieniowych. Jego dieta powinna być urozmaicona i uwzględniać produkty z różnych grup żywności:

• 4-5 porcji produktów białkowych
• 3 porcji produktów mlecznych (w tym mleka)
• 1-2 porcje mięsa, drobiu, ryb lub jaj
• 5 porcji produktów zbożowych
• 5 porcji warzyw
• 4 porcje owoców
• 1-2 porcje tłuszczów

Nie wolno też zapominać o aktywności fizycznej – dziecko trzeba zachęcać do ruchu, zwłaszcza poprzez spacery, marsze, zajęcia fizyczne, aktywne zabawy, warto, by rodzice czynnie w nich uczestniczyli, co daje dobrzy przykład dla rozwijającego się malucha.

Źródło: informacja prasowa / 1000dni.pl