Edukacja pacjenta z cukrzycą


Cukrzyca wymaga od chorych nie tylko regularnych wizyt u lekarza, ale i ciągłej samokontroli swego stanu zdrowia. Postęp techniczny i rozwój medycyny sprawiły jednak, że życie osób z cukrzycą jest znacznie prostsze niż kiedyś.

Samokontrola wykonywana przez pacjenta lub najbliższe mu osoby ma na celu ocenę wyrównania metabolicznego cukrzycy i jej powikłań oraz modyfikację terapii. Jest ona ważnym elementem opieki nad wszystkimi osobami z cukrzycą. Pomaga śledzić dzienny przebieg choroby i wykrywać epizody hipoglikemii i hiperglikemii.

Techniczna pomoc
Dzięki małym przenośnym urządzeniom chorzy mogą samodzielne wykonywać pomiary cukru we krwi, bez pomocy innych osób. To sprawia, że pacjenci z cukrzycą mają większe poczucie bezpieczeństwa. Badania naukowe wykazały, że monitorowanie stężenia glukozy we krwi pomaga w normalizacji glikemii, zapobiega hipo- i hiperglikemii oraz zmniejsza odległe powikłania cukrzycy.

Dlaczego kontrolować
Samokontrola jest ważna zwłaszcza podczas aktywności fizycznej, ponieważ dostarcza informacji na temat optymalnego dawkowania insuliny oraz spożywania odpowiednich produktów żywnościowych w czasie wysiłku. Wykonanie tej czynności niezbędne jest także w przypadku osłabienia wywołanego dodatkową chorobą. Podobnie w sytuacjach stresowych należy dokonywać pomiarów stężenia glukozy, aby sprawdzić wpływ hormonów na rozwój cukrzycy.

Innymi czynnikami wymagającymi samokontroli są zmieniające się okoliczności, np. podczas podróży, kiedy to niejednokrotnie przekracza się strefy czasowe i nie zawsze regularnie spożywa się posiłki. Pacjentom, u których trudno wyjaśnić częste wahania stężenia glukozy podczas prowadzenia samokontroli glikemii, samodzielne, częściej wykonywane pomiary glikemii ułatwiają modyfikację schematu leczenia.

Kiedy i jak kontrolować
Aby uzyskać 24-godzinny profil, samokontrola powinna odbywać się o różnych porach dnia (przed posiłkami i po nich), przed zajęciami sportowymi, w trakcie ćwiczeń i po nich, jeżeli podejrzewa się niedocukrzenie oraz po postępowaniu korygującym stan hipoglikemii.

Częstość samokontroli glikemii w warunkach domowych należy dopasować do terapii zaleconej przez lekarza, schematu podawania insuliny oraz stopnia ustabilizowania cukrzycy.

Podczas samokontroli pacjent powinien pamiętać o kilku głównych zasadach. Po pierwsze, wyniki wraz z datą i godziną należy zapisywać w dzienniczku samokontroli. Po drugie, ważne jest zanotowanie komentarzy, takich jak: dawkowanie insuliny, zdarzenia, które mogły wpłynąć na metaboliczną kontrolę cukrzycy (przyjęcie urodzinowe, choroba, ćwiczenia fizyczne, miesiączka, stres, ból zęba itp.), epizody hipoglikemii. Po trzecie, należy dokładnie zanalizować wyniki i właściwie zmodyfikować postępowanie terapeutyczne.

Zdarza się, że osoba z cukrzycą, oprócz dzienniczka samokontroli, zakłada dodatkowy zeszyt, w którym zawarte są informacje dotyczące sposobu odżywiania (liczba posiłków, wyszczególnienie spożytych produktów na wymienniki węglowodanowe, białkowe, tłuszczowe). Umożliwia to zrozumienie wchłaniania poszczególnych produktów według indeksu glikemicznego i ich wpływu na poziom glikemii o różnych porach dnia.

Takie notatki oraz dzienniczek samokontroli należy zabierać na każdą wizytę w poradni diabetologicznej, gdyż są wiarygodnym źródłem informacji o wynikach pomiaru glikemii, dawkowaniu insuliny i innych czynnikach mających wpływ na wyrównanie cukrzycy. Czasem zdarzają się rozbieżności pomiędzy zapisem w dzienniczku samokontroli a innymi wskaźnikami kontroli glikemii (klinicznymi, hemoglobiną glikozylowaną, fruktozaminą). Trzeba wówczas ustalić przyczynę takich rozbieżności, np. złe działanie glukometru, słaba technika wykonywania pomiarów czy zbyt duża jednolitość (m.in. pomiary o stałych porach).

Pomoc komputerowa
Na polskim rynku są już dostępne oprogramowania komputerowe współpracujące z wieloma typami glukometrów, z których wyniki są odczytywane i zachowywane w systemie jako historia choroby. Dzięki temu można natychmiast uogólnić występowanie wahań poziomów cukru w określonych porach dnia, jak również zauważyć, kiedy brakuje oznaczeń glikemii koniecznych do oceny sytuacji.

Szkolenie i wizyty kontrolne w poradni diabetologicznej
Duże znaczenie w leczeniu cukrzycy mają szkolenia w zakresie samokontroli oraz korzystanie z wizyt kontrolnych w poradni diabetologicznej. Częstość wizyt w poradni (indywidualnie według potrzeb) pozwala nie tylko ocenić wyrównanie metaboliczne i zagrożenia pojawienia się późnych powikłań, ale także ustalić, czy osoba z cukrzycą wymaga ponownej edukacji oraz wsparcia psychologicznego.

Ważne jest, aby podczas wizyty pacjenci byli szczerzy, zadawali jak najwięcej pytań, prosili o wskazówki, jak postępować, chętnie uczestniczyli w proponowanych szkoleniach (podczas wizyty w poradni), czytali ulotki, książki, czasopisma poświęcone ludziom z cukrzycą. Jakość leczenia tej choroby powinna być określona na podstawie wyników glikemii, stosowanych dawek insuliny, wymienników pokarmowych zapisanych w zeszycie samokontroli, ostatnich wartości hemoglobiny glikozylowanej, parametrów BMI i ciśnienia tętniczego krwi.


#Jak używać glukometru?
Prawidłowa technika badania poziomu glukozy we krwi za pomocą glukometru obejmuje:

  1. przygotowanie zestawu do badania glikemii (glukometr, nakłuwacz, lancet, gazik jałowy lub gazik ze spirytusem)
  2. sprawdzenie ważności pasków testowych do glukometru
  3. kalibrację glukometru paskiem zawierającym kod
  4. umycie rąk ciepłą wodą z mydłem
  5. przygotowanie nakłuwacza z lancetem, ustawienie odpowiedniej skali regulacji na głębokość nakłucia palca
  6. masaż dłoni od nasady w kierunku palca, który ma być nakłuwany
  7. nakłucie nakłuwaczem bocznej części palca
  8. nałożenie uzyskanej kropli krwi na pasek testowy
  9. zabezpieczenie miejsca nakłucia jałowym gazikiem lub gazikiem nasączonym spirytusem
  10. zmianę jednorazowego lancetu w nakłuwaczu do następnego nakłucia palca
  11. utrzymanie w czystości sprzętu do pomiaru glikemii (glukometru, nakłuwacza)
  12. prawidłowe postępowanie ze sprzętem do pomiaru glikemii zgodne z instrukcją obsługi
  13. zachowanie podstawowych zasad higieny podczas pomiaru
4.9/5 - (320 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH