Badanie ogólne moczu

Najczęściej mocz ma kolor żółty, który może różnić się intensywnością i odcieniem u różnych osób.

U osób odwodnionych mocz przybiera ciemną barwę, natomiast gdy wypijemy dużo płynów, może być on bardzo jasny. Kolor moczu może się też zmienić pod wpływem diety (np. po zjedzeniu buraków robi się czerwonawy) albo leków.

Mocz powinien być przejrzysty i klarowny. Jeśli tak nie jest, może to świadczyć na przykład o zakażeniu bakteryjnym.
Najczęściej mocz ma odczyn lekko kwaśny, ale może się on zmieniać np. pod wpływem diety albo leków. Obojętny, a nawet zasadowy odczyn moczu może się pojawić u wegetarian, w przypadku zakażenia dróg moczowych oraz po uporczywych wymiotach. Dieta mięsna, alkohol oraz niektóre stany nieprawidłowe (np. gorączka, biegunka, odwodnienie, długotrwałe głodzenie oraz źle kontrolowana cukrzyca) powodują zakwaszenie moczu.

Jeśli ciężar właściwy moczu jest bardzo wysoki, oznacza to, że mocz jest bardzo zagęszczony. Dzieje się tak, gdy za mało pijemy, w przypadku znacznej utraty płynów (biegunka, nadmierne pocenie się) albo jeśli w moczu obecne jest białko bądź glukoza. Niski ciężar właściwy moczu może być objawem niewydolności nerek.

W moczu nie powinno być białka. Jego obecność może świadczyć o różnych poważnych chorobach, np. nerek. Białko w moczu może się też pojawić w przypadku gorączki albo po wysiłku fizycznym. Glukoza w moczu pojawia się u chorych na cukrzycę, jeśli we krwi jest wysokie stężenie tego cukru albo u osób mających chore nerki.Ciała ketonowe mogą się pojawić w moczu u osób, które głodzą się lub cierpią na uporczywe wymioty, a także u alkoholików. Najczęściej duże ilości tych związków w moczu świadczą o niebezpiecznym stanie – kwasicy ketonowej, który może się rozwinąć u źle leczonych cukrzyków.

Jeśli wyniki badania ogólnego moczu nasuwają podejrzenie, że mogło dojść do zakażenia układu moczowego, wówczas wykonuje się badanie bakteriologiczne, czyli posiew moczu. Pozwala ono stwierdzić, czy w moczu namnożyły się bakterie i określić ich rodzaj.

Jak pobrać próbkę moczu?
1. Umyj ręce.
2. Wodą z mydłem umyj zewnętrzne narządy płciowe. Dokładnie spłucz wodą i osusz.
3. Oddaj niewielką ilość moczu do toalety.
4. Następną porcję moczu (tzw. środkowy strumień) zbierz do jałowego pojemniczka o szerokim otworze.
5. Zamknij pojemnik i dokładnie opisz go swoimi danymi.
6. Jak najszybciej (najlepiej w ciągu dwóch godzin) oddaj próbkę do zbadania.