Naturalne preparaty witaminowe zawierają obok samych witamin wiele innych związków, które mają wpływ na nasze zdrowie, a które w tabletkach zawierających same witaminy nie występują.
Witaminy są związkami chemicznymi niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania organizmu, których nie może on sam wytworzyć. Witaminy albo w pewnych przypadkach ich prekursory, zwane prowitaminami, muszą zostać dostarczone z zewnątrz wraz z pożywieniem.
Sprzeczne opinie
Dość powszechne jest przekonanie, że im więcej zjadamy witamin, tym lepiej. Do jego powstania przyczyniła się po części koncepcja wysunięta przez wybitnego chemika Linusa Paulinga, która zakładała, że zażywanie dużych dawek witamin, a zwłaszcza witaminy C, poprawia stan naszego zdrowia.
Popularność tej tezy jest wykorzystywana przez producentów żywności w celach marketingowych. Wiele produktów sprzedawanych w sklepach spożywczych ma na etykiecie wyeksponowaną informację, że zostało wzbogaconych różnymi witaminami, z czego konsument powinien wywnioskować, że są to rzeczy zdrowe i warte kupienia.
Istnieje też – choć głównie wśród zwolenników naturalnego sposobu życia i odżywiania – mniemanie, że nie powinno się przyjmować żadnych sztucznych środków zawierających witaminy, gdyż dostarczamy je organizmowi z naturalnym pożywieniem.
Wobec tak sprzecznych opinii rodzi się pytanie: co robić – wzbogacać naszą dietę preparatami witaminowymi czy nie? Trudno udzielić na nie jednoznacznej odpowiedzi.
Różne potrzeby
Wszystko zależy od stanu naszego organizmu oraz od diety. Wiadomo, że są okresy, kiedy występuje zwiększone zapotrzebowanie na witaminy i mikroelementy, np. ciąża, stany rekonwalescencji, ale wtedy możemy i powinniśmy kierować się zaleceniami naszego lekarza. Z kolei u ludzi starszych oraz u osób cierpiących na niektóre choroby przewodu pokarmowego czy przyjmujących pewne leki mogą wystąpić zaburzenia wchłaniania witamin – wtedy powinniśmy podać ich zwiększoną dawkę. Zazwyczaj jednak w przytoczonych przypadkach pacjent pozostaje pod stałą kontrolą lekarza i decyzję o włączeniu dodatkowych preparatów witaminowych do diety podejmuje właśnie on.
Czy witaminy można przedawkować?
Kiedy nie występują żadne nadzwyczajne okoliczności, przyjmowanie znacznie przekraczających nasze potrzeby dawek witamin może pogorszyć stan zdrowia, niekiedy trwale. Zwykle nie ma takiego ryzyka przy jedzeniu wzbogacanych witaminami pokarmów – dawki w nich zawarte są tak dobrane, że nawet przy objadaniu się naszym witaminizowanym przysmakiem nie powinniśmy znacząco przekroczyć zalecanych ilości. Inaczej jest w przypadku, gdy kupujemy preparaty witaminowe i na przykład zamiast 1 tabletki dziennie połykamy ich 10 – to z pewnością nie jest rozsądne, a może być (i prawdopodobnie będzie) szkodliwe.
Dla kogo tabletki
Jeżeli nasza dieta jest urozmaicona, jemy przy tym warzywa i owoce (najlepiej surowe), to z pewnością zapewniamy sobie właściwe ilości witamin i ich dodatkowe przyjmowanie nie jest konieczne. Jeśli jednak z racji np. trybu życia lub nawyków żywieniowych nasza dieta nie jest zrównoważona, albo jeśli jesteśmy narażeni na rozmaite stresy, uprawiamy intensywnie sport czy czasem nadużywamy alkoholu, wówczas przyjmowanie preparatów witaminowych jest uzasadnione.
Najlepiej wtedy uzyskać poradę lekarza lub zapytać farmaceutę w aptece, jaki preparat będzie dla nas najlepszy. Zasięgnięcie porady lekarskiej jest istotne zwłaszcza dla osób cierpiących na schorzenia przewlekłe lub przyjmujących stale leki – należy wtedy upewnić się, że dodatkowe przyjmowanie witamin nam nie zaszkodzi. Jeżeli witaminy przyjmujemy „na własną rękę”, przestrzegajmy sposobu dawkowania podanego w ulotce dołączonej do opakowania.
Zasadnicza różnica
Często pacjentów nurtuje pytanie, czy syntetycznie otrzymane preparaty witaminowe mogą zastąpić witaminy występujące naturalnie. Jeśli chodzi o same witaminy, to tak – nie wykazano dotychczas, by istniała zasadnicza różnica w działaniu witamin uzyskanych drogą syntezy chemicznej i tych pozyskanych z naturalnych surowców. Jednak naturalne preparaty witaminowe zawierają obok samych witamin wiele innych związków, które mają wpływ na nasze zdrowie, a które w tabletkach zawierających same witaminy nie występują.
Zatem na pytanie: brać witaminy czy ich nie brać? najbardziej rozsądna jest odpowiedź – tak, w razie potrzeby, zachowując przy tym niezbędną ostrożność i umiar.