Scenografia – sztuka kreowania świata

W dzisiejszym teatrze polskim znacznie częściej mamy do czynienia z oprawą plastyczną niż scenografią sensu stricte, czyli sztuką kreowania wizualnej strony przedstawianego na scenie świata – mówi artysta Paweł Dobrzycki. – Zupełnie inaczej jest w teatrach na świecie.

Scenografia Pawła Dobrzyckiego jest zawsze integralną częścią interpretacji dzieła. Współbrzmi, współdrga, współorganizuje przestrzeń – zarówno sceniczną, jak i teatralną. Jest specyficznym wejściem w przestrzeń słowa, międzysłowia, obrazu, aktora, rekwizytu, ruchu, widza. I jednocześnie konstrukcją, strukturą tej przestrzeni, w której ów teatralny świat powstaje, trwa.

– Ludzie, przychodząc do teatru, chcą się czegoś dowiedzieć o sobie, o człowieku, o świecie, o rzeczywistości, o literaturze, sztuce itd. To jest dla mnie punktem wyjścia do konstruowania idei przedstawienia z bardzo czytelnym przekazem. Niekoniecznie czysto werbalnym. Bardzo mi zależy na tym, żeby wszystkie elementy przedstawienia były integralnie ze sobą zrośnięte. Scenografia jest wyborem elementów z realnego świata i ten wybór o czymś świadczy, stanowi interpretację dzieła. Ale jednocześnie wszystko, co robimy, jest służebne wobec spektaklu jako całości – podkreśla Dobrzycki.

Jako scenograf kreujący pewien świat na scenie, artysta ma świadomość obecności widza. Tworzy więc świat tak, jakby ów widz stał w każdej chwili powstawania scenografii tuż za jego plecami. Organizuje przestrzeń w taki sposób, by widz nie tylko w niej był, ale i poprzez nią wchodził w przedstawienie, docierał do wnętrza świata stworzonego w teatrze. Kompozycja sceniczna prowadzi oko widza. W scenografii Pawła Dobrzyckiego zawsze jest to obecne: świadome prowadzenie oka odbiorcy tak, by wywołało refleksje. Niejednoznaczne, metaforyczne, poetyckie – nawet gdy, jak w komedii czy farsie, podłożem jest beztroski śmiech.

Najciekawsze rozwiązania sceniczne Dobrzyckiego powstały w operze.

– To dla mnie pewien rodzaj ideału teatru. Mam poczucie, że w operze proporcje jej poszczególnych integralnych elementów są idealnie rozłożone. W teatrze dramatycznym nie zawsze tak jest – mówi artysta.