Razem tworzymy rodzinę

Wywiad z lek. med. Anettą Karwacką – specjalistą ginekologiem położnikiem przeprowadziła zastępca red. nacz. Maria Reif

– Pani doktor, zacznijmy od podstawowej informacji. Co to jest niepłodność?

– Definicja przyjęta przez WHO mówi, że z niepłodnością mamy do czynienia wówczas, gdy przez rok regularnego współżycia bez zabezpieczeń para nie uzyskuje ciąży.

– Czy już wtedy należy się zgłosić do specjalistów?

– Tak, ponieważ przyczyn niepłodności jest bardzo wiele. Jeżeli przyszli rodzice myślą poważnie o powiększeniu rodziny, warto wiedzieć więcej o przyczynach niepowodzeń i jak najszybciej je leczyć, gdyż czas odgrywa tutaj bardzo ważną rolę.

– Porozmawiajmy więc o przyczynach.

– Jest ich sporo. Przede wszystkim chcę uspokoić wszystkie kobiety. Najczęstszym czynnikiem niepłodności pary jest czynnik męski (ok. 52%). Niestety świadomość w Polsce jest taka, że niepłodność przypisuje się głównie kobiecie. Często spotykam kobiety, które w wielkim stresie obwiniają siebie za ten stan. To kobieta idzie po pomoc i podczas pierwszego wywiadu lekarskiego nie chce dopuścić do świadomości, że razem z partnerem stanowią całość i aby wykonać wszystkie wstępne badania, są potrzebni oboje. Ale wróćmy do przyczyn. Zacznę od kobiety: dość często problemem są zaburzenia owulacji, przyczyny mechaniczne, tj. niedrożność jajowodów lub wrogość śluzu szyjkowego macicy. Przeszkodą w zajściu w ciążę również mogą być przyczyny immunologiczne i zapalne. Jeżeli chodzi o mężczyzn, podstawową przyczyną niepłodności są osłabione parametry nasienia, to można stwierdzić bardzo szybko przy standardowym badaniu. Sprawdzając nasienie, badamy liczbę, ruchliwość i inne nieprawidłowości plemników oraz płynu nasiennego. W niepłodności występują także przyczyny tzw. niewyjaśnione, których diagnostyka i prowadzenie przez specjalistów wymaga czasu, cierpliwości i spokoju.
Niepłodność dotyczy ok. 20% par, co piąta para starająca się o dziecko ma problem z uzyskaniem ciąży.

– Problem niepłodności na całym świecie jest bardzo poważny. W wielu krajach pary, które starają się o dziecko, mogą liczyć na dofinansowanie kosztownej kuracji farmakologicznej, mają również szeroką pomoc specjalistów w dziedzinie genetyki i ginekologii. Jak jest w Polsce?

– Powiem w skrócie: w Polsce nie można liczyć na refundację leków stosowanych do stymulacji, ani na refundację metod wspomaganego rozrodu. Mamy tylko nadzieję, że to się zmieni, gdyż liczba pacjentów, którzy zgłaszają się do nas po pomoc, jest coraz większa.

– Dziękuję, że Pani poruszyła ten temat. Jakie są jeszcze przyczyny tego, że mamy coraz większy problem z niepłodnością w Polsce?

– Przede wszystkim decydujemy się na pierwsze dziecko po uzyskaniu tzw. stabilizacji finansowej, czyli kobiety coraz częściej po 35 roku życia. Jest to okres, kiedy już coraz częściej zdarzają się zaburzenia cyklu oraz większa skłonność do poronień. Na brak sukcesu w poczęciu potomka wpływa też stres, towarzyszący zarówno kobietom, jak i mężczyznom. Dodatkowy wpływ na jakość nasienia naszych partnerów ma ich tryb życia, używki (np. papierosy), promieniowanie elektromagnetyczne, nieprawidłowa dieta, zbyt intensywne ćwiczenia fizyczne, przegrzanie (np. sauna).

– Powiedzmy jeszcze o tym, czy i jak możecie Państwo pomóc, aby dziecko przyszło na świat.

– Możemy i pomagamy. Najważniejsza w podjęciu decyzji o leczeniu jest diagnoza przyczyny niepłodności. Po zdiagnozowaniu metoda leczenia jest dobierana indywidualnie dla pary. Jesteśmy z pacjentami przez cały proces leczenia, aby służyć dodatkowymi informacjami, a nawet wspierać psychicznie, gdyż bardzo często, przy wieloletniej próbie zajścia w ciążę, pary są po prostu zmęczone i zestresowane. W naszej klinice proponujemy także opiekę psychologiczną. Wracając do metod, są one następujące:

• monitorowanie owulacji i próba naturalnego zapłodnienia,
• stymulacja cyklu,
• inseminacja wewnątrzmaciczna (podanie nasienia do macicy),
• cykl in vitro (z lub bez mikromanipulacji),
• wykorzystanie do zapłodnienia komórek dawczyni lub nasienia dawcy.
• Jak wspomniałam wcześniej, każdą z metod dobieramy indywidualnie.

– Porozmawiajmy o mitach. O czym nie wiemy?

– Czasem nie wiemy, jak należy współżyć w celu prokreacji, ale to są nieliczne przypadki. Bardzo często pacjentki nie potrafią określić dni płodnych przy samokontroli, nie umieją wyznaczyć właściwego momentu, w którym może nastąpić zapłodnienie. Poza tym, po kilku miesiącach niepowodzeń w oczekiwaniu na dziecko temperatura emocji z tym związanych jest tak duża, że napięcie nerwowe całkowicie zakłóca cykl i znowu starania mogą skończyć się fiaskiem. Pacjentki uważają, że zaszkodziły im np. jakieś wcześniejsze metody antykoncepcyjne. Co prawda, nie polecałabym przed zajściem w pierwszą ciążę wkładki wewnątrzmacicznej (spirali), ale stosowanie tabletek antykoncepcyjnych nie ma wpływu na niepłodność.

– Pani doktor jestem pewna, że nie wyczerpałyśmy tego szerokiego i bardzo ważnego tematu niepłodności, dlatego podajemy, gdzie wszyscy zainteresowani mogą uzyskać szerszą informację na stronie internetowej www.invimed.pl. Bardzo dziękuję za rozmowę i mam nadzieję na dalszą współpracę.