Nadwrażliwość zębów

Przeszywający ból zębów, który pojawia się po zjedzeniu słodkiego ciastka lub wypiciu gorącego napoju może świadczyć o ich nadwrażliwości. Na tę dolegliwość cierpi ponad połowa ludzi na świecie.

Nadwrażliwość zębów może dotknąć osoby w każdym wieku, choć zwykle nasila się ona pomiędzy 25. a 30. rokiem życia. Częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn, co tłumaczy się większą dbałością płci pięknej o higienę jamy ustnej. Kobiety częściej stosują preparaty wybielające zęby, które osłabiają szkliwo i zębinę.

Nadwrażliwość zębów to krótki, intensywny ból odczuwany po spożyciu zimnych, kwaśnych lub słodkich pokarmów. Ból zwykle jest zlokalizowany w okolicach szyjek zębów, tuż obok dziąsła, i trwa tak długo, jak działa czynnik przyczynowy (bodziec).

Jak powstaje nadwrażliwość?
Tkanką budującą ząb jest zębina. Na jej powierzchni znajdują się mikroskopijne ujścia tysięcy kanalików zębinowych, które prowadzą do nerwów w zębie. Zdrowy ząb jest chroniony przez szkliwo i dziąsła. Jeżeli z różnych przyczyn zabraknie tej naturalnej ochrony, to kanaliki zębinowe zostaną odsłonięte. Wystawione są wówczas na działanie czynników zewnętrznych, co w konsekwencji może wywołać ból.

Nie zawsze jednak obnażona zębina staje się nadwrażliwa. Zależy to od liczby odsłoniętych kanalików. Im jest ich więcej, tym większe prawdopodobieństwo bólu.

Przyczyny
Przyczynami nadwrażliwości są: niewłaściwa higiena jamy ustnej (m.in. niewłaściwe szczotkowanie zębów, używanie szczoteczki o zbyt dużej twardości oraz past o zbyt dużej ścieralności), wybielanie zębów, nadmierne starcie powierzchni zębów wywołane zaciskaniem szczęk, zgrzytaniem zębów, obgryzaniem paznokci lub twardych przedmiotów. Nadwrażliwość powstaje także w wyniku: spożywania produktów osłabiających szkliwo (coca-cola lub cytrusy), niedoborów witamin, palenia papierosów, choroby żołądka wiążącej się z refluksem żołądkowo-przełykowym, prowokowanych wymiotów u bulimiczek lub porannych mdłości u kobiet w ciąży (soki żołądkowe uszkadzają szkliwo). Przyczynami nadwrażliwości mogą być również: wadliwy zgryz, urazy zębów (mikropęknięcia szkliwa), przebyte zabiegi stomatologiczne (usunięcie kamienia, piaskowanie).

Jak zapobiec nadwrażliwości?
Osoby, którym doskwiera ból zębów związany z wrażliwością na ciepło, zimno, powietrze, powinny stosować odpowiednie pasty, płukanki lub żele. Na rynku dostępnych jest wiele produktów o różnych smakach, składzie i sposobie działania.

Najczęściej spotykane substancje to: fluor, potas, wapń, związki szczawianów, strontu, hydroksyapatyty, białka oraz substancje ziołowe. Preparaty zawierające fluor umożliwiają zamykanie kanalików, w których znajdują się nerwy, i w ten sposób zmniejszają dolegliwości bólowe. Preparaty te, muszą być stosowane regularnie przez parę tygodni. Ich działanie utrzymuje się długo po zakończeniu stosowania. Natomiast pasty i płukanki zawierające potas szybko przynoszą ulgę, ale trzeba stosować je stale.

Należy pamiętać, by nie szczotkować zębów zbyt mocno, a jednocześnie wykonywać odpowiednie ruchy. Szczoteczkę należy wymieniać co trzy miesiące. Warto również pamiętać, by nie szczotkować zębów zaraz po spożyciu kwaśnych soków i owoców, gdyż zwiększa to ryzyko ścierania szkliwa.

Lekceważenie nadwrażliwości może być przyczyną innych problemów zdrowotnych jamy ustnej. Pacjenci z wrażliwymi zębami często odczuwają ból podczas szczotkowania i dlatego nie czyszczą ich dokładnie. Niestety nieczyszczone zęby zaczynają się psuć, dochodzi do zapalenia dziąseł, następnie do ich obsuwania się, a w konsekwencji do nasilenia dolegliwości bólowych.

Leczenie
Profesjonalnym leczeniem nadwrażliwości zajmuje się stomatolog. Może on nałożyć na miejsca nadwrażliwe żele, lakiery lub pianki. Wcieranie tych preparatów powoduje mechaniczne zamykanie kanalików, a tym samym zmniejsza ich wrażliwość na ból.

W wielu gabinetach stosuje się również lasery biostymulacyjne, pobudzające do tworzenia tzw. zębiny naprawczej, która zmniejsza wpływ czynników z zewnątrz na nerwy wewnątrz zęba.

Inną metodą, jest elektroforeza. Polega ona na wprowadzeniu środków chemicznych do kanalików zębinowych za pomocą prądu elektrycznego. W ten sposób substancje działąją dłużej i trudniej je wypłukać.

lek. dent. Magdalena Krowicka, lek. dent. Magdalena Szczepaniak