Zioła na zatoki

Zioła na zatoki


Uporczywy, obfity katar, gęsta wydzielina z nosa, uczucie ucisku lub ból głowy nasilający się przy pochylaniu – to objawy świadczące o chorobie zatok. W przypadku tych dolegliwości zwykle szukamy pomocy w aptece.

Okres jesienno-zimowy to czas, kiedy znacznie wzrasta liczba różnego rodzaju infekcji górnych dróg oddechowych. Dokuczają nam takie objawy, jak: uporczywy, obfity katar, gęsta wydzielina z nosa, uczucie ucisku lub ból głowy nasilający się przy pochylaniu. Dolegliwościom tym z reguły towarzyszą kaszel i gorączka. Są to typowe objawy choroby zatok.

Zatoki są zlokalizowane w obrębie czaszki. Odgrywają istotną rolę w nawilżaniu i ogrzewaniu wdychanego powietrza. Są one wysłane błoną śluzową i połączone z jamą nosową otworami nazywanymi ujściami zatok. Ich zatkanie oraz zaburzenia w wytwarzaniu i transporcie śluzu powstającego w zatokach i jamie nosowej powodują, że odczuwamy opisane powyżej objawy. Pierwotną przyczyną takich dolegliwości jest najczęściej stan zapalny.

Porada specjalisty
Problemy z zatokami – szczególnie jeśli mają ostry lub nawracający charakter – wymagają wizyty u laryngologa. Jest to ważne, ponieważ nieleczone zapalenia zatok mogą prowadzić do wielu ciężkich, a nawet groźnych dla życia powikłań.

W przypadku mniej nasilonych dolegliwości zwykle kończy się na wizycie w aptece. Do preparatów dostępnych bez recepty, jakie może nam polecić farmaceuta, należą leki przeciwbólowe, przeciwhistaminowe, mukolityczne oraz obkurczające i uszczelniające naczynia krwionośne. W leczeniu chorób zatok wspomagająco stosuje się też z powodzeniem pewne leki i substancje pochodzenia naturalnego. Przybliżę mechanizm działania niektórych z nich.

Efedryna
Jest to alkaloid uzyskiwany najczęściej z ziela przęśli (Ephedra sp.). Rośliny z tego rodzaju były wykorzystywane już w starożytnej chińskiej medycynie. Efedryna powoduje m.in. obkurczenie naczyń krwionośnych śluzówek, dzięki czemu ogranicza ilość wydzieliny w zatokach oraz jamie nosowej. W ten sposób łagodzi dolegliwości związane z ich stanem zapalnym. Efedryna przyczynia się również do rozszerzenia oskrzeli. Działania te są pożądane zarówno w chorobach zatok, jak i w innych schorzeniach dróg oddechowych.

Niestety, alkaloid ten wykazuje szereg innych, często niekorzystnych działań, np. przyspieszenie akcji serca, pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego. Mimo to efedryna jest chętnie stosowana w postaciach recepturowych w chorobach zatok u dzieci, najczęściej w połączeniu z prometazyną – lekiem przeciwhistaminowym o silnych właściwościach uspokajających.

Efedryna stanowi również dodatek do niektórych syropów stosowanych w infekcjach górnych dróg oddechowych. W przypadku leczenia kataru i chorób zatok u dorosłych została ona całkowicie wyparta przez pseudoefedrynę, która jest jej pochodną, ale znacznie bezpieczniejszą. Stanowi ona obecnie dodatek do wielu dostępnych bez recepty preparatów na przeziębienie i katar.

Flawonoidy
Często rolę leków pomocniczych stosowanych w chorobach zatok odgrywają flawonoidy bądź preparaty zawierające surowce o charakterze flawonoidowym. Działają one uszczelniająco i wzmacniająco na ściany drobnych naczyń krwionośnych, dzięki czemu zmniejszają wysięk z błon śluzowych.

Do najczęściej stosowanych flawonoidów należy rutozyd, zwany inaczej rutyną lub witaminą P. Występuje on w wielu preparatach na przeziębienie, często w połączeniu z witaminą C. Naturalnym źródłem tego flawonoidu są m.in. kwiat bzu czarnego i ziele fiołka trójbarwnego.

Olejki eteryczne
W chorobach zatok stosuje się również olejki eteryczne. Najczęściej podawane są one w postaci inhalacji parowych. Drażnią wtedy błonę śluzową zatok i jamy nosowej, prowadząc do nasilonego wydzielania śluzu i pobudzenia ruchu rzęsek wyścielających błony śluzowe. Prowadzi to do rozrzedzenia śluzu i poprawia odpływ zalegającej w zatokach wydzieliny. Takie działanie wykazują olejki: anyżowy, eukaliptusowy, tymiankowy i sosnowy.

Dodatkowo olejki te zawierają wiele substancji o silnych właściwościach przeciwbakteryjnych. Jest to bardzo pomocne w zwalczaniu infekcji górnych dróg oddechowych. W lecznictwie stosuje się pojedyncze olejki eteryczne, a także ich mieszaniny.

Należy pamiętać, że inhalacje parowe są najskuteczniejszą metodą stosowania olejków w chorobach zatok. Oprócz tego używa się specjalnych sztyftów do nosa, które są nasączone olejkami. Mniej skuteczną formą są tabletki do ssania zawierające te olejki.

Równie często stosowane są inhalacje z sypkich ziół zawierających olejki eteryczne. Przeważnie używa się tu ziela tymianku, liści szałwii, mięty i kwiatu lawendy. Rzadziej wykorzystywane są kwiaty bzu czarnego i wiązówki. Zioła te można stosować pojedynczo lub jako mieszanki.

Saponiny
Przykładem substancji wspomagających leczenie chorób zatok są także saponiny. Po podaniu doustnym drażnią one błonę śluzową żołądka, powodując wydzielanie wodnistego śluzu w obrębie oskrzeli. Podobnie – choć w mniejszym stopniu – dzieje się w obrębie zatok i nosa. Sprzyja to upłynnieniu zalegającej w zatokach wydzieliny i ułatwia jej odpływ z zatok przynosowych. Do klasycznych surowców saponinowych stosowanych w chorobach układu oddechowego należą korzeń lukrecji, mydlnicy czy pierwiosnka.

Gorycze
Podobny mechanizm działania mają gorycze. Znane są one co prawda głównie jako substancje pobudzające łaknienie (pobudzają wydzielanie soku żołądkowego), ale powodują także zwiększenie wydzielania wodnistego śluzu w obrębie górnych dróg oddechowych. Takie właściwości wykazuje m.in. korzeń goryczki.

Zarówno surowce saponinowe, jak i goryczowe stosowane są pomocniczo w infekcjach górnych dróg oddechowych jako składnik leków złożonych.


Inhalacje sypkich ziół (m.in. z  kwiatu lawendy) działają bakteriobójczo i ułatwiają oddychanie. Trzeba jednak pamiętać, by nie stosować ich bezpośrednio po posiłku oraz wtedy, kiedy odczuwamy głód
– wówczas inhalacja może wywołać wymioty.

4.8/5 - (278 votes)

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH