Leki przeciwbólowe są łatwo dostępne, można je kupić w aptece bez recepty, a nawet w sklepie spożywczym. Na ogół są one skuteczne i bezpieczne, ale muszą być stosowane z rozwagą i według wskazówek zawartych w ulotce.
Polacy są na drugim miejscu w Europie pod względem zażywania leków przeciwbólowych. Wynika to m.in. z nasilającej się w naszym kraju tendencji do samoleczenia. Należy jednak pamiętać, że działanie środków przeciwbólowych jest tylko objawowe – zwalczają one ból, ale nie leczą jego przyczyny. Jeśli ból utrzymuje się, a przyjmowane leki nie pomagają, należy koniecznie skonsultować się z lekarzem. Poniżej przedstawiam kilka podstawowych zasad bezpiecznego stosowania leków przeciwbólowych.
-
Przed przyjęciem leku koniecznie przeczytaj ulotkę dołączoną do opakowania. Znajdziesz tam niezbędne informacje. W razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub zapytaj farmaceutę.
-
Stosuj jeden lek przeciwbólowy w danym czasie. Pamiętaj, że działanie różnych środków z tej samej grupy może się potęgować. Zwróć uwagę na inne leki, które przyjmujesz. Często w ich składzie znajdują się substancje, które również działają przeciwbólowo, np. kwas acetylosalicylowy, paracetamol, ibuprofen, ketoprofen, diklofenak, czy metamizol.
-
Nie przekraczaj najwyższej dopuszczalnej dawki dobowej. Może to doprowadzić do bardzo poważnych powikłań. Opisane w ulotce działania niepożądane określone są dla dawek terapeutycznych. Zwróć też uwagę na inne stosowane jednocześnie leki. Pamiętaj, że dla paracetamolu, który często występuje w różnego rodzaju preparatach, maksymalna dawka jednorazowa to 1 g, a dobowa – 4 g. Powyżej tych dawek istnieje poważne ryzyko uszkodzenia wątroby.
-
Pamiętaj, że najszybciej działają zastrzyki przeciwbólowe, następnie czopki, potem preparaty w formie musującej, a najwolniej tabletki, które są skuteczne po 15-30 minutach. Dlatego też, gdy pojawi się ból, nie zwlekaj z przyjęciem leku.
-
Częste zmiany leków przeciwbólowych mogą zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Dlatego jeśli ból utrzymuje się przez 2 tygodnie, koniecznie wybierz się do lekarza, który poszuka jego przyczyny. Jeśli ból występuje przewlekle, organizm z czasem przestaje reagować na dotychczasowe dawki leków. Jest to tzw. zjawisko tolerancji, które powoduje konieczność zwiększania dawek. Nie zwiększaj ich samodzielnie – zgłoś się do lekarza.
-
W czasie długotrwałego stosowania leków przeciwbólowych okresowo kontroluj morfologię krwi, stężenie kreatyniny oraz enzymy wątrobowe.
-
Nigdy nie pij alkoholu w trakcie terapii. Powoduje on drastyczne zwiększenie ryzyka uszkodzenia wątroby w przypadku stosowania paracetamolu, a także wystąpienia wrzodów żołądka w przypadku przyjmowania innych leków przeciwbólowych.
-
Nie przyjmuj leków przeciwbólowych na pusty żołądek. Wprawdzie zadziałają one szybciej, ale efekt będzie krótkotrwały. Zwiększa to także ryzyko podrażnienia śluzówki żołądka. Nie należy również popijać ich sokiem grejpfrutowym. Istniej e bowiem możliwość wystąpienia interakcji, w wyniku której może dojść
do uszkodzenia wątroby. -
Gdy lekarz przepisuje ci lek, poinformuj go, jakie środki przeciwbólowe przyjmujesz. Nie jest zalecane łączenie preparatów przeciwbólowych z lekami przeciwcukrzycowymi, przeciwdrgawkowymi, antybiotykami z grupy aminoglikozydów, lekami moczopędnymi czy digoksyną.
-
W celu złagodzenia objawów ze strony układu pokarmowego nie przyjmuj równocześnie leków przeciwbólowych z lekami zobojętniającymi sok żołądkowy lub hamującymi wydzielanie kwasu żołądkowego (np. ranitydyna, famotydyna, cymetydyna). Te ostatnie maskują ból i zgagę – objawy ostrzegające o rozwoju działań niepożądanych.
Dopiero krwotok lub pęknięcie wrzodu wskazują na prawdziwy stan chorego.