Wpływ soli z Morza Martwego na skórę

Morze Martwe jest atrakcyjnym rejonem turystycznym, ale może być również interesujące dla farmaceuty i lekarza. Panujący tu specyficzny mikroklimat, w połączeniu z kąpielami w słonej wodzie, stanowią korzystne warunki do leczenia wielu chorób skóry, alergii, artretyzmu i chorób dróg oddechowych.

Udowodniono, że skóra wykazuje zdolność absorpcji minerałów. Sole są magazynowane wybiórczo w tkankach skóry i działają w nich na różne sposoby: wiążą wodę chroniąc naskórek przed wysuszeniem, poprawiają napięcie i ukrwienie skóry, a także łagodzą podrażnienia.

W tym artykule opisane zostały wyniki badań przeprowadzonych na czterech różnych próbkach soli pochodzących z Morza Martwego. Kąpielowa sól orientalna została zakupiona w sklepie z kosmetykami w Izraelu, jedną próbkę (sól wysokokrystaliczna) stanowiły duże kryształy zebrane z dna kąpieliska, a pozostałe dwie były produktami przemysłowymi: sól nieoczyszczona (raw salt) i oczyszczona (washed salt).

Badanie składu soli
Do jakościowego i ilościowego oznaczenia zawartości pierwiastków w próbkach soli zastosowano metodę absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA). Uzyskane wyniki zostały zestawione w tabeli.

Badania na skórze w laboratorium Dr Ireny Eris
W przeprowadzonym badaniu, zamiast kąpieli w solance, została zastosowana sól w postaci krystalicznej. Pierwszym etapem prac było sporządzenie zawiesiny soli w oleju parafinowym. Tak przygotowany peeling był wmasowywany w skórę przedramienia. Następnie badana była kondycja skóry: przed zastosowaniem peelingu, po jednorazowej oraz po pięciokrotnej aplikacji. Zbadano intensywność plam barwnikowych i rumienia, transepidermalną utratę wody (TEWL), gładkość, nawilżenie i złuszczenie.

Tylko sól wysokokrystaliczna powodowała wyraźny wzrost rumienia po serii peelingów. Skóra osób stosujących sole: orientalną, nieoczyszczoną i oczyszczoną, przyzwyczajała się do zabiegów i poziom rumienia powracał do stanu początkowego. Wzrost rumienia w przypadku stosowania soli wysokokrystalicznej mógł być spowodowany tym, że sól ta miała postać bardzo dużych kryształów i nawet po ich rozkruszeniu była materiałem najsłabiej rozdrobnionym. Zawierała też najwięcej manganu, który zapobiega obkurczaniu się naczyń krwionośnych. Wzrost rumienia świadczy też o poprawie mikrokrążenia w skórze.

Stosowanie peelingu powinno spowodować rozjaśnienie skóry. Nie było to jednak widoczne, gdyż skóra przedramienia jest z natury bardzo jasna. Jedynie peeling z soli nieoczyszczonej wykazywał takie działanie, ale w niewielkim stopniu. Wzrost poziomu melaniny przy stosowaniu soli wysokokrystalicznej jest skorelowany ze wzrostem rumienia.

Transepidermalna utrata wody
U osób stosujących sól orientalną i oczyszczoną, nastąpił wzrost wartości TEWL. Był on spowodowany zwiększeniem przepuszczalności naskórka na skutek zmniejszenia grubości warstwy rogowej. W przypadku stosowania soli nieoczyszczonej peeling również powodował spadek TEWL, jednak w tym wypadku zmiana związana była raczej z działaniem takich pierwiastków jak: wapń, magnez i potas, które wiążą wodę. Świadczy o tym fakt, że spadkowi wartości TEWL o 10 proc. towarzyszył wzrost nawilżenia o prawie 50 proc., zaś w przypadku nośnika, spadkowi TEWL o 30 proc. towarzyszył wzrost nawilżenia tylko o 20 proc. Wydaje się, że u osób stosujących sole orientalną i oczyszczoną wzrost nawilżenia wynikał przede wszystkim z ochronnego działania oleju parafinowego.

W przypadku soli orientalnej można to wytłumaczyć tym, że do powierzchniowej warstwy naskórka wprowadzono bardzo dużą ilość jonów Mg2+ i K+. Najlepszy efekt dawała sól nieoczyszczona, zawierała ona najwięcej wapnia. Wzrost stężenia wapnia w naskórku pobudza komórki do produkcji lipidów.

Nawilżenie, gładkość, złuszczenie
Wzrost nawilżenia wiąże się ze wzrostem zawartości wody w korneocytach, co wpływa również na gładkość skóry. Zależność ta była najbardziej widoczna u osób stosujących sól nieoczyszczoną.

Stosowanie peelingów istotnie wpływa na wygładzenie powierzchni skóry. Wyraźnie można było zaobserwować, że po pięciu aplikacjach większość korneocytów została usunięta.

Sole orientalna i oczyszczona nie wpłynęły na poprawę kondycji skóry. Sól wysokokrystaliczna spowodowała poprawę mikrokrążenia w skórze. Najlepsze efekty uzyskano przy zastosowaniu soli nieoczyszczonej, o największej zawartości mikroelementów, która poprawiła nawilżenie i gładkość skóry. W oddziaływaniu na skórę istotne znaczenie wykazuje zarówno skład jakościowy, jak i ilościowy pierwiastków w zastosowanych próbkach soli.

#Zestawienie wyników oznaczeń makro- i mikroelementów [mg/kg] w próbkach soli z Morza Martwego

tekst:
Anna Piecuch, Agnieszka Skorupska, Joanna Widyńska, Karolina Żółtowska
Wydział Farmaceutyczny AM w Warszawie

Artykuł jest skrótem referatu zaprezentowanego na Kongresie Młodych Medyków w Warszawie.