Wirusy lubią jesień

W okresie jesienno-zimowym naszemu organizmowi trudniej bronić się przed zarazkami. Możemy go wspomóc, zmieniając swój styl życia i dietę. Warto także sięgnąć po niektóre preparaty wzmacniające układ odpornościowy.

Jesienią i zimą jesteśmy szczególnie narażeni na różnego rodzaju infekcje. Jest to spowodowane m.in. częstymi zmianami temperatury i wilgotności powietrza, ubieraniem się niestosownie do pogody, przez co zdarza się nam zmarznąć lub przegrzać. Do osłabienia organizmu przyczynia się też to, że rzadziej chodzimy na spacery, za to częściej przebywamy w zamkniętych pomieszczeniach, a wtedy łatwiej się zarazić drogą kropelkową.

Krótszy niż latem czy wiosną dzień i związana z tym mniejsza ekspozycja na światło słoneczne również może sprzyjać okresowemu obniżeniu nastroju. Zmniejsza to chęć do zachowań prozdrowotnych, takich jak spacer na świeżym powietrzu czy ćwiczenia fizyczne. Jeżeli obniżenie nastroju nałoży się na stres wynikający z pracy czy problemów osobistych, podatność na zachorowanie może poważnie wzrosnąć.

Kolejnym czynnikiem sprzyjającym zachorowaniom jest zmiana diety. Jesienią i zimą częściej jemy produkty dostarczające dużych ilości energii, czyli tłuszcze i węglowodany. Rzadziej zaś sięgamy po warzywa i owoce, a to powoduje, że nie dostarczamy organizmowi wystarczających ilości witamin i mikroelementów oraz wpływających na naszą odporność substancji zawartych w roślinach.

Dwa rodzaje odporności
Organizm broni się przed zarazkami, wytwarzając dwa rodzaje odporności: swoistą i nieswoistą. Ta druga wykorzystuje mechanizmy utrudniające przenikanie czynników chorobotwórczych do wrażliwych narządów i niszczy te, którym udało się dostać do wnętrza organizmu. Dzięki odporności nieswoistej dochodzi do unieszkodliwienia części czynników szkodliwych bądź do przygotowania układu immunologicznego do dalszego działania, którym jest odporność swoista.

Mechanizmy odporności swoistej dostosowują się do niszczenia konkretnego czynnika wywołującego chorobę i do rozpoznawania go w przyszłości. Jeżeli organizm zetknął się wcześniej z danym zarazkiem (lub był przeciwko niemu szczepiony), działanie swoistych mechanizmów obronnych jest szybkie, jeżeli nie, ich uaktywnienie wymaga pewnego czasu.

Sposoby na wzmocnienie
Dzięki szczepionce możemy uchronić się przed grypą. Natomiast z przeziębieniami nasz system odpornościowy musi sobie poradzić sam, gdyż nie ma szczepionki zabezpieczającej nas przed wywołującymi je wirusami.

Jak wspomóc układ immunologiczny? Na pewno dobrze jest zmienić tryb życia (patrz ramka). Jednak w okresie jesienno-zimowym, a także wczesną wiosną, warto również przyjmować preparaty wzmacniające odporność. To szczególnie ważne w przypadku osób starszych, gdyż wraz z upływem lat pogarsza się wchłanianie składników odżywczych. Po takie preparaty powinny też sięgnąć osoby, które niedawno chorowały lub brały antybiotyk.

Jakie preparaty przyjmować? Na pewno takie, które zawierają witaminy, składniki mineralne i roślinne (np. żeń-
-szeń, korzeń radioli). Warto zwrócić uwagę na te, w skład których wchodzi magnez oraz cynk. Te składniki mineralne korzystnie wpływają m.in. na komórki układu odpornościowego.

Warto zwrócić uwagę na preparaty zawierające korzeń radioli, zwany niekiedy złotym korzeniem. Liczne badania potwierdziły, że roślina ta ma niezwykle wysoką aktywność biologiczną. Rosyjscy naukowcy zidentyfikowali prawie 200 jej gatunków, z których kilkanaście poddano intensywnym badaniom. Okazało się, że zawierają one wiele aktywnych związków, m.in. flawonoidy i polifenole.

Jeśli chodzi o preparaty zawierające jeżówkę, specjaliści nie są zgodni co do ich skuteczności. Niektórzy przypisują im silne działanie immunomodulujące, natomiast inni przywołują wyniki badań, które to kwestionują. Kontrowersje wzbudza również szałwia zawierająca szkodliwy, kumulujący się w organizmie tujon uszkadzający układ nerwowy.

Często stosowanym preparatem wzmacniającym odporność jest też olej z wątroby rekina. Wpływa on korzystnie na układ immunologiczny, pobudza syntezę przeciwciał i leukocytów.

W aptekach są też dostępne liczne preparaty z aloesem w postaci soku, syropu, tabletek bądź ampułek do iniekcji. Można je stosować wspomagająco w zakażeniach wirusowych i bakteryjnych układu oddechowego.

Zanim zdecydujemy się na konkretny preparat, porozmawiajmy z lekarzem lub farmaceutą. Doradzą oni najodpowiedniejszy dla nas środek i podpowiedzą, jak go stosować. To szczególnie ważne w przypadku preparatów zawierających składniki mineralne, takie jak magnez, wapń czy żelazo. Mogą one bowiem pogarszać lub nasilać działanie niektórych przyjmowanych przez nas leków.

#Sposoby na odporność

• Jak najczęściej przebywaj na świeżym powietrzu. Chodź na spacer, uprawiaj jogging.
• Zadbaj o wystarczającą ilość snu; śpij przy uchylonym oknie.
• W miarę możliwości uprawiaj ćwiczenia fizyczne – codziennie po kilkanaście minut.
• Ubieraj się odpowiednio do pogody, najlepiej „na cebulkę”.
• Jedz dużo warzyw i owoców (w zimie korzystaj z mrożonek – zachowują witaminy i składniki odżywcze).
• Często sięgaj po produkty zawierające pożyteczne bakterie (znajdują się one m.in. w jogurtach, kiszonych ogórkach i kapuście).
• Dużo pij – to pomoże zwalczyć rozpoczynającą się infekcję górnych dróg oddechowych.
• W miarę możliwości unikaj stresów. Badania dowiodły, że osłabiają one odporność.
• Ograniczaj używki, takie jak alkohol i tytoń. Ten ostatni ma szczególnie niszczący wpływ na odporność, choć nadużywanie alkoholu degraduje organizm znacznie szybciej.