Systemy opieki zdrowotnej - Holandia

Systemy opieki zdrowotnej – Holandia


Nie ma doskonałego systemu opieki zdrowotnej. mimo to Holendrzy są bliżej ideału niż ktokolwiek inny. To zdanie nie tylko ekspertów, ale – co ważniejsze – także samych pacjentów. Na czym polega ten fenomen?

Już w pierwszej połowie XIX wie­ku Holandia rozpoczęła starania o poprawę zdrowia narodu. Zwrócono uwagę na higienę, zwłaszcza jakość wody. Jednocześnie rozwijały się prywatne fundusze, stopniowo przeobrażające się w towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych. Dopiero w 1941 roku działania okupantów niemieckich doprowadziły do wprowadzenia w Holandii systemu publicznych ubezpieczeń zdrowotnych. Początkowo objął on 2/3 populacji o niższych dochodach. Osoby o wyższych zarobkach ubezpieczały się dalej w ramach prywatnych kas chorych. W 1966 roku został ustanowiony system obejmujący wszystkich obywateli. Oparto go na publicznych i prywatnych kasach chorych oraz prywatnych dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych. Możliwość uczestnictwa w prywatnym systemie była uzależniona od przekroczenia określonej wysokości dochodów.

W 2006 roku weszła w życie reforma wprowadzająca jeden obowiązkowy schemat ubezpieczeń zdrowotnych, w którym ubezpieczyciele konkurują o ubezpieczonych. Każdy, bez względu na dochody, może samodzielnie wybrać instytucję dysponującą jego składką. Wszystkie publiczne instytucje ubezpieczeniowe zostały sprywatyzowane i działają na zasadzie non-profit lub for profit w oparciu o te same podstawy prawne, co podmioty gospodarcze.

Organizacja
Reforma z 2006 roku zmieniła rolę państwa z organu kontrolującego ceny, liczby usług i zdolności do ich udzielania w organ ustalający reguły gry. Państwo kontroluje prawidłowość działania, realizacji założonych celów zdrowotnych, socjalnych i finansowych. Nadzoruje też prawidłowość procesów konkurencji między płatnikami za usługi, dostarczycielami usług i ich odbiorcami, czyli pacjentami.

Podstawą funkcjonowania tego systemu jest konkurowanie towarzystw ubezpieczeniowych i świadczeniodawców o pacjenta. Z tego powodu rząd jest zobowiązany do rzetelnego przekazywania obywatelom informacji o listach oczekujących, jakości i cenach usług. Towarzystwa ubezpieczeń są zaś zobligowane do oferowania wszystkich usług zgodnych z podstawowym zakresem. Konkurują ceną, jakością i komplementarnymi (uzupełniającymi) ubezpieczeniami. Świadczeniodawcy z kolei walczą nie tylko o pacjentów, lecz również konkurują o umowy z towarzystwami ubezpieczeń.

System holenderski uznano w badaniu Euro Health Consumer Index 2009 za najlepszy system opieki zdrowotnej w Europie. Wśród samych Holendrów w 2008 roku jedynie 9,1 proc. dało ocenę poniżej 6 w dziesięciostopniowej skali, a aż 26,2 proc. oceniło go jako doskonały (9-10 punktów).

Finansowanie systemu
W 2007 roku poziom wydatków na zdrowie w Holandii wynosił 9,8 proc. PKB, ponad 3837 per capita USD PPP. Podstawą finansowania jest składka ubezpieczeniowa zbudowana ze stałej opłaty płaconej przez obywateli i składki uzależnionej od poziomu dochodów.

Finansowanie jest podzielone na tzw. przedziały (kompartmenty). 41 proc. całego poboru składki jest przeznaczone na finansowanie opieki długoterminowej dla osób z niepełnosprawnością spowodowaną chorobami przewlekłymi, wadami wrodzonymi i zaburzeniami układu nerwowego. Drugi przedział to obowiązkowy schemat tzw. podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego dla całej populacji. Pochłania on pozostałe 59 proc. składek. Opłacany jest dwutorowo. Pierwszym źródłem finansowania jest stała ryczałtowa składka wpłacana przez obywatela do wybranej instytucji. Drugie źródło to składka opłacana przez pracodawców za pośrednictwem Narodowego Funduszu Zdrowia, która (po zastosowaniu mechanizmów uśredniania ze względu na stan zdrowia danej populacji) przekazywana jest wybranej instytucji ubezpieczeniowej jako stawka kapitacyjna za każdego ubezpieczonego.

Ostatnim przedziałem finansowania są składki na dobrowolne, dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne. Obejmują usługi, które nie są finansowane przez dwa pierwsze przedziały, zapewniające ich wyższą jakość i krótsze okresy oczekiwania.

Organizacja udzielania świadczeń
W systemie holenderskim szczególną rolę pełni podstawowa opieka zdrowotna. To typowa funkcja gate keepera. Udzielana jest zarówno przez lekarzy działających indywidualnie, jak i zespoły lekarskie. Zaledwie 4 proc. porad lekarzy rodzinnych kończy się wystawieniem skierowania do specjalisty. Podstawowa opieka zdrowotna to nie tylko opieka lekarzy rodzinnych, lecz również fizjoterapeutów, stomatologów, położnych (30 proc. wszystkich porodów w Holandii to porody domowe) i pielęgniarek, które sprawują opiekę nad osobami z chorobami przewlekłymi (cukrzyca, choroby układu krążenia, POChP) – łącznie z wypisywaniem leków. W Holandii praktycznie nie ma specjalistycznej opieki pozaszpitalnej. Specjaliści są zatrudnieni na kontraktach jedynie w szpitalach i ambulatoriach przyszpitalnych.

Od lat 60. ubiegłego stulecia obserwowana jest tendencja łączenia się szpitali i tworzenia silnych organizacji, mających większe możliwości inwestycyjne i unikających duplikowania zakresów udzielanych usług poprzez zjawisko synergii. Uzyskują w ten sposób przewagę w rozmowach z towarzystwami ubezpieczeń. W 1982 roku w Holandii negocjowano ze 172 szpitalami, a w 2005 roku liczba ta spadła do 141 szpitali (94 organizacje)

Opiekę długoterminową, której budżet na poziomie ogólnokrajowym zatwierdza Ministerstwo Zdrowia, na poziomie lokalnym nadzorują samorządy. Wyraźny jest trend przesuwania jej ciężaru w stronę opieki domowej i ograniczania zakresu opieki szpitalnej, instytucjonalnej.

Koszyk świadczeń gwarantowanych
Reforma z 2007 roku nie wprowadziła zasadniczych zmian co do zakresu usług gwarantowanych przez system publiczny. Koszyk nie wymienia pojedynczych usług czy wyrobów, a jedynie ich grupy. Świadczenia włączone do zakresu gwarantowanego przez system publiczny muszą spełniać kryteria niezbędności medycznej, efektywności i wydajności.

4.7/5 - (331 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH