Przewodzenie w pracy apteki (część 1)

Aby apteka mogła sprawnie funkcjonować, potrzebuje silnego lidera. Nie każdy jest jednak predysponowany do pełnienia takiej funkcji.

W świecie ludzi, podobnie jak w świecie zwierząt, mamy do czynienia z organizacją opartą na przywództwie. W każdej nowo tworzonej grupie ludzi w ciągu kilku minut wyłania się postać lidera, który przejmuje odpowiedzialność za funkcjonowanie zespołu. Także w aptece istnieją liderzy, którzy organizują pracę tej placówki. Liderem w aptece może być jej właściciel, wynajęty kierownik, a także osoba, która odpowiada za pracę pierwszego stołu.

Dla sprawnego funkcjonowania apteki niezbędne jest podejmowanie wielu różnych decyzji. Możemy je podzielić na strategiczne, czyli dotyczące problemów długofalowych, oraz operacyjne (taktyczne), dotyczące spraw bieżących. Ten podział jest podstawą wyodrębniania lidera, który odpowiada za działania strategiczne (rozwój apteki) oraz kierowników (menedżerów), którzy odpowiadają za bieżące zarządzanie apteką.

W przypadku mikroprzedsiębiorstw, do których zaliczamy apteki, ich właściciel lub wyznaczona osoba pełni z reguły zarówno funkcje menedżerskie, jak i przywódcze. W dalszych rozważaniach skoncentrujemy się na liderowaniu jako odpowiedzialności za wyznaczanie celów rozwoju strategicznego, opracowaniu sposobów ich osiągania oraz dobierania, przekonywania i motywowania ludzi do zrealizowania postawionych zadań.

Cechy lidera
Rozwój długofalowy apteki oraz jej pozycja konkurencyjna w dłuższej perspektywie czasowej będą zależały od operatywności lidera.

Można zbudować bardzo długą listę cech, którymi powinien charakteryzować się dobry lider. Do najważniejszych można zaliczyć: umiejętność określania wizji rozwoju aptek i formułowania celów, odpowiedzialność, komunikatywność, odpowiedni wygląd i zachowanie, zdolności negocjacyjne, umiejętność motywowania ludzi, zdolność do pracy w zespole i wiele innych. W rzeczywistości jednak nie znajdziemy osoby, która miałaby wszystkie, a nawet większość wymienionych wyżej cech, bowiem ludzie nie są z natury idealni. W ramach pracy nad sobą można rozwijać cechy, które poprawią jakość przywództwa.

Można również wskazać cechy, które w zasadzie wykluczają niektóre osoby z grona liderów. Są to: nieudolność w podejmowaniu decyzji, nieetyczność, bardzo mała komunikatywność, skupianie się na szczegółach (mikrozarządzanie), brak umiejętności pracy w zespole.

Rodzaje przywództwa
Funkcjonowanie apteki jest w pewnej mierze związane z cechami osobowościowymi jej właściciela bądź wynajętego lidera. Zmiana właściciela lub lidera powoduje zmianę funkcjonowania apteki oraz zespołu pracowników. Dowodzi to wpływu cech indywidualnych na zarządzanie apteką jako mikroprzedsiębiorstwem.

Opisując kilka typów liderów sugeruję jednocześnie, aby każdy z właścicieli aptek ocenił własną osobowość, a zarazem wytyczył kierunek pracy nad sobą w celu wzbogacenia swoich umiejętności. Pomocne może być też dobranie takich współpracowników, którzy będą dysponowali cechami uzupełniającymi i wzbogacającymi talenty lidera.

Jedną z możliwych klasyfikacji typów liderów przedstawia tabela.

Każdy lider ma cechy dominujące, natomiast wiele z wymienionych w niniejszej tabeli może być przydatnych w zarządzaniu apteką.

Zasady przewodzenia
Pracownicy z jednej strony wzorują się na zachowaniach lidera, a z drugiej strony krytycznie je oceniają. Dlatego podstawowa zasada liderowania wiąże się z łacińską sentencją verba docent, exempla trahunt – słowa uczą, a przykłady pociągają. Właściciel apteki (lub jej lider) powinien zdawać sobie sprawę, że zarządzanie zaczyna się od niego. Można skutecznie wymagać od innych, jeśli najpierw wymaga się od siebie. Rozpoznanie siebie oraz praca nad sobą warunkują skuteczność w przewodzeniu innym.

Kolejną zasadą liderowania jest traktowanie całego swego życia jako monolitu. Mam tutaj na myśli stałość zasad oraz zachowań na wszystkich obszarach życia lidera – od pracy w aptece przez po życie rodzinne, towarzyskie oraz społeczne. Harmonia rozwoju osobowości wymaga troski zarówno o stronę fizyczną (zdrowie, wygląd), intelektualną, duchową, jak i społeczno-emocjonalną.

Realizacja wyznaczonego celu jest bardziej prawdopodobna, jeśli lider potrafi motywować zespół do wspólnych działań. Można to osiągać dzięki pokazywaniu wspólnoty celu, tworzeniu klimatu współodpowiedzialności, uzasadnianiu podejmowanych decyzji, udzielaniu odpowiedzi na pytanie „dlaczego”.

W ramach organizowania pracy zespołu dobrze jest motywować w sposób mile zaskakujący oraz nie dopuszczać do znużenia zespołu. Pracownicy cenią sobie dobrą atmosferę i czas spędzany z liderem. Lider powinien myśleć i mówić w kategoriach „my” zamiast „ja”. Powinien zdawać sobie sprawę z odpowiedzialności za komunikację z pracownikami oraz odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Rozwój apteki jest szybszy i bardziej harmonijny, jeśli lider właściwie organizuje proces planowania działań oraz podziału obowiązków.

#Typy liderów

• STRAŻAK – To osobowość, która przykłada małą wagę do planowania i rozwiązuje problemy, które się pojawiają na bieżąco.
• STRATEG – To lider, który ma zdolność widzenia rozwoju apteki w perspektywie długofalowej. Zna warunki działania placówki, potrafi wyznaczać cele rozwoju oraz motywować personel do realizowania wyznaczonych zadań.
• BIUROKRATA – Dużą wagę przywiązuje do procedur, spraw formalnych i dokumentów.
• PARTNER Posiada zdolność budowania relacji z otoczeniem – władzami samorządowymi, hurtowniami, producentami, klientami itp.
• COACH – To lider obdarzony talentami w zakresie szkolenia personelu, podnoszenia jego umiejętności, trenowania załogi.
• ORGANIZATOR – To osoba, która potrafi wyznaczać cele i prowadzić zespół do ich osiągnięcia.