Otwarcie specjalizacji przez farmaceutę… prawnik radzi

Do otwarcia specjalizacji wymagany jest roczny staż pracy. Czy jeśli pracuję na pół etatu, ten czas ulega wydłużeniu?
Joanna z Bydgoszczy

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, farmaceuta w ramach kształcenia podyplomowego może uzyskać tytuł specjalisty potwierdzający posiadanie określonych kwalifikacji zawodowych, po odbyciu przeszkolenia specjalizacyjnego, ustalonego programem specjalizacji, i zdaniu egzaminu państwowego.

Specjalizacje w ramach kształcenia podyplomowego są prowadzone przez wydziały albo inne jednostki organizacyjne szkół wyższych, które prowadzą studia na kierunku farmacja, po uzyskaniu akredytacji udzielonej przez ministra właściwego do spraw zdrowia. Specjalizację może rozpocząć osoba, która spełnia łącznie następujące warunki: posiada prawo wykonywania zawodu farmaceuty; posiada roczny staż pracy w zawodzie; została zakwalifikowana do odbycia specjalizacji w postępowaniu kwalifikacyjnym.
Przepisy Ustawy Prawo farmaceutyczne nie regulują wprost, czy warunek rocznego stażu pracy w zawodzie dotyczy zatrudnienia wyłącznie w pełnym wymiarze czasu pracy, czy też obejmuje również krótszy wymiar. Pomocne w odpowiedzi na rozstrzygnięcie przedstawionego pytania są przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 maja 2003 r. w sprawie specjalizacji oraz uzyskiwania tytułu specjalisty przez farmaceutów.

Zgodnie z § 5 ust. 2 i 3 tego rozporządzenia, farmaceuta odbywa specjalizację przez cały czas jej trwania w pełnym wymiarze czasu pracy farmaceuty zatrudnionego w jednostce zgodnej z profilem specjalizacji. Jeżeli farmaceuta pracuje w krótszym wymiarze czasu pracy, czas trwania specjalizacji ulega proporcjonalnemu wydłużeniu. Przepis co prawda dotyczy późniejszego etapu specjalizacji (odbywania specjalizacji), a nie warunków wstępnych dostania się na specjalizację, niemniej brak uzasadnionych podstaw do odmiennej interpretacji tego samego pojęcia występującego w ramach jednej i tej samej instytucji prawnej – w tym wypadku specjalizacji farmaceutów. Za prawidłowością wyżej przedstawionego stanowiska przemawia również orzecznictwo sądowe.
W wyroku z dnia 20 listopada 2007 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że „w procesie wykładni wymogu 5-letniego stażu pracy określonego w art. 88 ust. 2 Prawa farmaceutycznego, organy samorządu aptekarskiego mogą posiłkować się niektórymi normami Prawa pracy. Zaliczanie stażu pracy wykonywanego w niepełnym wymiarze, który jednakże mieści się w 5-letnim przedziale kalendarzowym, wydaje się daleko niewystarczające do wydania opinii pozytywnej przy uwzględnieniu podstawowych celów i zadań, którymi powinny się kierować organy samorządu aptekarskiego”.

Wyrok co prawda dotyczył stażu pracy w zakresie niezbędnym do pełnienia funkcji kierownika apteki, ale sąd w swoim orzeczeniu potwierdził prawidłowość stanowiska prezentowanego przez organy samorządu aptekarskiego w zakresie wymiaru wymaganego przepisami stażu pracy, że zasadą powszechnie przyjętą przez ustawodawcę jest ograniczanie się wyłącznie do wskazywania wymaganej liczby miesięcy lub lat pracy bez określania, czy chodzi o pełny czy też niepełny wymiar czasu pracy. We wszystkich tych przypadkach ustawodawca odnosi się do pracy przeciętnej, realizowanej w pełnym, podstawowym zakresie, który może być ustalony na podstawie ogólnych przepisów prawa pracy, w szczególności Kodeksu pracy albo – w wyjątkowych przypadkach – na podstawie przepisów szczególnych.

Jeżeli ustawodawca nie określił, o jaki wymiar i normy czasu pracy chodzi, zasadnym jest zastosowanie wartości podstawowych wynikających z przepisów prawa pracy, w szczególności art. 129 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Dlatego też ustalając wymagany okres pracy, należy uwzględniać pracę wykonywaną co najmniej w jej podstawowym wymiarze, tzn. 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy (sygn. akt VII SA/Wa 1389/07).

Biorąc powyższe pod uwagę, należy przyjąć, że również w przypadku warunku rocznego stażu pracy w zawodzie jako warunku wstępnego rozpoczęcia specjalizacji, zamiarem ustawodawcy było odniesienie wymaganego stażu pracy jako pracy w pełnym wymiarze czasu pracy (na pełny etat).

Podstawy prawne:
• ustawa z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 maja 2003 r. w sprawie specjalizacji oraz uzyskiwania tytułu specjalisty przez farmaceutów