Niewydolność serca – przyczyny i diagnostyka

Niewydolność serca to jedyne schorzenie kardiologiczne, w którym liczba chorych w ostatnich latach wzrasta. W Polsce na niewydolność serca cierpi około 700 000 chorych. W Europie – 15 milionów osób. W krajach uprzemysłowionych na niewydolność serca choruje od 2% do 3% ludności.
Niewydolność serca występuje u 10-20% osób w wieku 70-80 lat. Niewydolność serca to ciężka choroba z bardzo złym rokowaniem. Niewydolność serca cechuje się dużą śmiertelnością, większą od wielu nowotworów np. raka piersi, czy raka prostaty. Połowa pacjentów z niewydolnością serca umiera w ciągu 4 lat od rozpoznania choroby.

Niewydolność serca generuje wysokie koszty dla systemu ochrony zdrowia. Koszty ochrony zdrowia związane z niewydolnością serca są wysokie i średnio wynoszą 2-2,5% całkowitych wydatków na cele zdrowotne w krajach rozwiniętych. Koszty te są głównie wynikiem częstych i nieraz długotrwałych hospitalizacji, szczególnie wśród chorych na niewydolność serca w podeszłym wieku, u których występuje więcej
chorób towarzyszących. Niewydolność serca odpowiada za 5% ostrych przyjęć do szpitala i występuje u co 10 hospitalizowanego pacjenta.
Koszty hospitalizacji stanowią 60-70% łącznych wydatków związanych z niewydolnością serca.

Definicja
Niewydolność serca jest złożonym zespołem, w którym dochodzi do zaburzenia zdolności serca do pompowania krwi i do utrzymania przepływu krwi dostosowanego do zapotrzebowania organizmu.

Przyczyny
Niewydolność serca może być wynikiem każdego strukturalnego lub czynnościowego uszkodzenia mięśnia serca.
Najczęstszą przyczyną niewydolności serca w Polsce jest choroba wieńcowa.
Do innych przyczyn należą:
– nadciśnienie tętnicze,
– migotanie przedsionków,
– choroby lub uszkodzenie zastawek,
– kardiomiopatie (choroby samego mięśnia sercowego)
– wady serca wrodzone,
– zakażenie zastawek serca lub mięśnia sercowego.

Ogólnie szacuje się, że 70% przypadków niewydolności serca jest spowodowanych przez chorobę wieńcową, 10% przez choroby zastawek, 10% przez kardiomiopatie. Czynnikami ryzyka, które sprzyjają wystąpieniu niewydolności serca to: palenie papierosów, podwyższone wartości cholesterolu, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz wywiad rodzinny. Niewydolność serca istotnie obniża jakość życia chorych Na tle innych najczęściej spotykanych chorób przewlekłych, u chorych na niewydolność serca jakość życia jest obniżona w podobnym stopniu jak u pacjentów stale poddawanych hemodializie, cierpiących na depresję lub zapalenie wątroby. Upośledzenie jakości życia jest związane z objawami choroby i ich nasileniem, a także częstymi hospitalizacjami pacjentów. Niewydolność serca jest najczęstszą przyczyną hospitalizacji u chorych powyżej 65 roku życia.

Objawy
Głównymi objawami tego schorzenia jest duszność i zmęczenie; nietolerancja wysiłku fizycznego oraz zatrzymanie płynów w organizmie.
Do innych nieswoistych objawów należą: zwiększona potrzeba oddawania moczu w nocy, słaby apetyt, uczucie pełności, dyskomfortu w brzuchu, zaparcia, zawroty głowy, utrata pamięci, splątanie.
Niewydolność serca można podzielić na cztery klasy czynnościowe (skala NYHA) w zależności
od ciężkości objawów.

Skala NYHA
Skala NYHA, stworzona przez Nowojorskie Towarzystwo Kardiologiczne (New York Heart
Association), służąca do klasyfikacji ciężkości objawów niewydolności serca. Podzielone są
one na poszczególne klasy:
I – chorzy bez ograniczenia aktywności fizycznej. Zwykła aktywność fizyczna nie powoduje
zmęczenia, duszności, kołatania serca.
II – chorzy z niewielkim ograniczeniem aktywności fizycznej. Bez objawów w spoczynku.
Objawy towarzyszą wysiłkowi fizycznemu.
III – chorzy ze znacznym ograniczeniem aktywności fizycznej, u których nawet najmniejszy
wysiłek (mycie, ubieranie się) prowadzi do wystąpienia objawów. Objawy nie występują
jednak w spoczynku.
IV – chorzy nie są w stanie wykonać żadnej aktywności fizycznej bez wystąpienia objawów.
Objawy występują także w spoczynku, a każda najmniejsza aktywność prowadzi do nasilenia
dyskomfortu.

Diagnostyka
U każdego chorego z niewydolnością serca należy zawsze ustalić etiologię. Diagnostyka rozpoczyna się od wywiadu chorobowego, badania przedmiotowego. Zwykle przeprowadza się dokładne badania: EKG, RTG klatki piersiowej, ECHO serca, morfologię krwi, stężenie BNP
(peptyd natriuretyczny). W niektórych przypadkach niezbędne są dalsze badania, aby określić dlaczego pojawiło się schorzenie.

Leczenie
Obecnie dostępne możliwości leczenia przewlekłej niewydolności serca obejmują zmianę stylu życia, wysiłek fizyczny i trening wysiłkowy, leczenie farmakologiczne oraz wszczepianie specjalnych urządzeń i leczenie operacyjne. Jednakże wszyscy pacjenci z przewlekłą
niewydolnością serca zazwyczaj otrzymują także leczenie farmakologiczne. Celem farmakoterapii w PNS jest zarówno zmniejszenie nasilenia objawów, jak i poprawa rokowania pacjentów. Niektóre z podstawowych leków stosowanych obecnie w leczeniu PNS obejmują:
Leczenie objawów
· Leki moczopędne – zmniejszają ilość płynów w organizmie i pomagają zmniejszyć
gromadzenie płynu wokół kostek i w płucach.
· Digoksyna – powoduje, że serce bije silniej i bardziej regularnie u pacjentów
z prawidłowym, zatokowym rytmem serca.
Wydłużanie życia/zmniejszenie chorobowości
· Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (ACE) pomagają sercu pompować
więcej krwi i dodatkowo obniżają ciśnienie krwi.
· Beta blokery – zwalniają częstość rytmu serca i obniżają ciśnienie krwi. Wyniki badań
klinicznych wskazują, że beta blokery zmniejszają nasilenie choroby i umieralność
pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca.
· Blokery receptora angiotensyny (BRA) – obniżają ciśnienie krwi; stosowane u pacjentów,
którzy nie tolerują inhibitorów ACE.
· Antagoniści aldosteronu – zazwyczaj zastrzeżone dla pacjentów z umiarkowaną lub
ciężką niewydolnością serca.

Wydłużanie życia / zmniejszenie chorobowości + Leczenie objawów
Podczas Kongresu Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego w ubiegłym roku ogłoszono wyniki największego w historii badania (badanie SHIFT), u chorych na przewlekłą niewydolność serca. Badanie wykazało, że dodanie iwabradyny (leku który zwalnia częstość akcji serca) do standardowego leczenia zmniejsza ryzyko zgonu i hospitalizacji z powodu niewydolności serca o ponad jedną czwartą. W tym roku ogłoszono wyniki kolejnych analiz badania SHIFT. Wykazano, że dodanie iwabradyny do standardowego leczenia wiązało się z blisko dwukrotną poprawą jakości życia (poprawa dotyczyła zarówno wskaźnika objawów klinicznych jak i wskaźnika obejmującego aspekty społeczne i kliniczne). Natomiast badanie echokardiograficzne wykazało, że u chorych leczonych iwabradyną poprawiły się wskaźniki funkcji lewej komory.

Profilaktyka
Zdrowy tryb życia tj. właściwa dieta (pełnowartościowe posiłki, warzywa i owoce), unikanie używek, regularna aktywność fizyczna, badania profilaktyczne (ogólne i kardiologiczne), leczenie chorób sercowo-naczyniowych. Wczesne rozpoznanie choroby, prowadzenie odpowiedniego trybu życia i rozpoczęcie właściwego leczenia znacznie zwiększa szansę na przedłużenie życia chorego.
Zapytaj lekarza:
· możliwości wykonania badań kardiologicznych i ogólnych. Pozwoli to na poznanie
stanu Twojego zdrowia.
· objawy, które Cię niepokoją. Mogą one świadczyć o ryzyku niewydolności serca,
bądź rozwiniętej już chorobie.
· poziom cholesterolu, cukru, wartość ciśnienia tętniczego krwi. Są to czynniki ryzyka
wymagające leczenia w razie podwyższonych wartości.
· dietę. Bardzo ważne jest prawidłowe odżywianie się w celu utrzymania
prawidłowych wartości poziomu cholesterolu, cukru, ciśnienia tętniczego krwi. Należy
ograniczyć ilość przyjmowanych płynów i soli kuchennej.
· możliwości zwalczenia nałogu palenia tytoniu i ograniczenia spożycia alkoholu. Te
używki przyczyniają się do powstawania zaburzeń serca.
· ewentualne badania dodatkowe: EKG, ECHO, koronarografię. Pozwoli to na
dokładniejsze określenie stanu Twojego serca.
· stan zaawansowania choroby. Należy wiedzieć jak duży wysiłek fizyczny można
wykonać w miarę bezpiecznie.
· możliwość leczenia zabiegowego, o właściwości i skutki uboczne zapisywanych
leków. Należy poinformować lekarza o wszystkich swoich, innych chorobach i
dolegliwościach w celu dopasowania odpowiednich leków.

4.4/5 - (347 votes)

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH