Coraz łatwiej żyć z cukrzycą…

Głównym celem terapii antycukrzycowej jest utrzymywanie tak zwanego stanu normoglikemii. Jeszcze do niedawna codzienne iniekcje i kontrola poziomu cukru we krwi były sporym utrudnieniem dla pacjenta. Dziś na szczęście jest już inaczej.

Cukrzyca jest chorobą, która zbiera coraz większe żniwo. Wzrost zachorowalności, przede wszystkim w społeczeństwach wysokorozwiniętych, pozwala wysnuć wniosek, że choroba ta staje się wielkim problemem społecznym, także w Polsce. Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy są: złe odżywianie, otyłość, zanieczyszczenie środowiska oraz czynniki genetyczne.

Cukrzyca to problem społeczny – stale rośnie liczba chorych, a leczenie powikłań tej choroby jest bardzo drogie. Dlatego tak ważna jest odpowiednia profilaktyka, w tym pogłębiona świadomość społeczna, wczesne i regularne badania oraz wczesne podjęcie odpowiedniego leczenia. W ostatnich latach obserwuje się duży postęp w metodach podawania insuliny. Obecnie wstrzykiwanie tego leku jest niemal bezbolesne, a stosowanie tzw. wstrzykiwacza jest znacznym ułatwieniem w codziennym życiu chorego na cukrzycę.

Warto pamiętać – maksymalne, bezpieczne stężenie glukozy we krwi to 110 mg/dl na czczo. Osoby, u których poziom ten jest przekroczony powinny rozpocząć właściwe leczenie. Badania krwi pod kątem cukrzycy powinno się wykonywać od dwudziestego piątego roku życia. Utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru we krwi zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań lub znacznie je opóźnia. W początkowym okresie niektórych typów cukrzycy, leczenie może się ograniczyć do samej diety lub diety połączonej z terapią doustną oraz odpowiednią aktywnością fizyczną. Najczęściej po około pięciu, dziesięciu latach, konieczne staje się rozpoczęcie stosowania insuliny. Zwlekanie z tą decyzją może być bardzo niekorzystne dla chorego.

Jak rozpoznać cukrzycę?
Prawidłowe stężenie glukozy we krwi wciągu doby może ulegać wahaniom w granicach od 60 mg% na czczo, do 160 mg% po obfitym posiłku. W przypadku, kiedy mechanizmy regulacyjne zawodzą, poziom glukozy znacznie się podnosi i przekracza niejednokrotnie 200 mg%. Obecnie uznaje się, że każdorazowe przypadkowe wykrycie poziomu glukozy powyżej 200 mg% upoważnia do rozpoznania cukrzycy. W przypadkach wątpliwych, kiedy wartości glukozy wahają się w granicach od 140 do 180 mg%, stwierdza się obecność glukozy w moczu lub, gdy występujące objawy mogą sugerować obecność cukrzycy, a poziom glukozy na czczo jest prawidłowy przeprowadza się tzw. testy obciążeniowe. Są to badania bardzo proste i nieuciążliwe dla chorego.

Polegają na pomiarach wartości stężenia glukozy we krwi, po doustnym spożyciu 75 gram czystej glukozy i wykonuje się je po pierwszej i drugiej godzinie. Gdy w wynikach po pierwszej lub drugiej godzinie uzyskamy poziomy 200mg% i więcej, możemy rozpoznać cukrzycę. Obecnie łatwo dostępne są w aptekach paskowe testy do orientacyjnego oznaczania obecności glukozy w moczu oraz tzw. glukometry, czyli niewielkie elektroniczne urządzenia służące do dość dokładnego oznaczania stężenia glukozy we krwi. Badania takie możliwe są więc do przeprowadzenia w domu przez samego chorego. Pamiętajmy, że większą szansę na zachorowanie mają osoby: otyłe, u których w rodzinie występuje cukrzyca, u których występują choroby tętnic, z zaburzeniami gospodarki cholesterolowej; kobiety, które urodziły dzieci o wadze powyżej 4kg i z komplikacjami w czasie ciąży, leczone długotrwale lekami hormonalnymi (głównie sterydami).

Leczenie
Obecnie do leczenia cukrzycy stosuje się nie tylko insulinę, ale także odpowiednią dietę, wysiłek fizyczny i leki doustne. Bardzo często stosuje się kombinacje leków doustnych i insuliny lub kojarzy leki doustne ze sobą.

Klasyfikacja otyłości WHO) BMI
prawidłowa masa ciała 18,5-24,5
nadwaga powyżej i równy 25
nadwaga bez otyłości 25- 29,9
stopień I otyłości 30- 34,9
stopień II otyłości 35-39,9
stopień III otyłości powyżej i równy 40

Stosowanie diety cukrzycowej natomiast obowiązuje każdego chorego niezależnie od zażywanych leków. Podstawowym celem leczenia dietetycznego jest normalizacja masy ciała. Większość chorych na cukrzycę ma znaczną nadwagę. Osłabia to znacznie działanie insuliny wytwarzanej w organizmie. Często u tych chorych sama normalizacja wagi pozwala na obniżenie poziomu glukozy we krwi i uniknięcie stosowania leków doustnych czy insuliny. Żeby sprawdzić czy cierpimy na nadwagę należy obliczyć tzw. wskaźnik masy ciała oznaczany przeważnie jako BMI czyli body mass index, który oblicza się prostym równaniem:

BMI= masa ciała w kg : (wzrost w m)2

Teraz jeśli otrzymujemy wynik od 20 do 25 oznacza to, że mieścimy się w normie. Jeśli między 25 a30 oznacza to już nadwagę. Powyżej 30 – otyłość. A to już oznacza kłopoty.