Apteka po amerykańsku

To, czego polscy farmaceuci mogą pozazdrościć swoim amerykańskim kolegom, to rozwinięty system opieki farmaceutycznej, dużo prostsze procedury związane z obrotem leków oraz w pełni skomputeryzowane apteki, a tym samym łatwiejszy kontakt z lekarzem czy hurtownią.

Dystrybucja leków w USA odbywa się zarówno za pośrednictwem małych aptek prywatnych, aptek zorganizowanych w duże sieci (np. Brookes Pharmacy, CVS, Happy Harry’s Discount Drugs), jak również aptek szpitalnych. Coraz większym powodzeniem cieszą się także apteki internetowe.

Wchodząc do amerykańskiej apteki odnosi się wrażenie, że niczym się ona nie różni od zwykłego sklepu. Leki OTC znajdują się w tej części, do której pacjent ma swobodny dostęp, a oprócz leków i kosmetyków można tam kupić także jedzenie dla psów lub kartki okolicznościowe. Leki na receptę są – podobnie jak w Polsce
– w zasięgu ręki farmaceuty, ale na tym podobieństwa się kończą. Leki Rx są bowiem umieszczone na otwartych półkach za jego plecami (nie używa się szuflad). Co ciekawe, leki psychotropowe – które w Polsce, zgodnie z przepisami, należy trzymać pod kluczem – w aptekach amerykańskich stoją obok innych leków na receptę. Poza tym, w większości tamtejszych aptek nie ma szyb oddzielających pacjenta od farmaceuty (w Polsce również obserwujemy tendencję do eliminowania tej sztucznej bariery).

Można się zastanawiać nad słusznością i konsekwencjami amerykańskich przepisów prawnych oraz zastosowanych tam rozwiązań, jest jednak coś, czego polscy farmaceuci z pewnością mogą pozazdrościć swoim amerykańskim kolegom po fachu. To szeroko rozwinięty system opieki farmaceutycznej oraz dużo prostsze procedury związane z obrotem leków. Daje to obraz środowiska przyjaznego farmaceutom, którzy nie po to kończyli ciężkie studia, by stać się tylko sprzedawcami leków.

Popularny zawód
Aptekarze cieszą się niezwykle dużym zaufaniem społeczeństwa amerykańskiego, choć i ten zawód postrzegany jest stereotypowo. Amerykańskie Stowarzyszenie Farmaceutów (APhA) przeprowadziło badanie, z którego wynika między innymi, że Amerykanie uważają aptekarzy za zbyt zajętych realizowaniem recept lekarskich oraz wydawaniem leków, by odpowiadać na pytania związane z ich stosowaniem. Jedną z inicjatyw APhA walczącą z tym stereotypem jest ogólnokrajowa kampania „Amerykański Miesiąc Farmaceuty” (w tym roku odbędzie się on w październiku). Impreza ta ma uświadomić społeczeństwu rzeczywistą rolę farmaceuty w opiece zdrowotnej.

Jak podaje APhA, zawód aptekarza cieszy się dużym zainteresowaniem wśród młodych ludzi stojących przed wyborem swojej ścieżki zawodowej, choć wiąże się on z przepracowywaniem średnio 48 godzin w tygodniu, nierzadkimi dyżurami i nagłymi wezwaniami w środku nocy.

Komputeryzacja aptek
Bardzo ciekawym rozwiązaniem są systemy pozwalające na całkowicie skomputeryzowane zamawianie leków w hurtowni. Nie jest konieczne czasochłonne „wiszenie” na telefonie, wystarczy wstukać do systemu odpowie-dni siedmiocyfrowy numer, podać liczbę potrzebnych opakowań – i gotowe!

Kolejnym usprawnieniem pracy amerykańskiego farmaceuty jest tworzenie bazy danych pacjentów apteki, w której gromadzi się dane personalne, informacje o ubezpieczeniu, ewentualnych reakcjach alergicznych itp.

Dzięki internetowej komunikacji między lekarzem i apteką pacjenci przewlekle chorzy nie są zmuszeni do częstych wizyt u swojego lekarza. Autoryzuje on receptę przez internet, wskazując jednocześnie, ile razy apteka może wydać pacjentowi dany lek. Co ciekawe, leki wydawane są we własnych opakowaniach apteki (bardzo rzadko w opakowaniach oryginalnych), opatrzonych etykietą z imieniem i nazwiskiem pacjenta, nazwą leku, ilością, dawkowaniem i adresem apteki.

Technicy farmaceutyczni
W ostatnich latach w Stanach Zjednoczonych zwiększa się rola techników farmaceutycznych. Są oni partnerami farmaceutów; przejmują niejednokrotnie ich obowiązki związane z wydawaniem leków, inwentaryzacją, prowadzeniem dokumentacji, czy też przygotowywaniem leków recepturowych (jeśli zamówienia na takie leki są w danej aptece realizowane). Obecnie trwają zaawansowane prace nad stworzeniem jednolitych standardów nauczania techników farmaceutycznych oraz ustaleniem zakresu ich obowiązków. W działaniach tych olbrzymią rolę odgrywa Rada ds. Certyfikacji Techników Farmaceutycznych (The Pharmacy Technician Certification Board).

Opieka zdrowotna w USA
Opieka zdrowotna w USA stanowi jeden z nielicznych systemów na świecie oparty na przedsiębiorczości. Przeprowadzona reforma programu ubezpieczeń zdrowotnych MEDICARE powiązała uprawnienia do refundacji leków ze statusem majątkowym pacjenta. Cena leku zależy od jego firmy ubezpieczeniowej oraz kwoty, na jaką pacjent jest ubezpieczony. Ubezpieczenia zdrowotne w Stanach Zjednoczonych nie są obowiązkowe. Jednak dzięki specjalnym ubezpieczeniom rządowym najbiedniejsi, których nie stać na skorzystanie z ofert firm ubezpieczeniowych, mogą leczyć się prawie za darmo.

#Wymiana studencka
Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Farmacji (IPSF) jest prężnie działającą organizacją, zrzeszającą około 350 tys. studentów farmacji oraz świeżo upieczonych farmaceutów z ponad 60 krajów na całym świecie. Dzięki niemu możliwa jest międzynarodowa współpraca młodych ludzi na polu zdrowia publicznego, opieki zdrowotnej (w tym roli farmaceuty).

Jedną z form jego działalności jest wymiana studencka (tzw. Student Exchange Programme), która umożliwia studentom odbywanie wakacyjnych praktyk zagranicznych w wybranych przez nich krajach.

Od lat w tym programie uczestniczy, jako członek IPSF, Młoda Farmacja, czyli Zespół Sekcji Studenckich Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Każdego roku wysyła ona polskich studentów farmacji w świat, by mieli okazję na własnej skórze przekonać się, jak rozwija się przemysł farmaceutyczny za granicą, jak wyglądają i funkcjonują zagraniczne placówki, kształcące przyszłych farmaceutów oraz tamtejsze apteki.

Zdjęcia i niektóre informacje wykorzystane w artykule pochodzą od Małgorzaty Michalskiej