Rekomendacja lekarska leku

Zamiennik i lek rekomendowany to nie są identyczne preparaty. U niektórych pacjentów działanie odpowiedników może być różne, dlatego też niezwykle istotne mogą okazać się kryteria, jakimi kierował się lekarz przepisując dany lek.

Pomimo trwającej od lat kilkunastu intensywnej kampanii obniżania kosztów farmakoterapii poprzez zamianę leku w aptece na jego tańszy odpowiednik (czy to lek generyczny czy inny lek oryginalny) w krajach europejskich obowiązują różne, czasami skrajnie odmienne przepisy regulujące podejście do substytucji na poziomie apteki rekomendowanego na recepcie konkretnego leku. Ciekawe jest, że podejście takie nie koreluje z rozwiązaniami systemowymi w zakresie finansowania ochrony zdrowia. W krajach gdzie obowiązują zarówno narodowe jak i ubezpieczeniowe systemy spotykamy się z przepisami uniemożliwiającymi zamianę leku na inny niż ten rekomendowany przez lekarza.

Taką sytuację mamy między innymi w Austrii, Grecji, Irlandii, Norwegii, Szwajcarii i Szwecji. Tam substytucja jest praktycznie niedopuszczalna. W innych krajach, nawet jeżeli jest możliwa, są znaczne ograniczenia. Czasem nie jest to substytucja, a jedynie zmiana rekomendacji (ordynacji) lekarskiej, bowiem wymaga zgody lekarza lub lekarza i pacjenta.

Informacja na recepcie
W Belgii, Hiszpanii i Niemczech jest możliwa za zgodą lekarza. Podobnie w Danii, gdzie lekarz dysponuje na recepcie możliwością zaznaczenia „NO G” zamykając lub nie drogę do zamiany na odpowiednik, a we Włoszech na decyzję o zamianie oryginału na odpowiednik wymagana jest zgoda zarówno lekarza, jak i pacjenta.

W Polsce takie postępowanie dozwolone jest w obrębie leków biorównoważnych za zgodą pacjenta i bez sprzeciwu lekarza. Otwiera to najszerszą drogę do substytucji ze wszystkich wymienionych wyżej krajów. Lekarz ordynując konkretny preparat kieruje się kompleksową wiedzą o stanie zdrowia pacjenta jego chorobie zasadniczej, chorobach współistniejących, uczuleniach, obciążeniach rodzinnych czy powodzeniach lub nie terapii w przeszłości. W szczególnych przypadkach (wcale nierzadkich) niezwykle trudno jest dobrać właściwy specyfik. Specjalistyczna i ciągle aktualizowana wiedza jest warunkiem niezbędnym powodzenia terapii.
decyzja lekarza

Podobnie farmaceuta oferując lub nie pacjentowi odpowiednik leku zapisanego na recepcie ma niełatwe zadanie. Substytucję proponuje się zwykle mniej zamożnym pacjentom lub w przypadku czasowej niedostępności specyfiku. Z drugiej strony jednak zdaje sobie również sprawę z faktu, że zamiennik i lek rekomendowany to nie są identyczne preparaty i u części pacjentów działanie tych odpowiedników może być różne, dlatego też niezwykle istotne mogą okazać się kryteria jakimi kierował się lekarz, zatem kluczem powodzenia terapii przy substytucji powinna być współpraca specjalistów medycyny i farmacji.

Zamiana rekomendowanego leku na inny produkt musi poparta być aktualną wiedzą specjalistyczną i doświadczeniem zawodowym. Wymaga ogromnej ostrożności, odpowiedzialności, niezależności i współpracy, a w przypadku wątpliwości ostateczną decyzję powinien podjąć lekarz specjalista.