Przeziębienie bez leków

Jeśli w diecie brakuje witaminy C, nienasyconych kwasów tłuszczowych, zwłaszcza z grupy omega-3, osłabia się odporność organizmu i bardzo łatwo o przeziębienie.

Profilaktyka wszelkich infekcji polega przede wszystkim na… unikaniu kontaktu z zarazkami oraz wzmacnianiu odporności organizmu. Stosując się do tych zasad, kichających odsyłajmy do domu lub do łóżka, aby nie zarażali innych, często wietrzmy pomieszczenia, włączajmy nawilżacz powietrza, regularnie wymieniajmy filtry w klimatyzacji i – co najważniejsze – często myjmy ręce. Pamiętajmy też, że rozwojowi infekcji sprzyja zmęczenie, stres, brak snu i słońca oraz dieta uboga w owoce i warzywa.

Zanim wynaleziono leki pomocne w zwalczaniu objawów przeziębienia, ludzie jakoś musieli sobie radzić, np. stosując naturalne środki wspomagające odporność. Należą do nich: owoce z dużą zawartością witaminy C, warzywa i zioła o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i przeciwwirusowym (np. czosnek, cebula, imbir, kurkuma, rozmaryn, majeranek, melisa), a także miód i inne produkty pszczele.

Witamina C
Czy witamina C jest skuteczna w zwalczaniu przeziębienia? To pytanie od dawna nurtuje naukowców. W 2004 roku przeanalizowano 29 badań (Cochrane Database), w których brało udział 11 tys. uczestników przyjmujących codziennie 200 mg witaminy C. Wyniki tej metaanalizy są jednoznaczne. Zaobserwowano skrócenie czasu trwania przeziębienia o 8 proc. u dorosłych i o 13,5 proc. u dzieci. Osoby przyjmujące profilaktycznie witaminę C miały łagodniejsze dolegliwości ze strony układu oddechowego i rzadziej chorowały.

Z analizy tysięcy danych wynika jednak, że trzeba stale dbać o odpowiedni poziom tej witaminy w organizmie. Nie spełni ona roli ochronnej, jeśli przypomnimy sobie o niej dopiero wtedy, gdy będziemy zakatarzeni lub będzie bolało nas gardło. Witamina C z rutyną szybko pomaga tylko osobom w telewizyjnych reklamach, w rzeczywistości ten proces jest znacznie wolniejszy. Po preparaty z tą witaminą trzeba sięgnąć znacznie wcześniej, tylko wtedy zapewnimy organizmowi jej odpowiedni poziom w całym okresie jesienno-zimowym.

Między naturalnym a syntetycznym kwasem L‑askorbowym nie ma różnic chemicznych, więc witaminę C można przyjmować również w postaci preparatów syntetycznych. Jednak liczne badania wykazały, że witamina C w naturalnych produktach jest bardziej aktywna i lepiej się wchłania. Najbogatszym źródłem tej witaminy są owoce dziko rosnących róż, czarna porzeczka, cytrusy oraz natka pietruszki.

Nienasycone kwasy tłuszczowe
W profilaktyce przeziębień równie ważne jak witamina C są nienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza omega-3. Są one potrzebne w syntezie prostaglandyn o działaniu przeciwzapalnym. Ich niedobór w diecie powoduje zwiększoną wrażliwość na infekcje. Dobrym źródłem kwasów nienasyconych są oleje roślinne (lniany, rzepakowy, oliwa z oliwek), tłuste ryby oraz suplementy diety.

Czosnek
Ta roślina ma właściwości naturalnego antybiotyku. Biologiczna aktywność jej składników jest intensywnie badana. Wiadomo, że obniżają one ciśnienie, działają przeciwmiażdżycowo i przeciwzapalnie.

U ochotników, którzy zjedli po 2 g świeżego czosnku, zaobserwowano zwiększoną produkcję interferonu alfa, co jest korzystne przy infekcjach wirusowych. Allicyna stymuluje
aktywność makrofagów, których zadaniem jest niszczenie patogenów w ustroju. Wykazano, że związki typu siarczków allilowych działają bakteriobójczo, nawet na szczepy gronkowca złocistego opornego na antybiotyki.

Imbir
To roślina używana od 5000 lat. Znali ją Chińczycy, Hindusi, a także Rzymianie. W Polsce imbir jest dostępny w dwóch formach: jako świeże kłącze oraz proszek. Sproszkowany imbir jest stosowany jako przyprawa, natomiast świeże kłącze może być doskonałym dodatkiem do herbaty lub napoju z miodem i cytryną (patrz ramka).

Imbir wykorzystywany jest również w medycynie. Obecnie popularyzowane są leki z ekstraktem z imbiru, które przeciwdziałają chorobie lokomocyjnej.

Bioaktywne związki z imbiru (gingerole) mają działanie antyoksydacyjne i hamują procesy zapalne, działają również przeciwbakteryjnie. Cenne właściwości świeżego imbiru mogą być wykorzystane w leczeniu chorób układu oddechowego i grypy.

Kurkuma
Przyprawa ta jest powszechnie znana jako curry i jest stosowana do konserwacji żywności, co sugeruje jej właściwości bakteriobójcze. Główny związek bioaktywny to kurkumina, która ma silne właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Jest ona również związkiem o działaniu immunomodulującym, wpływającym na aktywność komórek T, makrofagów i ekspresję cytokin. Hinduscy znawcy kurkumy piszą, że kurkumina „przyprawia” system odpornościowy, jest bowiem skuteczna nawet w małych stężeniach.

Miód
To produkt bardzo złożony, oprócz cukrów są w nim: białka, kwasy organiczne, witaminy, barwniki (ksantofil, karotenoidy, flawonoidy), olejki zapachowe. Bakteriobójcze i bakteriostatyczne właściwości ma propolis, który nazywany jest antybiotykiem XXI wieku. Jest on stosowany w zapaleniu gardła, jamy ustnej, aftach.

Naturalną odżywką o działaniu wzmacniającym jest również pyłek pszczeli. Poprawia on przemianę materii, zwiększa odporność organizmu, działa korzystnie w stanach zapalnych (wchodzi w skład wielu suplementów diety).