Prawnik radzi… przyuczanie do zawodu farmaceuty

Jestem farmaceutką z 14-letnim stażem pracy. Moja dorastająca, 15-letnia córka wykazuje duże zainteresowanie farmacją. W związku z tym chciałabym zapytać, czy w ramach przyuczania do przyszłego zawodu mogę jej zlecić wykonywanie takich czynności, jak: metkowanie, układanie leków oraz sporządzanie leków recepturowych pod moim nadzorem?
Ilona z Sosnowca

Zgodnie z przepisami Prawa farmaceutycznego przy wykonywaniu w aptece czynności fachowych, a do takich należy sporządzanie leków recepturowych, mogą być zatrudnieni wyłącznie farmaceuci i technicy farmaceutyczni.
Technik farmaceutyczny, mający dwuletnią praktykę w aptece w pełnym wymiarze czasu pracy, może wykonywać w aptece czynności polegające na sporządzaniu, wytwarzaniu, wydawaniu produktów leczniczych i wyrobów medycznych, z wyjątkiem produktów leczniczych mających w swoim składzie: substancje bardzo silnie działające (określone w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych dopuszczonych do obrotu na terytorium RP), substancje odurzające oraz substancje psychotropowe grupy I-P oraz II-P. Może on również wykonywać czynności pomocnicze przy sporządzaniu i przygotowywaniu leków do żywienia pozajelitowego, leków do żywienia dojelitowego, leków w dawkach dziennych, w tym leków cytostatycznych, przy wytwarzaniu płynów infuzyjnych oraz przy przygotowywaniu roztworów do hemodializy i dializy dootrzewnowej.

A więc pani córka, nawet w pani obecności, nie może sporządzać leków recepturowych. Inaczej jest z wykonywaniem z czynności o charakterze niefachowym. W tym celu apteki często zatrudniają dodatkowy personel, tzw. pomoc apteczną.

Obowiązujące przepisy nie precyzują w sposób jednoznaczny definicji czynności fachowych i niefachowych. Wydaje się, iż czynności polegające na metkowaniu opakowań leków czy ich układaniu mogą zostać potraktowane jako czynności niefachowe. Tym niemniej nie powinno to dotyczyć dostępu do leków zawierających substancje bardzo silnie działające, odurzające lub psychotropowe. Jednak ostateczne stanowisko dotyczące dopuszczenia tzw. pomocy aptecznej do wykonywania tego typu czynności podlega ocenie Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej.

Natomiast nie wydaje się właściwe zatrudnianie przy tego rodzaju czynnościach osoby nieletniej. W tym przypadku będą miały zastosowanie również przepisy prawa pracy dotyczące zatrudniania młodocianych. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy zatrudnianie osób, które nie ukończyły 16 lat jest zabronione i zakaz ten nie obowiązuje jedynie w przypadku zatrudniania w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu lub w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy. Wymaga to jednakże spełnienia dodatkowych warunków: zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tej osoby, przedstawienia zaświadczenia lekarza (uprawnionego do przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników, stwierdzającego, że praca danego rodzaju nie zagraża zdrowiu tej osoby), przedstawienia pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej. Przy czym – co trzeba podkreślić – zatrudnienie pani córki (opisane w liście) nie miałoby charakteru przygotowania zawodowego w rozumieniu tych przepisów. W świetle powyższych regulacji prawnych należy uznać, że nie ma możliwości zatrudnienia córki do wykonywania jakichkolwiek czynności w aptece.

Podstawy prawne: ustawa Prawo farmaceutyczne z dnia 6 września 2001 r., ustawa Kodeks pracy.