Zaplanuj swoją rodzinę

Planowanie ciąży


Wywiad z dr. n. med. Krzysztofem Kamińskim, specjalistą ginekologiem-położnikiem

Panie Doktorze, które z Pana pacjentek chcą świadomie dbać o planowanie rodziny?

W większości przypadków są to młode kobiety studiujące lub z wyższym wykształceniem, aktywne zawodowo. Drugą (pod względem częstości) grupę pacjentek stosujących antykoncepcję stanowią kobiety, które niedawno urodziły dziecko i odkładają na później decyzję o urodzeniu kolejnego dziecka. Trzecią, najmniej liczną grupą pacjentek są dojrzałe kobiety po 40. roku życia, które nie planują już powiększania rodziny. Warto zaznaczyć, że obserwujemy często „sezonowe” zwiększenie zainteresowania antykoncepcją szczególnie wśród młodych kobiet. Dotyczy to np. okresu wakacji czy początku roku akademickiego.

Jak dobrać odpowiedni system zabezpieczeń przed nieplanowaną ciążą?

Dobór metody antykoncepcyjnej jest zawsze indywidualny dla każdej pacjentki i zależy od wieku kobiety, jej przeszłości położniczej (czy rodziła, czy nie rodziła dzieci), obecności ewentualnych schorzeń ogólnoustrojowych, tj. cukrzyca, choroby nerek, choroby serca, a także od preferencji zgłaszanych przez pacjentkę, tj. chęć przyjmowania tabletek, iniekcji, plastrów, systemów domacicznych, czy też stosowania metod barierowych lub naturalnych zapobiegania ciąży.

Ideą wyboru metody jest także jej skuteczność w zapobieganiu niepożądanej ciąży, akceptacja przez oboje partnerów oraz ewentualne działania uboczne związane z jej stosowaniem.

Proszę nam zdradzić mity związane ze społecznym przekonaniem, że w okresie poporodowym i w czasie karmienia dziecka nie można zajść w ciążę?

Istotnie, panuje powszechne przekonanie, że w okresie po porodzie i w okresie karmienia piersią kobieta nie może zajść w ciążę. Jest to oparte na obserwacji, że podwyższony poziom prolaktyny blokuje funkcję jajeczkowania. Niestety, nie jest to pewny fakt z punktu widzenia biologii człowieka, ponieważ blokowanie owulacji przez prolaktynę jest zależny od osobniczej wrażliwości osi podwzgórze-przysadka-jajnik na hyperprolaktynemię. Dlatego jest możliwe zajście w ciążę przez pacjentki już w 3 miesiącu po porodzie, nawet jeśli po zakończonym połogu nie wystąpi jeszcze krwawienie miesięczne.

Kiedy na pewno kobieta nie powinna zajść w ciążę?

Ciąża jest przeciwwskazana u kobiet z bardzo zaawansowaną niewydolnością krążenia, niewydolnością nerek, cukrzycą inulinozależną z powikłaniami narządowymi, tj. retinopatia,
nefropatia, uogólniona angiopatia. Ponadto u kobiet z uogólnionym procesem nowotworowym i chorych na ciężkie infekcje, takie jak gruźlica prosówkowa, AIDS.

Czy możemy już mówić o stuprocentowej pewności w zabezpieczeniu przed ciążą?

Nie ma metod antykoncepcyjnych stuprocentowo pewnych. Skuteczność każdej metody określa tzw. wskaźnik Pearla. Metody mające ten wskaźnik poniżej 1.00 uważane są za pewne. Dwuskładnikowe estrogenowo-gestagenowe tabletki antykoncepcyjne w większości badań klinicznych mają wskaźnik Pearla niższy niż 0.2.

Jak terapia hormonalna wpływa na nasze zdrowie?

Antykoncepcja hormonalna z zastosowaniem preparatów niskoestrogenowych z progestagenem III generacji jest bezpieczna dla zdrowia kobiet, nawet jeżeli jest stosowana wiele lat, a kobieta nie ma przeciwskazań do jej stosowania. Nowoczesne progestageny wykazują obojętny lub wręcz pozytywny wpływ na metabolizm lipidowy, podwyższając stosunek HDL/LDL frakcji cholesterolu, co sprawia, że preparaty antykoncepcyjne zawierające ten składnik mogą być stosowane przez kobiety z nadciśnieniem tętniczym czy chorobą niedokrwienną serca. Ponadto są już dostępne w lekach antykoncepcyjnych gestageny o efekcie antymineralokortykoidowym, przez co stosujące je pacjentki nie obserwują u siebie przyrostu masy ciała, bólów głowy ani bólów piersi. Leki te korygują farmakologicznie nadmierne owłosienie, eliminują trądzik młodzieńczy i łojotok. Coraz większa liczba kobiet pyta o potencjalny wpływ leków antykoncepcyjnych na powstawanie nowotworów. Istnieją dobrze udokumentowane obserwacje kliniczne świadczące o zmniejszaniu się ryzyka zapadalności na raka jajnika u pacjentek stosujących antykoncepcję hormonalną blokującą owulację. Zmniejsza się również w tej grupie kobiet ogólne ryzyko zachorowania na raka błony śluzowej trzonu macicy. Niestety w niektórych badaniach stwierdzono, że u młodych kobiet długo stosujących antykoncepcję w niewielkim stopniu zwiększa się zachorowalność na raka piersi. Grupą ryzyka są tu pacjentki nosicielki mutacji genów BRCA1/BRCA2 z rodzinnym występowaniem raka piersi, jelita grubego, jajnika. Dlatego kobieta, u której w rodzinie występowały tego rodzaju nowotwory, powinna przed długotrwałą antykoncepcją hormonalną upewnić się, że nie jest nosicielką wymienionych mutacji. Ponadto, każda kobieta stosująca antykoncepcję powinna być pod stałą kontrolą lekarską, także w celu wykrycia ewentualnych działań niepożądanych danej metody.

Czy hormonalne leki antykoncepcyjne służą tylko do celów zapobiegania niepożądanej ciąży?

Hormonalne preparaty antykoncepcyjne są również stosowane do leczenia u kobiet z czynnościowymi zaburzeniami krwawień miesięcznych, zespołem bolesnego miesiączkowania, jak również do leczenia objawów hirsutyzmu czy hyperandrogenizacji. A więc są to leki często zalecane przez ginekologów i należą do podstawowych środków leczniczych w naszym arsenale terapeutycznym.

4.3/5 - (129 votes)

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH