Muzeum Farmacji na Piwnej


Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej Oddział Muzeum Historycznego m.st. Warszawy 6 kwietnia 2006 r. otworzyło swoją nową siedzibę na warszawskiej Starówce, przy ul. Piwnej 31/33.

Obecna siedziba warszawskiego Muzeum Farmacji daje nam niepowtarzalną szansę prezentowania historii i osiągnięć naszego zawodu w miejscu ściśle związanym z narodzinami warszawskiego aptekarstwa. Blisko wylotu ulicy Piwnej w 1609 r. powstał budynek Apteki Królewskiej.

Takie były początki…

Warszawscy farmaceuci już pod koniec XIX w. zaczęli zbierać zabytki aptekarstwa, które miały stać się zalążkiem przyszłego muzeum farmacji. Po pierwszej wojnie światowej odrodziła się nadzieja na utworzenie muzeum i do siedziby Polskiego Powszechnego Towarzystwa Warszawskiego ponownie zaczęły napływać eksponaty. Pod koniec 1934 r. dobudowano piętro przy ul. Długiej 16 i przygotowano gablotę z najcenniejszymi eksponatami.

Pięćdziesiąt osiem lat zabiegów o powstanie muzeum farmacji zniweczyła II wojna światowa. W czasie odgruzowywania stolicy farmaceuci w miejscu zniszczonej siedziby Towarzystwa wydobyli jedynie zwęglone księgi i skorupy naczyń (urna ze szczątkami nigdy nie otwartego muzeum znajduje się obecnie w Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej). Po wojnie potrzeba było kolejnych czterdziestu lat, aby starania warszawskich farmaceutów uwieńczyć sukcesem.

Starania uwieńczone sukcesem

Idea utworzenia muzeum powróciła w 1979 r. w Oddziale Warszawskim Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego dzięki staraniom ówczesnego prezesa Oddziału dr. Kazimierza Radeckiego. Pozyskał on jako sponsora Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Farmaceutycznego „CEFARM” i w 1985 r. w lokalu udostępnionym przez to przedsiębiorstwo przy ul. Marszałkowskiej 72 zostało otwarte Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej. Muzeum zajmowało trzy pokoje na pierwszym piętrze zabytkowej kamienicy. Środowisko farmaceutyczne wspaniale zareagowało na wieść o nowo utworzonym Muzeum. Większość naszych eksponatów to dary od byłych aptekarzy lub ich spadkobierców.

Wyjątkowa patronka
Lokal przy ulicy Marszałkowskiej od czasów odzyskania niepodległości związany był z apteką i jej wyjątkową właścicielką – patronką naszego Muzeum. Otóż w 1933 r. koncesję na otwarcie apteki w tej kamienicy uzyskała mgr Antonina Leśniewska, pierwsza kobieta, która zdobyła dyplom magistra farmacji w Rosji i właścicielka pierwszej na świecie żeńskiej apteki oraz szkoły farmaceutycznej dla kobiet w St. Petersburgu.

Muzeum przetrwało pod tym adresem do końca 1996 r., kiedy to budynek, został sprzedany i poddany generalnemu remontowi. Przenosinami do nowej siedziby przy ul. Skierniewickiej 16/20 kierowała mgr G. Sokólska-Miłosińska. Rok później kierownictwo placówki objęłam ja.

Decyzja Muzeum Historycznego
W czerwcu 2000 r. „CEFARM-WARSZAWA” S.A. (wówczas właściciel zbiorów), ze względu na rozpoczęty proces prywatyzacji, postanowił znaleźć dla Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej innego właściciela. Środowisko farmaceutyczne zrezygnowało z patronowania Muzeum. Poprosiliśmy wówczas o pomoc Wolską Radę Kultury, której przewodniczy Bogdan Augustyniak, dyrektor Teatru na Woli im. T. Łomnickiego. Efektem jej działań była decyzja dyrektora Muzeum Historycznego m.st. Warszawy prof. Janusza Durki o przejęciu w dniu 10 czerwca 2002 r. naszej placówki jako nowego Oddziału Muzeum.

Sytuacja Muzeum Farmacji zmieniła się diametralnie. Zaczęliśmy organizować liczne wystawy czasowe: „Z historii aptekarstwa polskiego – w przedwojennej aptece”, „Mgr Antonina Leśniewska i jej pierwsza na świecie żeńska apteka”, „Zdrojowiska, uzdrowiska i letniska w historii Warszawy i okolic” i „Zdrowie z afisza”.

W nowej siedzibie, dzięki kapitalnemu remontowi pomieszczenia przydzielonego przez Biuro Kultury Urzędu Miasta, uzyskaliśmy bardzo dobre warunki wystawiennicze. Odtworzyliśmy izbę ekspedycyjną i laboratorium apteczne wykorzystując meble z 1929 r. Szczególnie cenne są 4 oszklone narożniki z kryształowymi szybami oraz laboratorium z pełnym wyposażeniem w odczynniki chemiczne zgodne z wymaganiami Farmakopei Polskiej II z 1937 r.

Co można zobaczyć?
W witrynkach stołu aptecznego można przyjrzeć się oryginalnym opakowaniom dawnych leków. Na półkach umieszczone zostało szkło apteczne zielone i brunatne oraz puszki porcelanowe z czasów dwudziestolecia międzywojennego.

W korytarzu można znaleźć informacje dotyczące naszej patronki, mgr Antoniny Leśniewskiej, ilustrowane fotografiami. Tu również pokazujemy puszki na zioła, typowe dla początku XX w.
W kolejnej sali prezentujemy historię warszawskiego aptekarstwa, poczynając od naczyń pochodzących z XVII-wiecznej Apteki Królewskiej. Do bardzo cennych eksponatów należą również wazoniki kryształowe i butle kobaltowe do przechowywania koniaków i wód aromatycznych oraz bardzo modne w XIX w. szkło warstwowe (obciągane) rubinowo-białe oraz pochodzące z ostatniego ćwierćwiecza XIX w. szkło kryształowe, z pięknym fasetowo-geometrycznym ornamentem.

Do najstarszych należą dwa naczynia w formie pucharków ze szkła mlecznego, pochodzące prawdopodobnie z połowy XVIII w. Taniość tego rodzaju szkła, w porównaniu z bardzo kosztowną porcelaną, spowodowała jego popularność na półkach aptecznych. Do ciekawostek należy zaliczyć zalakowane butelki z nalewkami aptekarskimi noszące daty 1903, 1914 i 1941.

W naszych zbiorach posiadamy podstawowe utensylia apteczne: miedziany aparat destylacyjny, perkolatory szklane i metalowe, krajalnicę i nóż księżycowy do ziół, prasy do wyciskania soku ze świeżych ziół, moździerze porcelanowe z pistlami porcelanowymi lub drewniano-porcelanowymi, moździerz mechaniczny, parownice, łaśnie piaskowe i olejowe. Bardzo ciekawe są narzędzia codziennego użytku aptecznego: szpatle i łyżki szylkretowe, formy do odlewania czopków, pigulnice.

Stała wystawa „Apteczki i leki japońskich wędrownych aptekarzy z kolekcji rodziny Kashimoto” poświęcona jest tradycyjnemu systemowi rozprowadzania leków w Japonii. Zgromadzone na wystawie eksponaty są świadectwem wielkiego przywiązania japońskich rodzin do tradycyjnych „domowych leków”. Do dziś Japończycy korzystają z pomocy wędrujących farmaceutów.

4.8/5 - (19 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH