Metody analiz rynku farmaceutycznego

Metody analiz rynku farmaceutycznego


Podejmowanie decyzji związanych z zarządzaniem apteką może być łatwiejsze oraz bardziej skuteczne, jeśli ich podstawą będą właściwe informacje.

Nauki ekonomiczne, korzystając z narzędzi wypracowanych przez statystykę oraz ekonometrię, stosują wiele metod przetwarzania informacji rynkowych. Omówimy te najczęściej stosowane, a jednocześnie mało skomplikowane, wskazując na ich istotę oraz przydatność w zarządzaniu apteką.

Ilościowo i wartościowo
Jedną z istotniejszych dla aptek informacji jest zrealizowany w danym czasie obrót. Może on być wyrażony ilościowo lub wartościowo. Apteka może podać, że w danym czasie (np. w ciągu roku) sprzedała 75 tys. opakowań leków. Opakowania różnią się zawartością, a poszczególne leki mają inne ceny. Dlatego innym, także istotnym miernikiem, może być informacja podana wartościowo, czyli w mierniku pieniężnym – np. 4,5 mln zł. Obrót podany ilościowo może być łatwiej porównywalny, jeśli rozważa się aptekę tej samej wielkości funkcjonującą w Polsce, Chinach czy np. w Niemczech. Kiedy każda z tych aptek poda wartość obrotu w walucie danego kraju, pojawia się problem przeliczenia tych wielkości na wspólną walutę. Wątpliwości będą dotyczyły kursu walutowego, a także wyboru waluty. W krajach należących do unii walutowej obroty są podawane w euro, co ułatwia porównania między aptekami.

Inflacja
Obrót wyrażony wartościowo w jednym roku nie jest z reguły porównywalny z obrotami w kolejnych latach, z uwagi na inflację. Przyjmijmy, że we wspomnianej aptece, w kolejnych trzech latach obroty wynosiły: 4,5 mln zł, 4,6 mln zł oraz 4,7 mln zł. Gdyby inflacja wynosiła każdego roku 3,5 proc., wówczas realne obroty apteki byłyby coraz mniejsze. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że sytuacja jest korzystna, bowiem obroty rosną o 100 tys. zł rocznie. W przypadku inflacji oznacza to zmniejszanie się realnej wartości obrotów. Dlatego, w przypadku porównywania obrotów w okresie kilku lat, należy je sprowadzać do porównywalności za pomocą przeliczenia na stałe ceny. Obroty w ujęciu realnym to obroty w ujęciu nominalnym, podzielone przez indeks cen.

Miary pozycyjne
Analiza obrotów aptek może być dokonywana za pomocą metod nazywanych miarami pozycyjnymi. Należy do nich średnia arytmetyczna, mediana oraz dominanta. Przyjmujemy, że w Polsce istnieje 13,5 tys. aptek. Możemy zsumować ich obroty i podzielić przez liczbę aptek. Uzyskamy wtedy przeciętny obrót apteki. Ta miara może być myląca, jeśli istnieje duże zróżnicowanie obrotów pomiędzy poszczególnymi placówkami. Wtedy dodatkowymi metodami mogą być mediana (wartość środkowa) oraz dominanta (wartość najczęstsza). Ustawiając apteki według rosnącego obrotu, można wyznaczyć środkową i podać jej obrót. Dodatkowo można obliczyć najczęściej występujący obrót w aptece. Wszystkie informacje są prawdziwe, natomiast różne metody obliczania wskazują na szczególne cechy danego rynku. Spójrzmy, jak to może wyglądać w banku, w którym prezes zarabia 45 tys. miesięcznie, a pracownicy po 3,5 tys. Średnia wypadnie np. na poziomie 24 tys. zł, mediana może wynieść 5,4 tys., a dominanta 3,5 tys. zł. Analiza tych mierników wskazuje, że w tym banku jest bardzo duże zróżnicowanie płac.

Wskaźniki dynamiki
Kolejną kwestią jest porównanie obrotów całego rynku oraz kilku aptek. Jeśli wiemy, że obroty na rynku wzrosły z 26,4 mld zł do 27,7 mld zł, a obroty dwóch aptek z 1,9 do 2,1 oraz z 3,6 do 3,75 mln zł, to trudno ustalić, gdzie wzrastały one szybciej, a gdzie wolniej. Dla ułatwienia analizy można przejść do mierników względnych, nazywanych wskaźnikami dynamiki. Są to metody, które umożliwiają porównywanie między sobą informacji wyrażanych w różnych jednostkach.

Wskaźnik dynamiki oblicza się, dzieląc wartość z drugiego okresu przez wartość z pierwszego okresu i mnożąc przez sto (np. 27,7 mld zł podzielone przez 26,4 mld zł i pomnożone przez 100 wynosi 104,92). Wskaźnik dynamiki dla pierwszej apteki wyniesie 110,52, a dla drugiej 104,17. Wynika z tego, że obroty pierwszej apteki wzrastały szybciej niż obroty drugiej. Obroty w drugiej aptece rosły w podobnym tempie, jak obroty całego rynku aptecznego.

Wskaźniki dynamiki mogą być pomocne w analizie różnych elementów rynku. Załóżmy, że dynamika obrotów w aptece wynosi 112,5 proc., a dynamika kosztów – 117,5 proc. Właściciel powinien od razu zastanowić się, co robić, bowiem utrzymywanie się wyższej dynamiki kosztów niż obrotów prowadzi do upadku apteki.

Wskaźniki tempa wzrostu
Są one obliczane jako różnica między indeksem dynamiki a wartością 100, czyli np. 102,5 minus 100 równa się 2,5 proc. Wskaźniki tempa wzrostu są łatwe do analizowania i porównywania. Trzeba jedynie pamiętać o tym, że różnice między nimi podaje się w punktach procentowych.

Wskaźniki struktury
Wskaźniki tempa wzrostu mogą być pomocne przy analizowaniu obrotów w odniesieniu do grup asortymentowych. Przyjmijmy, że tempo wzrostu dla leków na receptę wynosi w danej aptece 1,7 proc, dla leków OTC – 12,7 proc., dla dermokosmetyków – 16,4 proc., dla suplementów diety – 18,5 proc. Dla pełniejszej analizy trzeba skorzystać ze wskaźników struktury. Mówią one o relacji części do całości, czyli podziale obrotów na części składowe. Przyjmijmy, że w analizowanym roku leki na receptę stanowiły 66,2 proc. całego obrotu apteki, leki OTC 30,8 proc., dermokosmetyki 0,8 proc., a suplementy diety – 2,2 proc. Marża apteki pochodzi głównie ze sprzedaży leków na receptę i OTC. Wprawdzie tempo wzrostu sprzedaży dermokosmetyków i suplementów diety jest bardzo wysokie, ale ich udział w obrotach – niewielki.

Wskaźniki natężenia
Mówią one o tym, jaka część obrotu przypada na daną jednostkę. Można podać obrót na jedną aptekę w Polsce. Właściciel może obliczyć obrót przypadający na jednego pracownika, na jednego pacjenta czy 1 m2. Obliczenie wskaźnika można porównać dla kilku aptek, co pozwoli na zaplanowanie odpowiednich działań.

Wskaźniki natężenia da się odwracać. Przykładem może być liczba łóżek szpitalnych przypadających na 10 tys. mieszkańców lub liczba mieszkańców przypadających na jedno łóżko szpitalne.

Wskaźniki sezonowości
Informują one o tym, jaka część rocznego obrotu przypada na dany kwartał lub miesiąc. Weźmy pod uwagę obroty miesięczne. Gdyby w każdym miesiącu obrót był taki sam, wtedy wskaźnik sezonowości dla każdego miesiąca wynosiłby 100 proc. Jeśli np. wskaźnik dla października wynosi 225 proc., a dla lutego 56 proc., to oznacza, że obroty w październiku „pracują” na straty ponoszone w lutym. Oprogramowanie komputerowe, którym dysponują apteki, pozwala na obliczenie tych wskaźników. Ich znajomość ułatwia podejmowanie decyzji zarządczych.

Opisane dotąd metody są w miarę łatwe do stosowania. Właściciele aptek, korzystając z nich, mogą skuteczniej zarządzać swoimi przedsiębiorstwami.

4.5/5 - (339 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH