Jak ubiegać się o środki unijne?

Jak ubiegać się o środki unijne? (część 1)


Niniejszy artykuł jest wprowadzeniem do cyklu omawiającego możliwości ubiegania się przez przedsiębiorstwa o wsparcie z funduszy strukturalnych w tzw. perspektywie finansowej 2007-2013.

Ponad 99 proc. przedsiębiorstw funkcjonujących w całej Unii Europejskiej stanowią firmy zaliczane do kategorii mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Ich liczba sięga około 23 mln. Mimo że MŚP jest tak wiele, to ze względu na bariery funkcjonowania przeżywają na rynku średnio od 1,5 roku do 2 lat. Stąd tak wiele form wsparcia zarówno finansowego, jak i instytucjonalnego skierowanych jest do tej właśnie grupy. Do kategorii mikroprzedsiębiorstw zalicza się także większość aptek.

Trudne początki
Unia Europejska jeszcze przed przyjęciem naszego kraju w swoje szeregi przeznaczyła część środków pochodzących z budżetu wspólnotowego na rozwój m.in. naszej administracji publicznej, przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych. Zarządzanie funduszami przedakcesyjnymi PHARE, ISPA, SAPARD miało przygotowywać do racjonalnego wykorzystywania środków przyznawanych już po przystąpieniu do UE.

W pierwszych latach po przystąpieniu Polski do UE – tj. od 1 maja 2004 do 2006 roku – to właśnie przedsiębiorcy stanowili grupę, która najszybciej wykorzystała przyznane im pieniądze w ramach funduszy strukturalnych. Jednakże wielu z nich nie starało się zgłębić zasad i kryteriów przyznawania pomocy. Co więcej, nie znało nawet dokładnie źródła pochodzenia owych pieniędzy.

Poniżej przedstawiam kilka podstawowych zagadnień, na które warto zwrócić uwagę ubiegając się o środki z funduszy strukturalnych.

Klasyfikacja i definicje przedsiębiorstw
Zgodnie z krajowymi i wspólnotowymi aktami prawnymi przedsiębiorstwa dzielą się na mikro-, małe i średnie (MŚP) oraz duże (DP). Podstawą prawną tej klasyfikacji jest pochodzące z 2003 roku wspólnotowe zalecenie nr 2003/361/WE (zmieniające zalecenie nr 96/280/WE) oraz rozporządzenie Komisji 364/2004/WE (zmieniające rozporządzenie nr 70/2001/WE i rozszerzające jego zakres w celu włączenia pomocy dla badań i rozwoju). Załącznik 1 wspomnianego rozporządzenia zawiera zapisy zalecenia wspólnotowego nr 2003/361/WE.

Najważniejszymi kryteriami pozwalającymi dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw są: liczba pracowników, obroty oraz suma bilansowa firmy, a także powiązania kapitałowe. Uwzględniając dwa pierwsze kryteria, za mikroprzedsiębiorstwo uważa się firmę, która w ciągu całego roku zatrudnia mniej niż 10 pracowników, osiąga przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający 2 mln euro lub suma aktywów jej bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła 2 mln euro. Pojęcie „mikroprzedsiębiorstwo” nie dotyczy firm będących przedsiębiorstwami rzemieślniczymi.

Małe przedsiębiorstwo to takie, które w ciągu całego roku średnio zatrudnia mniej niż 50 pracowników, osiąga przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający 10 mln euro lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła 10 mln euro.

Średnie przedsiębiorstwo natomiast w ciągu całego roku zatrudnia przeciętnie mniej niż 250 pracowników, osiąga przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający 50 mln euro lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła 43 mln euro. Pozostałe przedsiębiorstwa klasyfikowane są jako duże.

Powiązania kapitałowe
Niezwykle istotną kwestią jest kryterium powiązań kapitałowych, czyli uznawania przedsiębiorstwa za zależne bądź niezależne. Jeżeli mikro-, małe czy średnie przedsiębiorstwo zależy w znacznej mierze od udziałów innych podmiotów (np. Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, innych firm, koncernów, inwestorów, uczelni czy jednostek badawczych), uznawane jest za przedsiębiorstwo duże. Udział ten może sięgać nawet 25 proc. Zależność firm może też polegać na: samodzielnym kontrolowaniu firmy przez inny podmiot, wywieraniu dominującego wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, a także na prawie do powoływania lub odwoływania większości członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa.

Należy także pamiętać, że sposób i zasięg powiązania odnosi się nie tylko do rynku krajowego, ale do całego rynku Wspólnoty Europejskiej. Istotne jest również działanie na tzw. rynku odpowiadającym bądź na rynku pokrewnym. Szczegółowo reguluje te kwestie artykuł 3 zalecenia 2003/361/WE.

Wkład własny
Właściwa klasyfikacja przedsiębiorstwa jest niezwykle istotna przy określaniu tzw. wkładu własnego w projektach szkoleniowych czy inwestycyjnych dofinansowanych z funduszy strukturalnych. W pierwszych latach po przystąpieniu Polski do UE wkład MŚP w projektach szkoleniowych wynosił 20 proc. ceny jednostkowej przypadającej na uczestnika szkolenia. W przypadku firm dużych – aż 40 proc. Pułapy te odnosiły się do tzw. szkoleń ogólnych, czyli takich, które pozwalają na zdobycie wiedzy przydatnej w każdym miejscu pracy (np. szkolenia z zakresu zarządzania czy studia podyplomowe). Przy szkoleniach specjalistycznych (tj. przydatnych w danym zawodzie czy danym przedsiębiorstwie) pułapy te były odpowiednio wyższe i wynosiły 35 proc. ceny jednostkowej dla MŚP oraz 45 proc. dla DP.

Zapisy na lata 2007-2013 w przypadku szkoleń dla firm utrzymują pułap wkładu 20 proc. i 40 proc. Pułapy te dotyczą szkoleń o charakterze ogólnokrajowym. Uzupełnienia wymagają jeszcze zapisy mówiące o dofinansowaniu szkoleń na poziomie regionalnym, czyli każdego województwa. Istotne jest także to, że wkład własny musi zostać poniesiony przez przedsiębiorcę – pracodawcę, czyli zostać wypłacony z konta firmowego, a nie z konta pracownika skierowanego na szkolenie. Wyjątkiem od reguły jest udział pracowników przedsiębiorstw w studiach podyplomowych.

Kwalifikator MŚP
W poprzednich latach wielu przedsiębiorców, zgłaszając się na interesujące je szkolenia, nie wiedziało, do jakiej kategorii zaliczają się ich firmy, a tym samym ile będzie trzeba zapłacić za udział w szkoleniu. Szczególnie zaskakującym okazywało się kryterium powiązań kapitałowych. Dlatego też na stronach Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pojawiła się pomoc w postaci formularza on-line – kwalifikatora MŚP (http://www.parp.gov.pl/index/index/72). Wypełniając go, można łatwo sprawdzić, do jakiej kategorii zalicza się dane przedsiębiorstwo.

Pułapy wkładu własnego oraz otrzymywanych dotacji, wynikające z zaszeregowania firmy do danej kategorii, wiążą się ściśle z zagadnieniem pomocy publicznej, która zostanie omówiona w kolejnym artykule.


dalsza część artkułu

4.3/5 - (201 votes)

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH