Choroby wątroby i trzustki


Wątroba i trzustka są największymi gruczołami trawiennymi zaliczanymi do układu pokarmowego.
Ich uszkodzenie prowadzi do poważnych chorób, a nawet do śmierci.

Wątroba
Wątroba ma miękką, a zarazem kruchą strukturę, toteż przy upadkach lub urazach narząd ten łatwo pęka. Jest ona centralnym narządem przemiany cukrów, białek i tłuszczów. Odgrywa ogromną rolę w regulowaniu składu krwi i w przebiegu procesów chemicznych. Bierze udział w procesach trawienia poprzez wydzielanie żółci, która jest gromadzona w pęcherzyku żółciowym. Wątroba magazynuje glikogen, tłuszcze, białka i witaminy, pełni rolę odtruwającą – neutralizuje substancje szkodliwe dla organizmu (np. alkohol), rozkłada leki. Ponadto reguluje gospodarkę żelaza i miedzi, które się w niej gromadzą, wytwarza białka osocza, czynniki krzepnięcia krwi, jak fibrynogen i protrombina. W wątrobie rozkładane są erytrocyty.

Zapalenia wątroby
Do najczęstszych schorzeń wątroby należą zapalenia wątroby o różnej etiologii. Zapalenie wątroby (hepatitis) może być wywołane przez różne czynniki zakaźne (bakterie i wirusy) oraz niezakaźne (np. alkohol, metale, substancje takie jak chloroform, benzen, dwusiarczek węgla).

Najczęściej jednak etiologia tych zapaleń jest wirusowa. Te, które wykazują tropizm do komórek wątrobowych określa się mianem hepatotoksycznych. Do najważniejszych czynników zapalenia wątroby zalicza się wirusy, które zostały oznaczone kolejnymi literami alfabetu: Hepatitis A virus (HAV), Hepatitis B Virus (HBV), Hepatitis C Virus (HCV), Hepatitis D Virus (HDV) – znany również jako czynnik delta i Hepatitis E Virus (HEV). Wywołują one wirusowe zapalenie wątroby – WZW.

Inne wirusy, niewykazujące powinowactwa do komórek wątrobowych, także mogą powodować wtórne (w stosunku do infekcji ogólnoustrojowej) uszkodzenie wątroby. Należą do nich wirusy: cytomegalii (CMV), Epsteina-Barra (EBV), adenowirusy, opryszczki zwykłej, ospy wietrznej i półpaśca.

Objawy WZW
Wirusy zapalenia wątroby typu A i E przenoszone są drogą pokarmową, a wirusy typu B, C, D drogą pozajelitową. Wczesne objawy choroby WZW to: gorączka, zmęczenie, nudności, wymioty, biegunka, bóle mięśni i stawów, utrata wagi. Objawy te poprzedzają wystąpienie żółtaczki z charakterystycznym żółtym zabarwieniem skóry i spojówek oczu; podwyższenie poziomu aminotransferaz (Aspat, Alat) i bilirubiny w surowicy krwi oraz powiększenie wątroby.

Zapalenia wątroby dzieli się na ostre i przewlekłe. Przewlekłe rozpoznaje się, gdy przez ponad 6 miesięcy u chorego stwierdza się biochemiczne i morfologiczne wyznaczniki procesu zapalnego. Zaś ostre wykazuje bardzo dużą rozpiętość postaci klinicznych: od wymykającej się rozpoznaniu poronnej i bezżółtaczkowej do piorunującej, prowadzącej do zaniku wątroby i zgonu.

Stłuszczenie wątroby
Jeśli ponad 5 proc. komórek wątrobowych wykazuje cechy akumulacji lipidów, stan ten określa się mianem stłuszczenia. Do jego najczęstszych przyczyn należy: otyłość, cukrzyca, alkoholizm, a także inne zaburzenia endokrynowe (zaburzenia czynności przysadki mózgowej, tarczycy, kory nadnerczy, jajników), endotoksyny w przebiegu różnych chorób zakaźnych, nowotworowych lub metabolicznych. Poza tym leki (np. tetracykliny, kortykosteroidy, salicylany), a także długotrwałe niedostateczne odżywianie, głównie dieta ubogobiałkowa. Znaczna część przypadków stłuszczenia wątroby jest odwracalna, jeśli uda się usunąć czynniki szkodliwe, zapewnić właściwe odżywianie i leczenie.

Marskość wątroby
Marskość wątroby powstaje w wyniku działania różnych czynników uszkadzających, np. alkoholu, niewłaściwego odżywiania, hepatotoksycznego działania czynników wirusowych, chemicznych, bakteryjnych czy leków.

Można wyróżnić marskość drobnoguzkową, z którą wiąże się nadużywanie alkoholu oraz niedobory żywieniowe, a także marskość wielkoguzkową, z którą wiążą się przebyte procesy zapalne oraz toksyczne.

Do objawów marskości zalicza się: zmniejszenie masy ciała i łaknienia, żółtaczkę, mdłości, wymioty, osłabienie, bóle brzucha i obrzęki. Rozpoznanie marskości opiera się na cechach klinicznych, wynikach prób sprawności wątroby, laparoskopii i biopsji, które są zróżnicowane w zależności od postaci choroby i jej stadium. Leczenie zależy od wydolności wątroby oraz od usunięcia wszystkich czynników o działaniu hepatotoksycznym.

Trzustka
Organ ten pełni funkcje gruczołu wewnątrzwydzielniczego (produkuje hormony – insulinę i glukagon) oraz zewnątrzwydzielniczego (wytwarza sok trzustkowy).

Do najczęstszych chorób trzustki zalicza się zapalenia, które mogą być ostre (OZT) i przewlekłe (PZT). Do czynników, które mogą powodować zapalenie trzustki, należą: alkohol, obecność kamieni w drogach żółciowych, podwyższony poziom lipidów we krwi, zwiększone wytwarzanie parahormonu, zapalenie wątroby i inne zakażenia wirusowe, inwazyjne zabiegi diagnostyczne przeprowadzane na trzustce.

Ostre zapalenie
Objawy OZT zależą od charakteru zmian w trzustce. Dominującym objawem jest ostry, silny ból brzucha. Może on być opasujący bądź promieniujący do pleców, lewego barku, w dół brzucha. Często obserwuje się nudności, wymioty podbarwione żółcią, uporczywą czkawkę.

Podstawowe znaczenie diagnostyczne ma stwierdzenie podwyższonego poziomu diastazy we krwi i moczu. Istotną rolę w rozpoznaniu choroby ma badanie USG oraz tomografia komputerowa. Ostre zapalenie trzustki jest chorobą zagrażającą życiu, wymagającą szybkiej hospitalizacji i intensywnej opieki. Leczenie ma na celu odciążenie trzustki i jej regenerację.

Przewlekłe zapalenie
PZT jest chorobą charakteryzującą się postępującym zwłóknieniem i zanikiem tkanki gruczołowej, co prowadzi do upośledzenia wydzielania enzymów trawiennych i hormonów produkowanych przez ten gruczoł. Proces zapalny często współistnieje z przewlekłymi chorobami dróg żółciowych.

Objawy PZT są mało charakterystyczne. Najczęściej obserwuje się bóle umiejscowione w lewym podżebrzu, dołku sercowym, promieniujące w lewo, do lewego barku i łopatki. Nasilają się po jedzeniu. Poza bólami występuje brak łaknienia, nudności, wymioty, zła tolerancja pokarmów tłustych, wzdęcie brzucha, nadmierne odchodzenie gazów, uporczywa biegunka z oddawaniem cuchnących stolców, postępujące chudnięcie, ogólne wyczerpanie. Charakterystycznym objawem są tak zwane stolce tłuszczowe.

Choroba trwa przez długie lata, doprowadzając do wyniszczenia ustroju oraz różnych powikłań, np. cukrzycy czy krwotoków trzustkowych. Leczenie sprowadza się do stosowania diety, leczenia objawowego oraz uzdrowiskowego.

4.8/5 - (15 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH