Choroby przyzębia

Coraz więcej osób cierpi z powodu chorób przyzębia. Choroby te są drugą co do częstości (po próchnicy) przyczyną przedwczesnej utraty uzębienia.

Przyzębiem nazywamy tkanki otaczające ząb, pełniące funkcję utrzymującą ząb w zębodole. Natomiast dziedzinę medycyny zajmującą się chorobami przyzębia – periodontologią.
Do najczęstszych chorób przyzębia zaliczamy zapalenie dziąseł (gingivitis), które jest odwracalne, i zapalenie przyzębia (periodontitis). Zapalenie przyzębia, zwane potocznie paradontozą, cechuje się nieodwracalną utratą kości wyrostka zębodołowego, a w konsekwencji rozchwianiem i wypadaniem zębów. Jednak proces ten, w porę wykryty, dokładnie zdiagnozowany i skutecznie leczony, może być zatrzymany.

Higiena jamy ustnej
Przyczyn chorób przyzębia należy szukać przede wszystkim w higienie jamy ustnej. Trzeba przypominać pacjentom i szkolić ich, jak szczotkować zęby, aby było to efektywne i przynosiło wymierne rezultaty w postaci minimalizacji liczby bakterii oraz ilości złogów nazębnych. Szczoteczka do zębów powinna być dopasowana do danego pacjenta oraz wymieniana raz na trzy miesiące. Warto też pomóc pacjentowi dobrać odpowiednią pastę do zębów.
Szczotka i pasta to absolutne minimum – oczyszcza się nimi tylko trzy z pięciu powierzchni zęba. Dlatego przydadzą się dodatkowe instrumenty służące do utrzymania higieny. Są to między innymi nici czy taśmy dentystyczne, nici do mostów, wykałaczki, szczoteczki międzyzębowe, czyściki do języka, irygatory oraz płyny do płukania jamy ustnej.
Niezbędnym elementem profilaktyki chorób przyzębia są wizyty kontrolne u lekarza stomatologa raz na sześć miesięcy, a w przypadku dzieci nawet raz na trzy miesiące.

Przyczyny choroby
Niewłaściwa higiena jamy ustnej prowadzi do odkładania płytki nazębnej, a następnie kamienia, co stwarza odpowiedź organizmu gospodarza na bakterie zawarte w płytce. Dochodzi do powstania procesu zapalnego – zapalenia przyzębia (paradontozy), co w skrajnych i nieleczonych przypadkach może spowodować u pacjenta rozchwianie i utratę zębów.

Nieprawidłowa higiena jamy ustnej nie jest jedynym czynnikiem predysponującym do chorób przyzębia. Równie ważną przyczyną są czynniki genetyczne, na które nie mamy wpływu. Warto również pamiętać o innych czynnikach niezależnych od pacjenta: stłoczenie zębów czy nieprawidłowe położenie zęba, stwarzające warunki do gromadzenia się płytki, aparaty ortodontyczne utrudniające czynności higieniczne, a niejednokrotnie również błędy popełnione przez dentystę. Jednym z takich błędów jest wtłoczenie materiału do wypełnień do kieszonki dziąsłowej. Powstają wtedy tak zwane nawisające wypełnienia powodujące stan zapalny i utrudnienie oczyszczania. Również źle wykonane korony czy protezy mogą doprowadzić do problemów periodontologiczych.
Inne czynniki sprzyjające powstawaniu chorób przyzębia to: stres, palenie papierosów, przyjmowane leki, wiek (choroby te występują zdecydowanie częściej u starszych pacjentów) i płeć (częściej diagnozowane u mężczyzn).

Objawy zapalenia
Zmiany w jamie ustnej mogą być niejednokrotnie pierwszym objawem chorób ogólnoustrojowych. Przykładem może być cukrzyca, choroby krwi czy układu odpornościowego. Lekarz stomatolog to często pierwsza osoba, do której pacjent się zgłasza, nie widząc o tych chorobach.

Objawy zapalenia przyzębia to: odsłonięcie szyjek, nadwrażliwość, ból i rozchwianie zębów. Zdrowe dziąsła nigdy nie krwawią. Istotne jest zgłoszenie się pacjenta z takimi dolegliwościami do stomatologa, który wykona pełną diagnostykę stanu uzębienia, dobierze odpowiednie środki czyszczące.

Leczenie
Stomatolog może zaproponować pacjentowi wykonanie skalingu, czyli bezbolesne usunięcie kamienia nazębnego.
W cięższych przypadkach wykonuje się kiretaż (oczyszczenie kieszonek przyzębnych), czy śluzówkowo-dziąsłowe zabiegi chirurgiczne. Przy agresywnym przebiegu choroby zaleca się antybiotykoterapię.

W periodontologii szczególnie sprawdza się reguła wyższości zapobiegania nad leczeniem. Kiedy jednak zaczynają pojawiać się pierwsze objawy choroby, ważna jest szybka pomoc lekarska. Właściwie przeprowadzone leczenie, stała opieka stomatologiczna, a po zakończeniu leczenia częste wizyty kontrolne, dają możliwość zatrzymania choroby we wczesnym jej stadium i uniknięcie najgorszych konsekwencji, w tym utraty uzębienia.