Etiologia choroby zwyrodnieniowej stawów nie jest do końca poznana. Żyjemy coraz dłużej i nasze stawy ulegają naturalnemu zużyciu, ale choroba ta może również pojawić się w młodszym wieku na skutek urazów. Dlatego już teraz warto zadbać o właściwą profilaktykę.
Kwas hialuronowy (HA) w postaci iniekcji dostawowych jest stosowany w chorobie zwyrodnieniowej stawów od połowy lat 80. ubiegłego wieku. Nieco później zastosowano go także w postaci iniekcji podskórnych i śródskórnych (jako tzw. wypełniacz) do modelowania konturów skóry i usuwania zmarszczek, które powstają m.in. dlatego, że z wiekiem ilość HA w organizmie znacząco się zmniejsza. Jednak od kilku lat coraz szerzej stosowana jest suplementacja doustna.
Właściwości fizyczne i mechaniczne
W stawach kwas hialuronowy jest obok kolagenu kluczową substancją odpowiedzialną za właściwą budowę i integralność chrząstki. Jest on także jednym z najważniejszych składników płynu maziowego, determinującym jego właściwości fizyczne, zwłaszcza lepkość i gęstość. Roztwory HA wykazują tzw. nienewtonowską lepkość i charakteryzują się właściwościami określanymi jako wiskoelastyczne. Dzięki obecności HA takie właściwości ma również płyn maziowy, co sprawia, że jest on świetnym amortyzatorem wstrząsów stawów oraz smarem w przypadku normalnego ruchu stawu. HA chroni więc staw przed uszkodzeniami mechanicznymi, jakie mogłyby powstać w trakcie jego normalnej pracy.
HA z powodu swojej budowy chemicznej działa także jako filtr wpływający na ruch różnych cząsteczek i komórek wewnątrz stawu. Chrząstka w dużym stopniu jest odżywiana również od wewnątrz stawu, poprzez składniki odżywcze uprzednio wydzielane do płynu maziowego przez błonę maziową. A więc właściwe stężenie i masa cząsteczkowa zawartego w płynie maziowym HA są istotne dla właściwego odżywiania chrząstki.
Jednym z pierwszych objawów choroby zwyrodnieniowej stawów jest spadek stężenia i degradacja łańcuchów HA w płynie maziowym. Powoduje to osłabienie właściwości wiskoelastycznych tego płynu i wszystkie powyższe działania ulegają osłabieniu, narażając chrząstkę i powierzchnie stawowe na uszkodzenia mechaniczne i zapalne, bowiem HA pełni też rolę wymiatacza wolnych rodników. Tak więc działanie HA w stawie jest w dużej mierze zależne od jego właściwości fizycznych, ale nie tylko.
Właściwości biochemiczne HA
Intensywne badania tej cząsteczki wskazują również na jej właściwości biochemiczne. Poprzez receptor CD44 – glikoproteinę szeroko rozpowszechnioną na komórkach układu immunologicznego – HA powoduje m.in. adhezję leukocytów, ich migrację do tkanek i zasiedlanie ogniska zapalnego. Także poprzez receptor RHAMM kwas hialuronowy odgrywa rolę w procesie chemotaksji i migracji makrofagów.
Wiadomo, że podanie egzogennego HA stymuluje zwiększenie syntezy endogennego HA, a także zwiększenie syntezy siarczanu chondroityny oraz proteoglikanów. Tych ostatnich także w obecności IL-1α, jednej z głównych cytokin prozapalnych. Kwas hialuronowy hamuje także proces rozkładu i uwalniania proteoglikanów z chrząstki, przez co wywiera wpływ ochronny na degradację macierzy zewnątrzkomórkowej.
HA wpływa również na mediatory zapalenia, obniża poziom prostaglandyn i leukotrienów w ognisku zapalnym, obniża indukowaną przez IL-1 syntezę PGE2, która odpowiada za ból i rozszerzenie naczyń w chorobie zwyrodnieniowej stawów. HA obniża też ekspresję samej IL-1 oraz stromelizyny, jednej z metaloproteinaz odpowiedzialnej za degradację chrząstki. Hamuje również prozapalną cytokinę TNF-α. Przyczynia się do zwiększenia produkcji inhibitora metaloproteinaz TIMP-1. Zmniejsza uwalnianie kwasu arachidonowego, którego kaskada jest klasycznym modelem powstawania stanu zapalnego. Przeciwdziała wzrostowi aktywności MMP-9 (metaloproteinaza) i działa protekcyjnie na katabolizm kolagenu wywołany IL-1. To najważniejsze działania HA, ale jest ich znacznie więcej.
Bezpieczeństwo stosowania
Ze względu na powyższe właściwości HA jest szeroko stosowany w medycynie oraz w kosmetyce. W ostatnim czasie rośnie produkcja doustnych suplementów zawierających kwas hialuronowy, często w kombinacji z kolagenem i innymi proteoglikanami. Należy przy tym podkreślić, że stosowanie HA w każdej formie jest bardzo bezpieczne, ponieważ jest to całkowicie naturalna cząsteczka, występująca w takiej samej postaci u wszystkich ssaków.
Postęp procesu technologicznego pozwala na opracowanie odpowiednich formuł czynników suplementacyjnych, zapewniających ich właściwe i odpowiednio duże wchłanianie oraz ich transport do miejsc przeznaczenia, takich jak tkanka chrzęstna czy skóra.
BioCell Collagen II®
Jedną z takich obiecujących kompleksowych formuł jest BioCell Collagen II®, opracowany i opatentowany przez firmę BioCell Technology. Formuła ta jest hydrolizatem zawierającym 20 proc. siarczanu chondroityny, 10 proc. kwasu hialuronowego, 60 proc. kolagenu typu II, a także inne składniki występujące w chrząstce i tkankach łącznych.
W wielu badaniach klinicznych wykazano, że suplementacja tą formułą wywołuje szereg pozytywnych efektów przy jednoczesnym braku działań niepożądanych. Badania dotyczyły zastosowania tego preparatu w chorobie zwyrodnieniowej stawów, reumatoidalnym zapaleniu stawów, osteoporozie, postępującej wraz z wiekiem degradacji skóry, a także badano jego wpływ na gojenie się ran. Wszystkie badania wykazały pozytywne działanie tej formuły w porównaniu do placebo, a bezpieczeństwo stosowania dodatkowo zostało potwierdzone przez wyspecjalizowane laboratoria badaniami podprzewlekłej oraz ostrej toksyczności.
Wydaje się, że BioCell Collagen II® jest jedną z najbardziej optymalnych formuł zapewniających skuteczną suplementację kwasem hialuronowym, siarczanem chondroityny oraz kolagenem. Na rynku jest wiele preparatów zawierających wymienione składniki – pojedynczo lub w różnych kombinacjach. Ich skuteczność bywa jednak różna, w zależności od zawartości i dawki. Na przykład niedenaturowane kolageny są słabiej wchłanialne ze względu na ich wysoką masę cząsteczkową, niewielkie dawki HA nie zapewniają wystarczającego działania, a brak depolimeryzacji glukozoaminoglikanów powoduje ich niewystarczającą przyswajalność.
Suplementacja wieloma składnikami tkanek łącznych jest bardzo popularna i przynosi pożądane skutki. Jednak warto zawsze śledzić postęp w tej dziedzinie, aby zapewnić jak najbardziej optymalne w danym czasie efekty.
Bibliografia u autora.
Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!
To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.
ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU
Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.