Zdrowie na głowie

Włosy zawsze były ważnym elementem wyglądu człowieka.
Metody ich pielęgnacji zmieniały się wraz z biegiem historii, podlegały kaprysom mody i były wynikiem rozwoju przemysłu kosmetycznego oraz medycyny.

Co jest w szamponie?
Podstawowym środkiem myjącym i pianotwórczym w szamponie jest detergent. Często jest to roztwór mydła potasowego lub amoniowego. W wielu szamponach zastępuje się go jednak solami amoniowymi i sodowymi sulfotlenków kwasów tłuszczowych.

Środki „lecznicze” – wyciągi z egotycznych ziół, alg, kwiatów, miodu, „inteligentne lipoproteiny” itp. – w przypadku normalnych szamponów nieleczniczych spełniają głównie funkcję marketingową, bo ich wpływ na włosy jest minimalny.

Jedynymi powszechnie stosowanymi szamponami, które rzeczywiście posiadają efektywne środki lecznicze, są szampony przeciwłupieżowe, zawierające substancje o działaniu przeciwgrzybiczym i antybakteryjnym.

Składnikiem szamponów są również środki emulgujące i zwiększające lepkość. Ich zadaniem jest uzyskanie klarownego roztworu i zapobieganie rozwarstwianiu się szamponu. Dzięki nim szampon jest bardziej skoncentrowany.

Wybrane składniki szamponów

• Ceramidy – sklejają łuski włosa, spowalniają proces ich niszczenia na skutek działania czynników zewnętrznych, nadają włosom połysk.
• Cynk – przeciwdziała rozmnażaniu się drobnoustrojów powodujących łupież i swędzenie głowy.
• Ekstrakt z jukki – zapobiega nadmiernemu przetłuszczaniu się włosów.
• Keratyna – poprawia strukturę włosa, wygładza jego powierzchnię, sprzyja regeneracji.
• Kolagen – regeneruje uszkodzone włosy, jest naturalnym składnikiem nawilżającym.
• Olejek jojoba – chroni włosy i skórę głowy przed szkodliwymi czynnikami środowiska, sprawia, że włosy są zdrowe i błyszczące.
• Pantenol – nawilża, wzmacnia włosy, nadaje im sprężystość i połysk.
• Proteiny – wzmacniają włosy i sprzyjają ich regeneracji.
• Retinol – nadaje włosom elastyczność, reguluje funkcje wydzielnicze gruczołów łojowych, wzmacnia ochronę antybakteryjną skóry, zapobiega jej wysuszaniu i łuszczeniu.
• Sok z aloesu – odżywia skórę i włosy, chroni przed uszkodzeniami spowodowanymi gorącym powietrzem suszarki i promieniami słońca.
• Witaminy z grupy B – bezcenne przy wypadaniu i nadmiernym przetłuszczaniu się włosów; wit. B3 przyspiesza wzrost włosów i hamuje przedwczesne siwienie, wit. B6 zapobiega przesuszaniu skóry głowy i łupieżowi, wit. B9 przyspiesza wzrost włosów.
• Witamina C – przyspiesza metabolizm i zmniejsza łamliwość włosów.
• Witamina PP – sprzyja zaopatrzeniu cebulek włosów i skóry głowy w składniki odżywcze, likwiduje swędzenie skóry i zmniejsza łupież.

Owocem poszukiwań środków do pielęgnacji włosów jest szampon. Zazwyczaj zawiera on ciekłe mydło, substancje pieniące oraz substancje pomocnicze, m.in. związki zapachowe, odżywcze, nawilżające, antystatyczne, natłuszczająco-nabłyszczające, lecznicze i koloryzujące.

Właściwości lecznicze
Szampony są nie tylko środkami pielęgnacyjnymi. Wspomagają również leczenie wielu chorób skóry głowy. Nowoczesne szampony łączą w sobie te dwie funkcje – pielęgnują i jednocześnie odgrywają pośrednią rolę leczniczą. To drugie szczególnie istotne jest w przypadku różnych odmian łupieżu łojotokowego. Właściwy dobór szamponu związany jest z analizą jego składu chemicznego.

Przemysł kosmetyczny proponuje bardzo szeroki wachlarz produktów, co niestety czasem utrudnia właściwy wybór. Kupując je należy dokładnie przeczytać etykietę i zapoznać się ze składnikami zawartymi w szamponie, od tego bowiem zależy zdrowie i uroda naszych włosów.

Z dziejów pielęgnacji włosów
Egipt
Starożytne Egipcjanki goliły głowy i przykrywały je pięknymi perukami. Wierzyły w erotyczną moc włosów i przywiązywały dużą wagę do ich codziennej pielęgnacji. Masowały skórę głowy specjalną pomadą i preparatem sporządzanym z cielęcej krwi gotowanej w oliwie, co miało zapobiec wypadaniu włosów i służyło maskowaniu siwizny. Henna i indygo używane były do nadawania ciemnym
włosom czerwonego lub granatowo-czarnego połysku.

Grecja i Rzym
W Grecji i Rzymie w celu zmiany koloru włosów stosowano środki pochodzenia roślinnego i minerały. Największą chlubą pięknych kobiet były błyszczące, mocne i koniecznie jasne włosy. Złociste loki miała przecież Afrodyta – bogini piękna i miłości. Modne kobiety myły włosy w mieszaninie gliny i popiołu, następnie płukały je w rumianku, a na koniec wystawiały na działanie słońca. W Rzymie do rozjaśniania włosów i ich pielęgnacji używano mydła z koziego tłuszczu zmieszanego z popiołem z drewna bukowego.

Średniowiecze
W średniowieczu do mycia włosów używano środków z saletry i zmiażdżonej cieciorki perfumowanej wodą różaną. Zapewniały one włosom delikatność i miękkość. Wypadaniu
włosów zapobiegano stosując żółtko jaja, przetwory siarki i oleju kantardowego.

Renesans
Epoka renesansu na nowo odkryła piękno włosów. W tym okresie do mody wróciły włosy koloru blond, dlatego niewiasty cierpliwie wystawiały głowy na działanie słońca.

Skąd się wzięło słowo „szampon”?
Słowo „shampoo” pochodzi od nazwy tradycyjnego perskiego i hinduskiego masażu włosów z użyciem wyciągów z ziół. Na poczatku XX wieku określenie to zostało użyte w celach marketingowych przy sprzedaży ciekłych, perfumowanych mikstur do mycia włosów, które stopniowo zastąpiły tradycyjne mydło.