Zadbaj o szczepionkę

Niebawem rozpocznie się sezon szczepień przeciw grypie. Czy wiemy co powinniśmy zrobić, by szczepionka była dla nas bezpieczna?

W trosce o bezpieczeństwo pacjentów, już w zeszłym roku Ministerstwo Zdrowia, wspólnie z gronem ekspertów, przygotowało szczegółową instrukcję zasad przechowywania i transportu szczepionek.
Pacjenci nie zawsze zdają sobie sprawę z tego, że na bezpieczeństwo podawania szczepionek ogromny wpływ mają warunki ich przechowywania i transportu. Często szczepionki są pozostawiane przez kilka dni w torebce lub ulegają zamrożeniu w lodówce. Tymczasem dla większości szczepionek niekorzystne jest zarówno ich przegrzanie, jak i zamrożenie. Nieodpowiednia temperatura przechowywania powoduje nieodwracalne zniszczenie struktury szczepionki i utratę jej właściwości.

Jak podkreśla ekspert ds. szczepień w EMA (Europejskiej Agencji Leków), dr Paweł Grzesiowski, szczepionka jako lek pochodzenia biologicznego musi być przechowywana w warunkach tzw. „zimnego łańcucha” , czyli w temperaturze między +2 st. C a +8 st. C. Jeśli transport szczepionki ma trwać ponad godzinę, to przy wysokiej temperaturze powietrza, szczepionka powinna być wydawana przez aptekę w opakowaniu termoizolacyjnym, a farmaceuta wydający szczepionkę ma obowiązek poinformowania pacjenta o warunkach wydawania i transportu szczepionki. Najlepiej, gdyby taka informacja miała postać krótkiej ulotki, dołączanej do każdej termotorby. Jeśli farmaceuta nie dopełnił obowiązku poinformowania pacjenta o sposobie przechowywania zakupionej szczepionki, co może skutkować nieprawidłowym jej przechowywaniem, pacjent może zwrócić szczepionkę do apteki i żądać zwrotu pieniędzy.

Po zakupie w aptece szczepionka powinna być w jak najkrótszym czasie przetransportowana do miejsca szczepienia (gabinet szczepień) lub umieszczona w lodówce, jeżeli szczepienie jest zaplanowane w późniejszym terminie. Szczepionkę należy umieścić w lodówce, na środkowej półce, zabezpieczając przed dosunięciem do tylnej ściany lodówki (aby uniknąć zamrożenia). Nie należy przechowywać szczepionek w zamrażalniku lub zamrażarce, ani w drzwiach lodówki, ponieważ dochodzi tam do największych wahań temperatury.

Również w lodówce szczepionka powinna być przechowywana w torebce foliowej lub plastikowym pudełku, aby uniknąć uszkodzenia oryginalnego opakowania. Najlepiej, aby do tego użyć właśnie torebki termoizolacyjnej wydanej w aptece.

Należy pamiętać o tym, że szczepionki mogą być transportowane bez specjalistycznych opakowań bardzo krótko, wyłącznie wtedy, kiedy temperatura powietrza nie przekracza + 25 st. C. Tymczasem we wrześniu, kiedy notowana jest najwyższa sprzedaż szczepionek przeciw grypie, temperatury czasem sięgają nawet powyżej +30 st. C.

Pamiętajmy więc, by koniecznie poprosić farmaceutę wydającego szczepionkę w aptece o wydanie jej w specjalnej torebce termoizolacyjnej – to jest gwarancją zachowania właściwości szczepionki i jej skuteczności oraz bezpieczeństwa osoby szczepionej.