Tam, gdzie Ziemia się kończy…

Portugalia, najbardziej wysunięte na zachód państwo Europy położone malowniczo nad brzegiem Atlantyku, aż do epoki wielkich odkryć było uważane przez mieszkańców starego kontynentu za kraniec świata.

Portugalia zachwyca pięknymi pejzażami (np. wiecznie pogrążone we mgle skaliste wybrzeże Cabo da Roca) oraz malowniczymi zabytkami, takimi jak: pałace, zamki czy stare klasztory ukryte na wzgórzach.

Portugalczycy różnią się od mieszkańców innych krajów południowej Europy. Mówią o sobie, że są ludźmi brandos costumes – łagodnych obyczajów. To określenie najlepiej oddaje ich osobowość. Innymi charakterystycznymi cechami są melancholijność, przywiązanie do wspomnień i historii oraz niezachwiana wiara w przeznaczenie.

Fado
Nostalgia, tęsknota za przeszłością, ujawnia się w jednym z najbardziej charakterystycznych elementów tutejszej kultury.

Wieczorami w licznych tawernach i kawiarniach Lizbony czy Porto przy akompaniamencie gitary rozbrzmiewają fado cantado – smutne, melancholijne pieśni o codziennych problemach i trudach życia, dawnych czasach, utraconej miłości, a przede wszystkim o fatum, przed którym nie można uciec. Fado odzwierciedla to, co dzieje się w duszach Portugalczyków. W Coimbrze, słynnym mieście uniwersyteckim, studenci śpiewają fado w odmiennym stylu. W ich pieśniach dominuje smutek wywołany świadomością, że wraz z końcem studiów bezpowrotnie odejdą najpiękniejsze lata młodości – skończy się wiosna ich życia. A wieczorami i nocą w wąskich uliczkach miasta rozbrzmiewają serenady śpiewane przez studentów pod oknami ich ukochanych…

Porto
Moją podróż po Portugalii rozpoczęłam od Porto. Jest to miasto w północnej części kraju, położone na wzgórzach w ujściu rzeki Douro. W samym sercu Porto zlokalizowany jest piękny kościół Kleryków ze słynną, górującą nad miastem wieżą Torre dos Clerigos. Z usytuowanej na szczycie wieży platformy widokowej rozpościera się wspaniała panorama. Szczególne wrażenie robi czerwień dachów Ribeiry i błękitna wstęga Douro.

Ribeira to położona nad samym brzegiem rzeki dzielnica wąskich, zapuszczonych zaułków i ściśniętych kilkupiętrowych kamieniczek. Pomiędzy nimi zwisają sznury z suszącym się praniem. Ponte de Dom Luís I – dwupoziomowy, żelazny most z końca XIX wieku – spina Ribeirę z miejscowością Vila Nova de Gaia, znajdującą się na drugim brzegu Douro.

Vila Nova de Gaia jest ośrodkiem tradycyjnego wina porto. Ujmujący jest widok cumujących na brzegu rzeki barcos rabelos – stateczków służących niegdyś do transportu słynnego trunku.

Lizbona
Nie sposób zwiedzić Lizbony w jeden dzień, nawet jeśli ktoś zdecyduje się wybrać za środek lokomocji jeden z zabytkowych tramwajów – eléctricos. Tramwaje, rozpychające się w wąskich uliczkach Lizbony, są jednym z jej znaków rozpoznawczych.

Podobnie jak w wielu innych portugalskich miastach, nad Lizboną góruje średniowieczny zamek – jest to Castelo de São Jorge. Można się przespacerować po jego murach i z tej perspektywy podziwiać miasto. Jednak najciekawszy punkt widokowy znajduje się w samym centrum miasta. Jest to Elevador de Santa Justa – metalowa, ażurowa, wysoka na 32 metry winda o nieco dziwacznym, futurystycznym wyglądzie z tarasem widokowym oraz kawiarnią na najwyższej kondygnacji.

Najstarszą częścią miasta jest dzielnica Alfama, pełna uroczych, zapomnianych zaułków, zaskakująca pięknymi azulejos – szkliwionymi płytkami ceramicznymi, pokrywającymi ściany niektórych kamieniczek – oraz malutkimi, rodzinnymi restauracyjkami, w których przy dźwiękach nostalgicznego fado można spróbować specjałów portugalskiej kuchni.

Symbolem Lizbony jest również Belém – dzielnica znacznie oddalona od centrum miasta. Niegdyś była odrębnym miasteczkiem portowym, skąd wyruszały statki Vasco da Gamy i innych odkrywców. To tutaj znajdują się budowle, które są swoistymi wizytówkami miasta: Padrão dos Descobrimentos, czyli Pomnik Odkryć Geograficznych, a nieco dalej Torre de Belém, czyli najpiękniejsza, misternie zdobiona konstrukcja militarna. Te dwa cuda architektury przyćmiewa potężny Mosteiro dos Jerónimos, czyli klasztor zakonu Hieronimitów wzniesiony przez króla Manuela I w dowód wdzięczności za powodzenie wyprawy do Indii.

Będąc w Belém, należy obowiązkowo zawitać do najsłynniejszej portugalskiej cukierni Antiga Confeitaria de Belém, w której od 170 lat wypiekane są słynne babeczki Pasteis de Belém. Przepis na ten budyniowy przysmak jest od pokoleń pilnie strzeżoną tajemnicą.

Sintra
Niedaleko Lizbony znajduje się Sintra, niezwykłe miasto położone na zalesionych wzgórzach Serra da Sintra. To tu przez setki lat wypoczywali kolejni władcy Lizbony. Piękne pałace, zamki jak z bajki i klasztory porozrzucane po okolicy nadają Sintrze niepowtarzalny urok. Z ciekawszych budowli warto wymienić Palácio Nacional wyróżniający się z zewnątrz dwoma charakterystycznymi kominami. Nad Sintrą góruje Castelo dos Mouros – zamek z VIII wieku. Można do niego dotrzeć, spacerując ścieżką w cieniu drzew. Trochę dalej od zamku znajduje się najbardziej atrakcyjna budowla Portugalii – Palácio Nacional da Pena. Jest to bajkowy pałac w jaskrawych barwach i o dziwacznym kształcie.

Braga i Fatima
Wiara katolicka jest ważnym elementem życia Portugalczyków. Wywarła silny wpływ na ich obyczaje i kulturę. Braga i Fatima to dwa najważniejsze miejsca kultu odwiedzane przez pobożnych mieszkańców tego kraju i pielgrzymów z całego świata.

Braga bywa nazywana religijną stolicą kraju. Na obrzeżach tego miasta zlokalizowana jest prawdziwa perełka – Bom Jesús do Monte. Jest to piękny kompleks kościelny, centrum pielgrzymkowe, do którego prowadzą misternie zdobione, barokowe schody.

O Fatimie słyszał chyba każdy Polak. To tu 13 maja 1917 roku Matka Boska ukazała się pastuszkom – rodzeństwu Hiacyncie i Franciszkowi oraz ich kuzynce Łucji. W miejscu objawień stoi kaplica upamiętniająca to wydarzenie. Jest tam również piękna bazylika, w której znajdują się groby trojga świadków objawień, oraz potężny plac mogący pomieścić rzesze pielgrzymów.

Portugalia to jednak nie tylko zabytkowe miasta. To również piaszczyste plaże w eleganckim rejonie Algarve, potężne góry Serra da Estrela czy niemal nienaruszony i niezamieszkały przez ludzi obszar Parque Nacional da Peneda-Ger˘s.