Tabletki antykoncepcyjne odpowiednio dobrane – czyli jakie?

Jedną z najpopularniejszych metod zabezpieczania się przed niechcianą ciążą są tabletki antykoncepcyjne. Mimo, że od lat są dostępne na rynku i powszechnie stosowane, to jednak ich odpowiedni, indywidualny dobór pozostawia jeszcze wiele do życzenia. Mimo, że wiele kobiet, które tę metodę stosuje, deklaruje, że przed przepisaniem konkretnych tabletek, lekarz powinien przeanalizować wiele różnych aspektów oraz wykonać odpowiednie badania, to w rzeczywistości nie mają takiego przekonania. Wydaje się, że świadomość tego, jak ważny jest odpowiedni dobór środka antykoncepcyjnego, jest jeszcze niewielka.

Nie zadowalajmy się przypadkowo dobranymi tabletkami antykoncepcyjnymi, podczas gdy na wyciągnięcie ręki mamy antykoncepcję “szytą na miarę”, a do tego przystępną cenowo. Antykoncepcja doustna to bardzo popularna metoda zapobiegania ciąży i pierwsza forma antykoncepcji hormonalnej, którą wprowadzono na całym świecie. Wiele kobiet uważa ten sposób antykoncepcji za najlepszy dla nich, jednak nie doceniają one faktu, jak ważne jest jej odpowiednie, indywidualne dobranie.

Jak odpowiednio dobrać tabletki antykoncepcyjne? 

Każda kobieta jest inna i dlatego też każda z nas w inny sposób reaguje na konkretne środki antykoncepcji hormonalnej. Co więcej – w różnym wieku każda z nas potrzebuje też środków o innych właściwościach. Jedne preparaty wskazane są dla kobiet dojrzałych, natomiast inne dla kobiet, które dopiero wkraczają w dorosłość i rozpoczynają aktywność seksualną.

Obecnie na rynku dostępny jest cały wachlarz środków antykoncepcyjnych. Ważne jest zatem, by pacjentka rozpoczynająca dopiero stosowanie antykoncepcji, wspólnie z lekarzem ginekologiem dobrała odpowiednie dla siebie i swoich potrzeb tabletki antykoncepcyjne. Często pacjentki proszą o przepisanie konkretnego preparatu, tylko dlatego, że koleżanka lub siostra go stosuje i jest zadowolona, tymczasem to nie jest właściwy kierunek. By prawidłowo dobrać preparat, należy odwiedzić ginekologa, dodatkowo, jeśli to niezbędne, przeprowadzić też badania.

Hormonalna antykoncepcja doustna jest najpopularniejszą na świecie metodą zabezpieczania się przed nieplanowaną w tym momencie ciążą, stosowaną przez miliony kobiet. Dzięki rozwojowi technik uzyskiwania nowych pochodnych – estrogenowej i progestagenowej – możliwe staje się zminimalizowanie dawki hormonów, niezbędnych do zapewnienia skuteczności tabletek antykoncepcyjnych. W ten sposób udało się uzyskać tabletkę antykoncepcyjną o najmniejszej dawce hormonów przy najwyższym efekcie antykoncepcyjnym.

Nie ma jednej, idealnej dla każdej kobiety metody antykoncepcji. Dobór właściwej antykoncepcji w dużej mierze zależy od stanu zdrowia kobiety, jej potrzeb czy stylu życia. Dlatego właśnie poradnictwo antykoncepcyjne, obok obszaru onkologii, jest jednym z największych wyzwań w pracy ginekologa. Wymaga od lekarza i pacjentki kooperacji – zebrania pełnego wywiadu (w tym rodzinnego), ale też przeprowadzenia badania ginekologicznego, badania piersi
i wykonania cytologii.

Lekarz i pacjentka muszą zdawać sobie sprawę z tego, że nie każda tabletka i nie każdy zestaw hormonów będzie odpowiedni dla danej pacjentki. Toteż kluczową rolę odgrywa tu kwestia właściwego doboru składu hormonów w tabletce antykoncepcyjnej, pozwalająca na zachowanie korzystnych efektów pozaantykoncepcyjnych, np. złagodzenia problemów z trądzikiem czy z PMS.

Warto też pamiętać, że w przypadku, kiedy pacjentka doświadcza niepożądanych skutków przyjmowania wybranej tabletki, zawsze możliwa jest zmiana na inne tabletki. A w sytuacji braku tolerancji hormonalnej antykoncepcji doustnej, mamy do dyspozycji szereg metod niecodziennych, takich jak np. ring, plaster antykoncepcyjny czy systemy wewnątrzmaciczne – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta, specjalista ginekolog-położnik, endokrynolog, seksuolog, kierownik Katedry Zdrowia Kobiety Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Jakie tabletki dobrać na początek, a jakie na PMS i problematyczną cerę?

Pomimo bardzo dużego wyboru doustnych środków antykoncepcyjnych, cały czas pojawiają się nowe preparaty. Młodym kobietom i nastolatkom, które chcą rozpocząć współżycie i zabezpieczyć się przed zajściem w ciążę, zazwyczaj polecana jest antykoncepcja hormonalna niskodawkowa np. ultralekka tabletka antykoncepcyjna, zawierająca tylko 15 mikrogramów estrogenu (najmniejsza dawka hormonów spośród innych dostępnych na rynku tabletek), o wygodnym schemacie dawkowania (24 + 4 tabletki placebo). Takie dawkowanie sprzyja systematyczności w stosowaniu leku, co przyczynia się do lepszej kontroli cyklu. Należy podkreślić, że niższa wartość hormonów w porównaniu do innych pigułek nie wpływa na jej skuteczność – wskaźnik Pearla wynosi, bowiem 0,24.

Zalety antykoncepcji ultralekkiej:

• pomaga łagodzić dolegliwości związane z PMS,
• reguluje cykl miesiączkowy, zmniejsza obfitość krwawienia,
• redukuje obrzęk piersi, bolesne miesiączki, plamienia,
• likwiduje bóle podbrzusza w trakcie owulacji.

Niższe dawki etynyloestradiolu i progestagenu zmniejszają ryzyko działań niepożądanych występujących podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych.

Wśród dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych wyróżniamy pigułki:

• zawierające dawkę 0,03 mg etynyloestradiolu (EE) i
• 2 mg chlormadynonu octanu.

Tabletki o standardowej zawartości hormonów stosuje głównie w  schemacie 21 tabletek + 7 dni przerwy, w trakcie której występuje krwawienie z odstawienia. Skuteczność antykoncepcji uniwersalnej jest wysoka: wskaźnik Pearl’a wynosi 0,4.

Antykoncepcję uniwersalną zaleca się kobietom rozpoczynającym stosowanie antykoncepcji hormonalnej, ale też jej stałym użytkowniczkom. Ginekolodzy proponują również tę pigułkę pacjentkom, które chciałyby zmienić dotychczas stosowaną antykoncepcję oraz pacjentkom, które chcą rozpocząć stosowanie antykoncepcji hormonalnej i borykają się z takimi problemami, jak bolesne miesiączkowanie, problemy z cerą (trądzik) i łojotok, spadek libido podczas stosowania innej antykoncepcji hormonalnej oraz plamienia, które wynikają często ze zbyt niskiej dawki przyjmowanego EE.

Z czym wiąże się metoda antykoncepcji doustnej?

Z badań wynika, że dla 74% kobiet rodzaj przyjmowanych tabletek ma znaczenie. Jednak w głębi duszy ankietowane są jedynie umiarkowanie pewne swojej deklaracji. Te same badania pokazały, że co piąta (21%) z kobiet, które stosują antykoncepcję doustną, rozważa zmianę tabletek antykoncepcyjnych na inne w najbliższym czasie, natomiast ponad połowa pań (56%) nie nosi się z takim zamiarem. Jednak w obydwu przypadkach badane były umiarkowanie przekonane, co do pewności tych deklaracji. Badania wskazują natomiast na duże rzeczywiste znaczenie, jakie pacjentki przywiązują do relacji z ginekologiem.

Jak się okazało, aż 93% badanych kobiet wskazało, że ważne jest, by dobierać antykoncepcję wspólnie z ginekologiem. Badanie pokazuje, że Polki, które stosują tabletki antykoncepcyjne, potrzebują wsparcia lekarza ginekologa i poczucia, że w procesie doboru odpowiedniej metody antykoncepcyjnej lub jej zmiany mogą liczyć na pomoc specjalisty. Dlatego warto pamiętać, że niezbędny jest aktywny udział zarówno ginekologa, jak i zaangażowanie samej zainteresowanej.

Źródło: Informacja prasowa / mcconsultants.pl