Rozstępy skóry

Podczas nadmiernego rozciągania się skóry dochodzi do zerwania regularnej sieci włókien, czego efektem są rozstępy. Występują one aż u 90 proc. kobiet w ciąży. Jednak stosowanie odpowiednich preparatów może hamować rozwój tych zmian.

Wygląd zewnętrzny zawsze należał do istotnych czynników wpływających na to, jak postrzegają i oceniają nas inni. Dlatego nowoczesna kosmetyka wciąż szuka nowych sposobów radzenia sobie z różnego rodzaju defektami i chorobami skóry.

Jednym z problemów kosmetycznych są rozstępy skóry, występujące zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Jednak szczególnie doskwierają one przyszłym mamom.

Co to są rozstępy skóry?

Rozstępy skóry są to przebiegające równolegle wrzecionowate pasma pomarszczonej skóry o zmniejszonej grubości. Początkowo są one wypukłe, obrzękowe, natomiast w późniejszym etapie rozwoju nieznacznie maleją.

Pojawienie się rozstępów jest z reguły bezobjawowe, ale może być połączone z delikatnym odczuciem świądu, rzadziej pieczenia i bólu.

Etiopatogeneza
Rozstępy tworzą się na poziomie skóry właściwej. Ich patogeneza wiąże się ze zmianami składników macierzy pozakomórkowej w tkance łącznej skóry.

W trakcie powstawania rozstępów dochodzi do upośledzenia czynności fibroblastów (komórek odpowiedzialnych za produkcję substancji międzykomórkowej), w tym dwóch rodzajów białek: kolagenu i elastyny. Białka te warunkują prawidłową strukturę i specyfikę skóry właściwej. Podczas nadmiernego rozciągania się skóry – np. w czasie ciąży, dojrzewania, przy otyłości czy nagłym wzroście wagi – dochodzi do zrywania regularnej sieci włókien, czego efektem są właśnie rozstępy.

Odmiany kliniczne
W zależności od przyczyn powstawania wyróżnia się trzy odmiany kliniczne rozstępów skóry.

Striae migrant to zmiany występujące częściej u pacjentów stosujących miejscowo kortykosterydy. Mają zwykle charakter pojedynczego rozstępu wykazującego tendencję do wydłużania się.

Odmiana striae transverse pojawia się zwykle w dolnej części pleców, na obszarze, który ani nie obfituje w tkankę tłuszczową, ani nie jest nadmiernie rozciągany. Przebieg zmian jest poziomy, a w niektórych przypadkach w obrębie wykwitów dochodzi do nadmiernej syntezy elastyny.

Striae gravidarum to zmiany pojawiające się u kobiet w ciąży.

Rozstępy skóry u kobiet w ciąży
Występujące podczas ciąży zmiany immunologiczne, endokrynologiczne, metaboliczne i naczyniowe wpływają m.in. na wygląd skóry i mogą powodować w niej wiele zmian. Typową zmianą połączoną z ciągłym i postępującym swędzeniem skóry, są rozstępy. Występują one aż u 90 proc. kobiet w ciąży.

W etiopatogenezie rozstępów skóry w czasie ciąży udział ma m.in. nadmierne rozciągnięcie skóry podbrzusza i spowodowane nim zniszczenie włókien elastynowych. Znaczenie ma również szybki wzrost wagi podczas ciąży (szczególnie w przypadkach ciąż z noworodkami dużymi oraz przy ciążach mnogich), a także czynniki hormonalne (wzrost poziomu estrogenów).

Profilaktyka
Rezultaty leczenia rozstępów skóry zależą od czasu trwania i stopnia zaawansowania schorzenia.

Najlepsze efekty uzyskuje się w terapii świeżych zmian (do ok. 6 miesięcy), kiedy mamy do czynienia z fazą zapalną i nie doszło jeszcze do wytworzenia blizny.

W późniejszym okresie skuteczność różnych terapii jest ograniczona i można ją porównać do rezultatów osiąganych podczas leczenia blizn. Z tego powodu najistotniejszym elementem jest zapobieganie tworzeniu się rozstępów.

Profilaktyka musi być wielopoziomowa. Polega ona na stosowaniu surowców i związków, które wpływają na regulowanie aktywności fibroblastów i produkcję składników tkanki łącznej, usprawnianie krążenia skórnego oraz stymulowanie odnowy naskórkowej.

W profilaktyce rozstępów skóry zastosowanie znalazły m.in. wąkrota azjatycka, surowce zawierające fitoestrogeny, związki krzemu czy też pobudzające mikrokrążenie skórne. Na odnowę naskórkową korzystnie wpływają także oleje roślinne, m.in. z awokado, z kiełków zbóż, migdałowy czy oliwkowy.

Leczenie
Uznanym sposobem leczenia rozstępów jest stosowanie środków farmakologicznych. Zastosowanie znajduje tu zewnętrznie aplikowana tretinoina.

W walce z rozstępami pomóc mogą również zabiegi wykonywane w gabinetach dermatologicznych, takie jak peelingi chemiczne i mechaniczne – mikrodermabrazja, metody laserowe, mezoterapia.

Preparaty stosowane w rozstępach skóry
Wyniki badań wskazują, że stosowanie odpowiedniego preparatu może hamować rozwój rozstępów. Na rynku dostępnych jest kilka produktów na tę dolegliwość. Część z nich zawiera folacynę o silnych właściwościach regenerujących, witaminę E oraz diosminę i hesperydynę, które wzmacniają naczynia krwionośne. Godne polecenia są także preparaty zawierające ekstrakt z wąkroty azjatyckiej. Jednak jak w każdym leczeniu, także w walce z rozstępami skóry konieczna jest cierpliwość i systematyczność.

#Wybrane zabiegi

• Mikrodermabrazja Jest to bezbolesna metoda pozbywania się rozstepów. Polega na ścieraniu warstw naskórka specjalnym aparatem, który wyrzucając strumień kryształków, wysysa starty naskórek. Zabieg ten regeneruje i uelastycznia skórę, pobudza krążenie, produkcję kolagenu i elastyny.
• Lasery Metody laserowe są bardzo skuteczne i precyzyjne, jednak obrzęki, strup i zaczerwienienie skóry utrzymują się nawet do kilku tygodni po zabiegu. Przez ten czas należy unikać światła słonecznego, zwłaszcza gdy skóra jest różowa i nie całkiem zagojona.
• Mezoterapia Metoda ta polega na wstrzykiwaniu w rozstępy substancji leczniczych pobudzających regenerację włókien kolagenowych. Mezoterapia nie usuwa rozstępów całkowicie, ale powoduje ich zmniejszenie i spłycenie. Widoczną poprawę można uzyskać po wykonaniu kilku zabiegów w odstępach dwutygodniowych.

#Przyczyny występowania rozstępów

• podwyższony poziom kortyzolu we krwi – powoduje on upośledzenie funkcji fibroblastów, które zaczynają produkować zmienione włókna kolagenu i elastyny o większej kruchości i mniejszej podatności na rozciąganie
• zwiększony poziomu estrogenów (w czasie ciąży, przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej)
• stosowanie leków zawierających glikokortykosteroidy – wpływają one m.in. na zmniejszenie grubości naskórka, zahamowanie syntezy kolagenu w skórze właściwej oraz degradację już istniejących włókien kolagenowych

Konsultacja: dr n. med. Ewa Chlebus