Niedożywienie

Niedożywienie


Problem niedożywienia najczęściej kojarzy się z biedą i krajami Trzeciego Świata. Tymczasem jest on powszechny nawet w krajach wysoko rozwiniętych i na tyle istotny, aby potraktować go poważnie i zainteresować nim nie tylko pacjentów i ich rodziny, lecz także osoby z kręgu personelu medycznego.

Słabo rozwinięta świadomość pacjenta na temat właściwego sposobu odżywiania stawia pod znakiem zapytania cały proces leczenia i rekonwalescencji po przebytej chorobie. Na nieszczęście również pracownicy służby zdrowia bardzo często nie dostrzegają tego problemu lub bagatelizują go. Tymczasem to właśnie w szpitalu pacjent powinien być właściwie odżywiony, by w jak najkrótszym czasie odzyskać siły witalne i prawidłową kondycję. Okazuje się, że 30-60 proc. chorych przyjmowanych do szpitala jest niedożywionych i najczęściej opuszcza jego progi z tą samą lub nawet niższą masą ciała. Jak na ironię koszty leczenia i odżywiania niedożywionych pacjentów są znacznie wyższe niż pacjentów spożywających regularnie pełen posiłek.

Głodny pacjent traci na wadze, staje się zmęczony, apatyczny, krótko mówiąc jego organizm ulega wyniszczeniu. Taki stan chorego może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Na skutek osłabienia mięśni pojawiają się problemy z poruszaniem, które mogą powodować powstawanie odleżyn i rozwój choroby zakrzepowo-
-zatorowej. Osłabiony organizm staje się bardziej podatny na infekcje bakteryjne, gdyż znacznemu pogorszeniu ulegają jego podstawowe funkcje obronne. Znaczna utrata wagi w krótkim czasie oraz pogłębiający się zły stan chorego powinny być dla lekarza bodźcem do podjęcia odpowiedniego leczenia żywieniowego opartego na ocenie stanu odżywienia pacjenta i ustaleniu schematu oraz drogi podawania pokarmu.

Choroba sprzyja niedożywieniu
Niedożywienie nie zawsze jest następstwem poważnego stanu pacjenta. Może także wystąpić u osób starszych, które mają trudności z przygotowaniem i zjedzeniem posiłku, oraz u dzieci, które często nie mają apetytu (opychanie się słodyczami raczej nie zachęca do zjedzenia obiadu).

Problem niedożywienia najczęś­ciej dotyka pacjentów ze stwierdzoną chorobą nowotworową, u których zastosowane leczenie chemioterapeutykami często skutkuje wystąpieniem licznych powikłań ze strony przewodu pokarmowego, na przykład nudnościami, wymiotami, zaburzeniami smaku, a nawet nawracającymi stanami zapalnymi w obrębie jamy ustnej. Inna powszechnie stosowana metoda leczenia nowotworów – radioterapia – również nie pozostaje bez echa. Zaburzenia powonienia i smaku, często także pojawiające się stany zapalne błony śluzowej przewodu pokarmowego, nie sprzyjają spożywaniu posiłków przez pacjenta.

Kolejną grupą pacjentów wykazujących chroniczne niedożywienie są osoby obłożnie chore, cierpiące na poważne zmiany neurologiczne (towarzyszące np. chorobie Alzheimera czy Parkinsona), u których niechęć do jedzenia wiąże się przede wszystkim z trudnościami i bólem w trakcie połykania.

Trudności z przyjmowaniem pokarmów mają nie tylko pacjenci po poważnych zabiegach operacyjnych, ale także osoby w okresie przedoperacyjnym, u których nieprzyjmowanie pokarmów wiąże się ze stresem związanym z oczekiwaniem na zbieg lub jest po prostu koniecznym elementem przygotowania do zabiegu. Ujemny wpływ na apetyt pacjenta mogą mieć również przyjmowane przez niego leki.

Zbilansowana dieta
Utrzymanie właściwej kondycji zdrowotnej organizmu wymaga dostarczenia mu wszystkich składników odżywczych, bez których prawidłowe funkcjonowanie i współdziałanie całego ustroju nie byłoby możliwe. O dobrze zbilansowanym, pełnowartościowym posiłku możemy mówić wtedy, gdy zawiera on białko (obecne zwłaszcza w rybach, chudym mięsie czy nabiale), tłuszcze i węglowodany (składniki dostarczające organizmowi energię), a także witaminy i mikroelementy, które regulują czynności organizmu. Ilość energii, jaka powinna pokryć zapotrzebowanie dorosłego człowieka, wynosi od 1700 do 2500 kcal. Jednak aby dostarczyć ją organizmowi, należy wziąć pod uwagę kilka dietetycznych wskazówek.

Podstawowym zaleceniem jest jedzenie częstych (najlepiej 6-7 razy dziennie), ale niewielkich posiłków przygotowanych w taki sposób, aby zachęcić pacjenta do jedzenia, a jednocześnie nie obciążyć przewodu pokarmowego. Potrawy powinny być odpowiednio przyprawione (przyprawy pobudzają wydzielanie soków trawiennych) i poddane właściwej obróbce. Najlepszym sposobem na uzyskanie lekkostrawnego posiłku jest gotowanie na parze lub pieczenie w folii. Ciężkostrawne potrawy smażone i pieczone należy wykreślić z jadłospisu, a sycące słodycze zastąpić wartościowym źródłem węglowodanów pod postacią kaszy lub kleiku.

Sposób podania
Odpowiednie przygotowanie posiłku odgrywa kluczową rolę nie tylko w sytuacji, gdy pacjentowi doskwiera brak apetytu, ale również wtedy, gdy odczuwa dyskomfort podczas jedzenia (problemy z połykaniem, gryzieniem, ból w trakcie przełykania, nudności) lub jest niezdolny do samodzielnego jedzenia (drżenie rąk, kłopoty z poruszaniem się). W takich przypadkach istotne jest podanie jedzenia w formie rozdrobnionej lub płynnej.

W warunkach szpitalnych lekarz może wobec pacjentów mających trudności z połykaniem podjąć decyzję o zastosowaniu sztucznego żywienia za pomocą specjalnej sondy doprowadzającej pokarm bezpośrednio do żołądka lub jelita.

Bardzo dobrym rozwiązaniem dla pacjentów zdolnych do pobierania pokarmów drogą doustną jest podawanie płynnych preparatów odżywczych. Preparaty te zawierają skondensowany zestaw wszystkich niezbędnych składników odżywczych, dzięki czemu mogą być cennym uzupełnieniem diety pacjenta lub­ – w szczególnych przypadkach – stanowić jego wyłączne pożywienie. Na polskim rynku dostępne są różne rodzaje koktajli odżywczych dostosowane do okreś­lonych jednostek chorobowych, takich jak cukrzyca czy nowotwory, a także dla pacjentów stosujących dietę niskotłuszczową, a nawet mających problemy z odleżynami i innymi trudno gojącymi się ranami.

Warto pamiętać, że zarówno jedzenie w nadmiarze, jak i unikanie posiłków może być fatalne w skutkach, jednak odpowiednio zbilansowana, pełnowartościowa dieta jest „złotym środkiem” dla zachowania dobrego zdrowia.


#Czy wiesz, że:
• 1/3 osób przyjmowanych do szpitala jest niedożywiona
• 6 na 10 pacjentów chudnie w trakcie pobytu w szpitalu
• nawet osoba z nadwagą może być niedożywiona
• niedożywienie wydłuża czas powrotu do zdrowia

Źródło: www.niedajsiezjescchorobie.org

4.9/5 - (349 votes)

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH