Farmaceuta radzi…

Czy mogę podać Polopirynę swojemu 10-letniemu dziecku? Słyszałam, że u dzieci poniżej 12. roku życia nie powinno się stosować tego leku? Jaki inny, skuteczny i bezpieczny lek mogę zastosować w przypadku pojawienia się gorączki?

Polopiryna, Aspiryna i wiele innych preparatów przeciwgorączkowych zawiera tę samą substancję czynną, czyli kwas acetylosalicylowy. Należy on do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Ma działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne, przeciwreumatyczne oraz antyagregacyjne – zapobiega zlepianiu się płytek krwi i tworzeniu skrzepów, a więc działa ochronnie na serce i naczynia krwionośne.

Kwas acetylosalicylowy jest przeciwwskazany jako środek przeciwgorączkowy dla dzieci poniżej 16. roku życia, ze względu na ryzyko wystąpienia patologicznego zespołu Rey’a. Wystąpienie objawów wynika z niedojrzałości mózgu i układu enzymów wątrobowych. W wyniku tej choroby dochodzi do obrzęku mózgu, a także stłuszczenia wątroby, pojawiają się takie objawy, jak: wymioty, zagubienie, utrata przytomności, wzrost ciśnienia tętniczego. W ciężkich przypadkach może dojść do uszkodzenia mózgu dziecka, a nawet jego śmierci. Jeśli aspiryna jest podana w czasie zapalenia wirusowego, zwiększa ona ryzyko wystąpienia zespołu Rey’a. Po podaniu leku przy infekcji wirusowej, dochodzi do gwałtownych wymiotów, pojawiają się drgawki, zwykle z powodu niskiego poziomu cukru we krwi. Ponadto zostaje zaburzona praca mózgu poprzez działanie toksyn pojawiających się po uszkodzeniu (stłuszczeniu) wątroby, co jest istotą encefalopatii wątrobowej. W cięższych przypadkach pojawienie się zespołu Rey’a u dziecka w 90 procentach kończy się śmiercią.

Dla dzieci najlepszym środkiem przeciwgorączkowym jest paracetamol – jak np. Panadol, Apap, Codipar, Efferalgan – który z kolei jest bardziej toksyczny dla dorosłych. U dzieci jest mniej szkodliwy ze względu na wolniejszą przemianę (metabolizm) w wątrobie i związane z tym mniejsze ryzyko uszkodzenia komórek wątrobowych. Najlepszym sposobem podania tych leków jest zaaplikowanie czopka doodbytniczego. Środek wchłania się szybko – bo od kilku do kilkunastu minut oraz częściowo omija krążenie wątrobowe, a więc jest dużo bezpieczniejszy niż lek podany doustnie.

Cierpię z powodu ostróg piętowych. Co może przynieść ulgę w takim przypadku?

Przyczyną powstania ostrogi piętowej jest przewlekły stan zapalny, toczący się w okolicy pięty. Spowodowany jest on podrażnieniem włókien nerwowych tej okolicy, przewlekłym przeciążaniem więzadeł lub zapaleniem pochewek ścięgien. Jeśli stan zapalny trwa długo, w okolicy pięty tworzy się dziobata narośl kostna, tzw. ostroga, która jest widoczna na zdjęciu RTG. Powstaniu ostrogi towarzyszy ból w okolicy pięty. W pierwszym stadium ból odczuwa się tylko podczas długiego stania, później także w trakcie siedzenia,
a nawet w czasie spoczynku.

Aby stwierdzić istnienie ostrogi, należy wykonać zdjęcie rentgenowskie. Leczenie nie jest łatwe. Należy zacząć od noszenia obuwia amortyzującego nacisk pięty na podłoże, oraz specjalnych wkładek odciążających piętę. Gdy okaże się to nieskuteczne, można skorzystać z zabiegów fizykoterapeutycznych, np. jonoforezy, laseroterapii, ultradźwięków. W celu złagodzenia bólów, stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Można w takim przypadku zaaplikować maść przeciwbólową o działaniu miejscowym.

Jest to, niestety, choroba przewlekła, a leczenie wymaga cierpliwości ze strony pacjenta i lekarza. Ostrogi można leczyć na wiele sposobów, czasem jedynym wyjściem jest operacja, ale zmiany mają tendencję do nawrotów.

Opiekuję się osobą na stałe przykutą do łóżka. Zauważyłam, że zaczęły się u niej pojawiać odleżyny.
Jak można im zapobiegać i jak ewentualnie należy je leczyć?

Odleżyna to przechodzące w owrzodzenie skóry ognisko martwicy. W profilaktyce odleżyn stosuje się szereg kompleksowych działań i zabiegów, które mają zmniejszyć ryzyko ich powstawania, a w sytuacji ich pojawienia się – zmierzają do poprawy warunków gojenia. Należy tu uwzględnić takie elementy, jak: wpływ na aktywność chorego, uświadomienie mu konieczności zmiany pozycji, dobrą kontrolę objawów, stabilizację pozycji chorego przy pomocy odpowiednich podpórek, zapewnienie dostępu powietrza (usunięcie gumowych lub plastikowych podkładów), obserwację stanu skóry, unikanie urazów, odpowiednią bieliznę pościelową i osobistą (bez szwów, zgrubień itp.), krótko przycięte paznokcie oraz jednorazowe kaczki i baseny.

Bardzo ważnym elementem profilaktyki jest właściwa pielęgnacja skóry, przy użyciu mydła o pH 5,5, natłuszczanie jej oliwką, a także stosowanie specjalnych materacy.

Leczeniem odleżyn powinien zająć się specjalista. Należy jednak zwrócić uwagę, że opatrunki stosowane na odleżyny różnią się od zwykłych opatrunków. Powinny one zatem utrzymywać wysoką wilgotność pomiędzy nim a raną, usuwać nadmiar wysięku i toksycznych cząstek, nie przylegać do rany, utrzymywać właściwą temperaturę.

Jak stosować lek, kiedy na opakowaniu jest napisane „tabletki dojelitowe”, a w ulotce – w punkcie dawkowanie i sposób podawania – jest napisane, że tabletki należy połykać w całości, bez rozgryzania? Co to znaczy „dojelitowe”?

Tabletki należy stosować doustnie, zgodnie z zaleconym przez lekarza dawkowaniem, i najlepiej popić szklanką niegazowanej wody.

Tabletki dojelitowe są powlekane specjalną otoczką, która jest oporna na działanie soku żołądkowego, co sprawia, że ulegają one rozpadowi i uwalniają lek dopiero w jelicie cienkim.

Celem stosowania takiej formy leku jest zapobieganie unieczynnieniu substancji leczniczych w kwaśnym środowisku żołądka, ochrona błony śluzowej żołądka przed drażniącym działaniem substancji, zapobieganie zakłóceniom procesu trawiennego przez substancje zasadowe lub zlokalizowanie działania w jelitach.

Tabletki dojelitowe należy połykać w całości, nie można ich dzielić czy też rozgryzać, gdyż w takim przypadku otoczka leku mogłaby ulec zniszczeniu, a substancja czynna uwalniałaby się już w żołądku, co mogłoby negatywnie wpłynąć na jakość terapii lub też spowodować działania niepożądane.