Dylematy podatnika


Podejmując właściwą decyzję dotyczącą formy opodatkowania dochodów można zaoszczędzić znaczące kwoty. Porównanie sytuacji podatników w 2008 i 2009 roku wskazuje na celowość przejścia z formuły liniowej PIT na zasady ogólne.

W dodatku dołączonym do listopadowego numeru* pisałem o podejmowaniu ważnych decyzji związanych z finansowym podsumowaniem roku działalności apteki. Wspominałem o optymalizacji decyzji dotyczących formy opodatkowania i przedstawiłem wielowariantową kalkulację opłacalności wyboru liniowego PIT zamiast podatku płaconego na zasadach ogólnych.

We wspomnianym opracowaniu posłużyłem się skalą podatkową z 2008 roku, ponieważ skala dla 2009 roku nie była jeszcze znana. Ostatnio pojawiła się informacja o nowej dwuprzedziałowej skali podatku PIT na 2009 rok. Jednocześnie zmniejszeniu uległy stopy podatkowe. Nowa skala została przedstawiona w tabeli 1.

Obniżenie stopy podatku o jeden punkt procentowy w najniższym przedziale dochodów przyniosło zmniejszenie kwoty ulgi z tytułu wychowania dzieci do 1112,04 zł. Jednocześnie, przy niezmienionej kwocie wolnej od opodatkowania (3 091 zł), zmalała kwota odliczenia z jej tytułu do 556,02 zł. Nadwyżka dochodów ponad granicę 85 528 zł będzie opodatkowana według stopy 32 proc., a nie jak wcześniej 40 proc. Wprowadzone przez ustawodawcę zmiany działają zdecydowanie na korzyść PIT na zasadach ogólnych. Zwłaszcza że stopę podatku liniowego PIT pozostawiono na dotychczasowym poziomie 19 proc. Należy jedynie sprawdzić, jak bardzo wzrosły graniczne wartości podstawy opodatkowania, powyżej których bardziej opłaca się wybrać podatek liniowy.
Zasady ogólne czy formuła liniowa?
Analizę porównawczą przeprowadzono dla tych samych wariantów stanu cywilnego i liczby dzieci. Wyniki obliczeń pokazały, że próg opłacalności podatku liniowego podniósł się we wszystkich przypadkach. Wzrósł o 73 proc. dla podatnika rozliczającego się z małżonkiem mającego dwójkę dzieci i o 93 proc. dla bezdzietnego podatnika, niezależnie czy rozlicza się sam czy z małżonkiem.

Tabela 2 pokazuje sytuację trzech podatników prowadzących aptekę w roku podatkowym 2009. Każdy z nich żyje w związku małżeńskim. Współmałżonek nie osiąga żadnego dochodu. Pary wychowują odpowiednio dwoje dzieci, jedno dziecko lub są bezdzietne. Każdy z trzech opisywanych przypadków charakteryzują informacje w parach kolumn, z których pierwsza opisuje kalkulację podatku na zasadach ogólnych, druga natomiast kalkulację według stałej stopy 19-proc.
dylematy-podatnika-tab1.jpg
Pierwszych pięć wierszy pokazuje symulację takiego poziomu podstawy opodatkowania, przy którym obojętne będzie, z jakiej opcji w ramach dostępnej alternatywy skorzysta podatnik. Ten poziom dochodu nazwiemy progowym. Kolejne pięć wierszy to kalkulacje oparte na założeniu, że dochód będzie wyższy o 25 proc. od progowego. Dolna część tabeli 2 to porównanie kwot podatku dla podstawy niższej od poziomu progowego o 25 proc.
Dla małżeństw z dziećmi lub bez
Uzyskane wyniki pokazują, że im więcej dzieci wychowuje małżeństwo, tym wyższy będzie progowy poziom podstawy opodatkowania, powyżej którego bardziej będzie się opłacało przejść na podatek liniowy. Pierwsze dziecko podnosi go o 4,4 proc., drugie o 4,2 proc. Bezdzietnemu małżeństwu będzie się opłacało przejść na liniową kalkulację PIT dopiero po przekroczeniu podstawy opodatkowania równej 192 768 zł. W przypadku małżeństwa z dwojgiem dzieci, dochód wyższy od 209 877 zł uzasadnia przejście na stałą stawkę 19-proc.

Jeżeli bezdzietne małżeństwo osiągnie dochód wyższy o 25 proc. od progowego, to wybierając formułę liniową, może zaoszczędzić 6265 zł. Jeśli jednak podatnik zdecydowałby się na podatek liniowy przy podstawie opodatkowania niższej o 25 proc. od poziomu progowego, popełniłby błąd, który kosztowałby go 2558 zł. Wartość oszczędności w przypadku podatnika wychowującego z małżonkiem dwoje dzieci jest nieco większa. Przy dochodzie o 25 proc. wyższym od progowego, wybierając podatek liniowy, może on zaoszczędzić 6821 zł. Z drugiej strony, błąd w wyborze opcji kosztuje znacznie więcej niż w przypadku małżeństwa bezdzietnego (4910 zł).

Interesującym obrazem sytuacji małżeństwa z dwójką dzieci jest wykres 1. Przecięcie się krzywych wyznacza progowy poziom podstawy opodatkowania (209 876,62 zł). Na lewo od tego punktu podatek liniowy jest wyższy, na prawo niższy. Warto zwrócić uwagę, że im bardziej podatnik przekracza progowy poziom dochodu, tym większe relatywnie są jego oszczędności, gdy wybierze podatek liniowy. Na przykład przy podstawie opodatkowania równej 420 000 zł oszczędności sięgają ponad 27 000 zł (25,5 proc. podatku na zasadach ogólnych).
Dla osób samotnych
Podobna analiza została przeprowadzona dla osób samotnych. W przypadku osoby niewychowującej dzieci i rozliczającej się indywidualnie z podatku dochodowego progowy poziom podstawy opodatkowania jest najniższy ze wszystkich analizowanych sytuacji. Jeśli jej dochody opodatkowane przekraczają 96 384,15 zł, powinna wybrać podatek liniowy.

Już przy dochodzie o 25 proc. wyższym od poziomu progowego pozwoli jej to zaoszczędzić 3132 zł (12 proc. kwoty podatku według zasad ogólnych). Gdyby jednak dochód bezdzietnego podatnika rozliczającego się indywidualnie był niższy od wartości progowej o 25 proc., wybór opcji liniowej przyniósłby stratę równą 1279 zł.

Może zdarzyć się, że osoba fizyczna niepozostająca w związku małżeńskim samotnie wychowuje dziecko (lub dzieci). Kalkulacja progowej podstawy opodatkowania przynosi w tym przypadku taką samą wartość, jaką wyznaczono dla małżeństwa wychowującego jedno dziecko, w którym jeden z małżonków nie osiąga dochodu. W obydwu sytuacjach podatek liniowy jest bardziej opłacalny po przekroczeniu poziomu 201 322,46 zł przez podstawę opodatkowania. Różnica polega jedynie na tym, że w pierwszym przypadku osiągnięty dochód rozkłada się na trzy osoby w rodzinie, w drugim – na dwie.
Podsumowanie
Bezdzietni podatnicy rozliczający się indywidualnie i osiągający szacowany dochód z przedziału od 49 825 zł do 96 384 zł w 2008 roku powinni wybrać PIT liniowy.

W 2009 roku powinni wrócić do podatku płaconego według skali. To samo dotyczy podatników mających dwoje dzieci i rozliczających się razem z małżonkiem nieosiągającym dochodu, jeśli ich dochody mieszczą się w przedziale od 120 990 zł do 209 876,62 zł. Przedstawione obliczenia pokazują, że właściwa decyzja dotycząca formy opodatkowania dochodów pozwala zaoszczędzić znaczące kwoty.

dylematy-podatnika-tab2.jpg

Tekst: dr Sławomir Kalinowski
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

*Dodatek „Roczne wyniki finansowe apteki. Podsumowanie i wnioski na przyszłość” jest dostępny wyłącznie dla prenumeratorów „Managera Apteki”. Osoby zainteresowane otrzymaniem dodatku, są proszone o kontakt z Krystyną Wąsik:
(022) 626 88 68-70 wew. 15, [email protected].

4.3/5 - (327 votes)

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH