Doceńmy aronię (Aronox – ekstrakt w kapsułkach)

Równowagę procesów utleniania-redukcji w organizmie może zakłócić niezdrowy tryb życia, nieodpowiednia dieta oraz przewlekłe stany zapalne. W zachowaniu homeostazy mogą być pomocne antocyjany aroniowe w kapsułkach (Aronox).

• ###Dlaczego potrzebujemy antyoksydantów?
  W latach 30. XX wieku odkryto witaminy, 60 lat później do listy związków, które są niezbędne dla zachowania zdrowia i muszą być codziennie dostarczane z pożywieniem, dołączyły antyoksydanty. Są to związki typu polifenoli (flawonole, katechiny, antocyjany), tokoferole oraz karotenoidy obecne w roślinach.

Setki prac pokazały, że dieta bogata w owoce i warzywa zmniejsza ryzyko zawałów serca, udarów mózgu, chorób nowotworowych czy neurodegeneracyjnych. Jednak biochemiczny mechanizm działania ochronnego nie jest dobrze poznany. W latach 90. wydawało się, że polega on na bezpośredniej reakcji antyoksydantów z wolnymi rodnikami powstającymi w komórkach w trakcie procesów metabolicznych. Obecnie uważa się, że antyoksydanty działają także poprzez stymulowanie lub hamowanie aktywności enzymów, wpływając na procesy przekazywania informacji w komórkach. Nie ulega natomiast wątpliwości, że zjawisko stresu oksydacyjnego, czyli powstanie kaskady wolnych rodników i nagromadzenie się utlenionych biomolekuł, jest przyczyną patologii.

Lista chorób o etiologii wolnorodnikowej liczy ponad 100 pozycji. Aby zmniejszyć ryzyko zmian degeneracyjnych i rozwoju choroby, warto polecać żywność o wysokich walorach antyoksydacyjnych. Niestety tylko ok. 10 proc. populacji je warzywa i owoce pięć razy dziennie.

Aronia czy czerwone wino?
Przeprowadzone badania epidemiologiczne wykazały, że na południu Francji – gdzie popularne jest czerwone wino – było mniej zawałów serca niż w innych regionach. Korzystny wpływ antocyjanów wina nazwano więc „francuskim paradoksem”.

W krajach północnych zaczęto doceniać jagody. Czarne porzeczki, czarne jagody, borówki amerykańskie i aronia mają znacznie więcej antocyjanów i innych polifenoli niż winogrona. Drobne, ciemne jagody to prawdziwy skarb! Niestety trzeba je zbierać w lesie, jedynie czarne porzeczki i aronia są uprawiane na plantacjach i zbierane kombajnem.

W Polsce aronię uprawia się na obszarze 10 tys. ha. Jednak prawdziwą ojczyzną tej rośliny są okolice wielkich jezior USA i Kanady.

Aronia jest odporna na mróz, nie wymaga ochrony chemicznej. Owoce są ekologiczne – nie zawierają pestycydów ani herbicydów, nie akumulują ciężkich metali. Owoce aronii mają unikalny skład chemiczny: wysoką zawartość tanin (dlatego są cierpkie), antocyjanów (stąd ich prawie czarny kolor) oraz kwasu chlorogenowego. W 100 g owoców aronii jest 1-2 g związków polifenolowych, w tym 0,5 g antocyjanów – najwięcej ze wszystkich znanych owoców! Niestety nie są smaczne na surowo. Świetny jest za to sok z aronii, syrop, dżem czy owoce kandyzowane – niestety są to przetwory słodzone.

Idealny byłby bezcukrowy preparat o wysokiej zawartości antocyjanów, mający zalety czerwonego wina (ale bez alkoholu). Takie wymagania spełnia suplement diety Aronox – ekstrakt antocyjanów aroniowych w kapsułkach.

Aronia w kapsułkach
Spożycie antocyjanów w typowej diecie oceniono na 180-215 mg dziennie, ale w sezonie może być wyższe – można zjeść np. 0,5-1 kg czarnych jagód bez odczucia negatywnych skutków. W 2004 r. w USA zdrowym ochotnikom podano aż 20 g ekstraktu z aronii, w którym było 1,3 g antocyjanin. Celem testu nie były badania toksyczności, ale sprawdzenie, czy antocyjaniny wchłaniają się z przewodu pokarmowego. Znaleziono je w surowicy krwi oraz w moczu, chociaż w bardzo małym stężeniu (rzędu nanomoli).

Kiedy warto sięgnąć po antocyjany aroniowe? Codziennie, traktując kapsułkę produktu Aronox jako substytut świeżych jagód czy kieliszka czerwonego wina (w kieliszku wina jest 70-100 mg antocyjanin).

Równowagę procesów utleniania-redukcji w organizmie może zakłócić niezdrowy tryb życia (palenie papierosów, nadmiar alkoholu, stres psychiczny, nadmierne opalanie się), nieodpowiednia dieta (brak surówek), przewlekłe stany zapalne (np. nieleczone zęby). W zachowaniu homeostazy pomogą antocyjany aroniowe w kapsułkach.

Badania potencjalnych leczniczych właściwości aronii
Bioaktywne związki ekstraktu z aronii są intensywnie badane na liniach komórkowych, zwierzętach laboratoryjnych oraz na ludziach. Badania te już dostarczyły wielu interesujących wyników. Wykazały między innymi, że związki polifenolowe mogą działać wielostronnie: zmniejszają zawartość nadtlenków lipidowych w przewodzie pokarmowym i w surowicy krwi, hamują utlenianie LDL, regenerują witaminę E oraz działają antyagregacyjnie. Badania kliniczne pokazały, że ekstrakt antocyjanów aroniowych obniża ciśnienie. W profilaktyce chorób serca i układu krążenia rola aronii może okazać się „polskim antyoksydacyjnym paradoksem”.

Antocyjany to doskonałe antymutageny – jako związki obecne w diecie można je stosować przez całe życie. Ich działanie antymutagenne potwierdziły testy wykonane na szczepach bakterii oraz na hodowli ludzkich limfocytów. W grupie zwierząt karmionej ekstraktem z aronii rozwijało się mniej nowotworów, mniej też było przerzutów mimo kancerogennej diety.

Ekstrakty z winogron, czarnych jagód oraz aronii mogą być traktowane jako potencjalne preparaty chemoprewencyjne. Wszystkie trzy ekstrakty hamowały wzrost komórek raka jelita grubego, ale najsilniejszy efekt następował po dodaniu ekstraktu z aronii.

Antocyjany mogą się też okazać skuteczne w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych. Upośledzenie funkcji mózgu następuje z wiekiem, ale też wskutek chorób degeneracyjnych (Alzheimer, Parkinson), nadużywania alkoholu czy leków. Wydaje się, że przyczyną patologii są reakcje utleniania białek w mózgu. W spowolnieniu tych procesów mogą być pomocne otrzymywane z roślin związki o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Ciekawe eksperymenty wykonano na starych szczurach, które przez kilka miesięcy karmiono ekstraktami ze szpinaku, truskawek i czarnych jagód. Wszystkie diety wpływały korzystnie na funkcje mózgu, ale najskuteczniejszy okazał się ekstrakt z czarnych jagód, ponieważ poprawiał pamięć i procesy uczenia się.

Bardzo obiecującym związkiem jest kwas chlorogenowy. Podawanie go zwierzętom zwiększa tolerancję glukozy, zmniejszając poziom lipidów we krwi. Ze względu na dużą zawartość kwasu chlorogenowego w aronii, powinna być ona szczególnie polecana jako uzupełnienie diety osób chorych na cukrzycę.