Dlaczego nie śpisz?

Kłopoty z zasypianiem, które dopiero się pojawiają, nie są jeszcze chorobą, ale objawem, który sygnalizuje, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Bezsenność może być wynikiem stresu, niedoborów pierwiastków, a także poważnych chorób. Jeśli trwa dłużej niż trzy tygodnie uznajemy ją za chorobę.

Sen, chociaż trudno w to uwierzyć, wypełnia aż jedną trzecią naszego życia. Są osoby, które po czterech godzinach budzą się wypoczęte, innym potrzeba aż dziesięciu godzin na regenerację sił. Dokładne znaczenie snu w homeostazie nie zostało jak dotąd poznane.

Wiemy natomiast, że na długość snu i zadowolenie z niego wpływa wiele czynników, m.in. nasz aktualny stan emocjonalny oraz wiek. Pierwszoplanową rolą snu jest regeneracja organizmu, rozumiana zarówno jako odpoczynek fizyczny, jak i psychiczny – mówi dr Michał Skalski z Poradni Leczenia Zaburzeń Snu przy Katedrze Psychiatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

  Sen płytki zwalnia tempo pracy naszego serca, obniża ciśnienie, co w oczywisty sposób prowadzi do zaoszczędzenia energii. Dzięki temu odpoczywamy, a nasz mózg się regeneruje. Sen jest spontaniczną utratą świadomości, spadkiem aktywności, dzięki której regenerowane są uszkodzone komórki nerwowe. Według opracowań naukowych prof. Anny Grzywy z Kliniki Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, jest on także stanem obniżenia wrażliwości na bodźce i częściowej bezwładności organizmu oraz spowolnienia jego funkcji. Podczas snu spada ciepłota ciała, wolniej przebiega metabolizm i następuje naprawa uszkodzonych organów. 

  Sen jednak nie jest stanem biernym. To sterowany przez pień mózgu rodzaj szczególnej aktywności organizmu. Podświadomość przetwarza wtedy wiele bodźców dostarczanych w dzień przez świat zewnętrzny. Badania dowiodły, że potrzeba snu jest u człowieka silniejsza niż potrzeba jedzenia. Po kilku bezsennych dobach ochotnicy tracili poczucie miejsca i czasu, niektórzy mieli problemy z określeniem swojej tożsamości. 

  U każdego człowieka widać charakterystyczne pogłębianie się snu od I do IV stadium i przejście w stadium REM, kiedyś nazywane snem paradoksalnym. Wówczas spada napięcie mięśniowe, obserwowane są szybkie ruchy gałek ocznych. W REM przeżywamy bardzo intensywne marzenia senne, które co prawda występują też w innych stadiach snu, ale nigdy nie są tak intensywne ani naładowane emocjami. 

  Ciąg stadiów (I-IV) i REM nazywa się cyklem snu. Powtarza się on 5-6 razy w ciągu całego snu. W pierwszym cyklu przeważa sen wolnofalowy. Jest to najbardziej regenerujący fizycznie sen. W kolejnych cyklach coraz mniej jest snu wolnofalowego, a coraz dłuższe są odcinki REM. Dane wskazują, że w tym stadium snu zachodzi konsolidacja przeżyć i tego, czego nauczyliśmy się w ciągu dnia. Niektórzy uważają też, że wtedy następuje wyrzucanie z pamięci niepotrzebnych informacji. Wynika z tego, że osoby wyspane bez trudu przyswajają nowe wiadomości, szybciej, dokładniej i niemal automatycznie wykonują zadania ze znanych sobie dziedzin. 

  Według statystyk 35 proc. przypadków bezsenności to zaburzenia psychiczne (depresje, psychozy oraz zaburzenia lękowe, w których bezsenność należy do zespołu objawów), 12 proc. to tzw. zespół niespokojnych nóg, okresowe ruchy kończyn (zaburzenia, które utrudniają sen), 12 proc. - używanie różnych leków (paradoksalnie także nasennych), 6 proc. - bezdechy w czasie snu, 5-10 proc. - zaburzenia rytmu snu i czuwania, 4 proc. - choroby somatyczne (np. przerost gruczołu krokowego, który zmusza do częstego wstawania w nocy). Ułamek procenta stanowi bezsenność uwarunkowana genetycznie, tj. idiopatyczna, występująca od pierwszego dnia życia dziecka.

  Aby poprawić jakość swojego snu, można zastosować kilka prostych zasad. Przede wszystkim pora udawania się na spoczynek oraz wstawania powinna być codziennie taka sama, także w dni wolne od pracy. Ważne jest także odpowiednie przygotowanie sypialni. Powinna być ona przyciemniona, cicha i umiarkowanie chłodna. Czytanie, mycie zębów, nastawianie budzika lub gorąca kąpiel przed położeniem się do łóżka pomagają się zrelaksować. 

Można również w tym celu stosować takie techniki, jak wizualizacja, progresywne rozluźnianie mięśni oraz ćwiczenia oddechowe. Także regularne ćwiczenia fizyczne ułatwiają sen i zmniejszają stres, lecz wykonywane zbyt późno mogą pobudzać układ sercowo-naczyniowy i utrudniać zasypianie.

Ponadto bardzo ważne jest wygodne ułożenie ciała; niektórzy zalecają wkładanie poduszki między kolana lub pod okolicę lędźwiową kręgosłupa. W porze poprzedzającej udanie się na nocny spoczynek należy także unikać środków pobudzających i moczopędnych.

Artur Wolski

Pełny tekst artykułu można przeczytać w październikowym numerze Managera Apteki

4.8/5 - (188 votes)

Nikt nie pyta Cię o zdanie, weź udział w Teście Zaufania!

To 5 najczęściej kupowanych leków na grypę i przeziębienie. Pokazujemy je w kolejności alfabetycznej.

ASPIRIN C/BAYER | FERVEX | GRIPEX | IBUPROM | THERAFLU

Do którego z nich masz zaufanie? Prosimy, oceń wszystkie.
Dziękujemy za Twoją opinię.

Leave a Comment

POLECANE DLA CIEBIE

START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH