Ból gardła

Znajomość charakterystycznych dla danego schorzenia objawów może pomóc farmaceucie w ustaleniu etiologii bólu gardła i doradzeniu pacjentowi odpowiednich leków.

Przez ból gardła rozumie się dolegliwości bólowe w każdej części gardła, począwszy od uczucia drapania, po silny ból, niejednokrotnie nasilający się przy połykaniu. Do najczęstszych przyczyn tego rodzaju dolegliwości należą: wirusowe zapalenie gardła, bakteryjne zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, alergiczne zapalenie gardła, refluks żołądkowo-przełykowy, mononukleoza zakaźna oraz zapalenie gardła w przebiegu zapalenia zatok przynosowych.

Ostre zapalenie gardła jest przyczyną około 1-2 proc. wszystkich wizyt u lekarza. Dotyka ona ludzi we wszystkich porach roku, przy czym zwiększoną zapadalność obserwuje się w okresie jesienno-zimowym oraz na początku wiosny.

Dla racjonalnej farmakoterapii istotne jest, że około 70-90 proc. przypadków bólu gardła wywoływanych jest przez zakażenia wirusowe i ma charakter samowyleczalny (objawy ustępują zwykle po 7-10 dniach). Bolesność w obrębie gardła jest związana z odpowiedzią organizmu na zakażenie patogenem. W takich przypadkach leczenie polega na zniesieniu lub złagodzeniu objawów bólowych.

Rozpoznanie
Farmaceucie w aptece trudno jest odróżnić wirusowe zakażenie górnych dróg oddechowych od zakażenia bakteryjnego, które wymaga konsultacji lekarskiej oraz zastosowania antybiotyku. Rozpoznanie może ułatwić znajomość charakterystycznych dla danego schorzenia objawów. Na przykład wysięk z migdałków, bolesność w obrębie węzłów chłonnych, wysoka gorączka (powyżej 39,4°C), skąpy kaszel lub jego brak mogą oznaczać zakażenie paciorkowcowe lub mononukleozę, choć w jej przypadku rzadziej obserwuje się wysięk. Obecność białych plamek w jamie ustnej może wskazywać na zakażenie Candida.

Z kolei za etiologią wirusową przemawiają takie objawy, jak: przekrwienie i rozpulchnienie łuków podniebiennych i migdałków, stany podgorączkowe lub temperatura do 38,5°C, bóle głowy, ogólne rozbicie, bóle kostno-mięśniowe, a także objawy ostrego nieżytu nosa, suchy kaszel oraz towarzyszące zapalenie spojówek. Należy pamiętać, że u dzieci w wieku 6-12 lat prawdopodobieństwo wystąpienia zakażenia bakteryjnego jest znacznie wyższe niż u dorosłych.

Pomoc bez recepty
Na rynku OTC istnieje bardzo wiele preparatów wykorzystywanych w objawowym leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych, w tym bólu gardła. Jako podstawę stosuje się tabletki do ssania, płyny do płukania gardła oraz aerozole zawierające w swym składzie substancje aktywne o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym (chlorowodorek benzydaminy, salicylan choliny, flurbiprofen), miejscowo znieczulające (lidokaina, benzokaina, chlorowodorek benzydaminy) oraz odkażające, działające przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i przeciwpierwotniakowo (chlorchinaldol, ambazon, chlorek cetylpirydyniowy, chlorek benzalkoniowy, chlorheksydyna, heksylorezorcynol, amylometakrezol).

Wykazano, iż poprawę samopoczucia pacjenta uzyskuje się także dzięki stosowaniu doustnych środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych działających ogólnoustrojowo (np. ibuprofen). W przypadku nasilonych objawów nieżytowych zaleca się włączenie preparatów przeciwhistaminowych (zmniejszenie obrzęku), wapno, witaminę C oraz preparatów zawierających rutynę.

#Wybrane preparaty stosowane w objawowym leczeniu bólu gardła

Piśmiennictwo u autorki