Apteka po chorwacku

Zawód farmaceuty cieszy się w Chorwacji dużym powodzeniem i szacunkiem. Tamtejsze placówki to nie tylko miejsce wydawania leków. W ramach programu opieki farmaceutycznej każda apteka specjalizuje się w konkretnym schorzeniu. „Moja” otaczała opieką chorych na cukrzycę.

O ile w Polsce często podnoszony jest problem zbyt dużej liczby aptek, o tyle Chorwaci nie mają z tym problemu. Być może dlatego, że wykształcenie i tytuł magistra farmacji można zdobyć tylko na uczelni medycznej w Zagrzebiu. Studia farmaceutyczne cieszą się tam ogromnym powodzeniem, jednak co roku przyjętych zostaje tylko stu najlepszych. Tok nauczania jest bardzo podobny do naszego i równie trudny. Nauczyciele akademiccy są bardzo wymagający, więc nic dziwnego, iż każdego roku kończy te studia około 80 farmaceutów. Mogą oni przebierać w ofertach pracy i negocjować doskonałe warunki zatrudnienia, np. wysokie zarobki.

Podobnie jak w Polsce, właścicielem apteki nie musi być farmaceuta. Mimo protestów środowiska, nic nie wskazuje na to, aby ten przepis zmieniono. Na każdej zmianie musi być obecny przynajmniej jeden magister farmacji. Poza tym w tamtejszych aptekach pracują osoby, których wykształcenie oraz zakres obowiązków są analogiczne jak w przypadku naszych techników farmacji.

Praca farmaceuty cieszy się tam ogromnym prestiżem oraz szacunkiem. Choć Chorwaci – nawet podczas spokojnej rozmowy – sprawiają wrażenie jakby się kłócili, to w aptece nigdy nie spotkałam się z podniesionym głosem.

Opieka farmaceutyczna
Zdaniem aptekarzy Chorwaci nadużywają leków, często bez wyraśnego powodu. Trudno im wytłumaczyć, że czasem zamiast garści leków wystarczy zmiana trybu życia, odżywiania i częstszy wysiłek fizyczny.

Podobnie jak w innych krajach, ludzie przychodzą do apteki nie tylko w celu zrealizowania recepty, lecz także, by zasięgnąć opinii o leku i farmakoterapii w danym schorzeniu. Wszystko w ramach popularnych założeń szeroko rozumianej opieki farmaceutycznej. Każda apteka realizuje zagadnienia pharmaceutical care w konkretnym, charakterystycznym schorzeniu, np. ta, w której miałam praktykę, specjalizuje się w leczeniu cukrzycy. Można w niej kupić wszystkie dostępne postacie insuliny, preparaty dla diabetyków oraz różne rodzaje glukometrów, a także otrzymać profesjonalną poradę o farmakoterapii i odżywianiu. Porad tych udzielają farmaceuci, którzy regularnie uczestniczą w szkoleniach. Poza tym na miejscu można wykonać pomiar glukozy we krwi oraz wskaśnika BMI.

Wszystko to sprawia, że apteka odwiedzana jest przez „lokalnych diabetyków”. Farmaceuta często zna współistniejące schorzenia i dokładną farmakoterapię danego pacjenta jeszcze przed przeczytaniem recepty.

Apteka po chorwacku
Większość tamtejszych aptek posiada tzw. recepturę. O ile słowo to w naszym żargonie oznacza specjalny pokój przeznaczony tylko do wykonywania leków recepturowych, o tyle w Splicie było to pomieszczenie przeznaczone również do przyjmowania towarów, sprawdzania jego zgodności z fakturą itp.

Apteki, ze względu na pacjentów niepełnosprawnych, muszą mieścić się na parterze. Istnieje także wymóg, by każda z nich miała część piwniczną, w której przechowywane są wszelkiego rodzaju rozpuszczalniki oraz dokumenty archiwalne. Ta, w której miałam praktyki, należała do większych metrażowo placówek, jednak powierzchnia zdecydowanej większości nie przekracza 120 mkw.

Jeśli chodzi o część ekspedycyjną, w przydzielonej mi aptece była ona szczególnie rozbudowana. Na półkach widocznych dla pacjenta znajdowały się tylko preparaty OTC, suplementy oraz mieszanki ziołowe, niewielką część stanowiła oszklona gablota z kosmetykami specjalnego przeznaczenia.

W większości aptek zrezygnowano dość dawno z szyby oddzielającej pacjenta od pracującego przy pierwszym stole farmaceuty. Stawia się tam na bezpośredni kontakt.

Studencka szkoła życia
Podczas praktyki w Splicie nie dowiedziałam się niczego nowego o postaciach leków czy ich robieniu, ale poznałam za to warunki pracy farmaceutów, mechanizmy funkcjonowania tamtejszych aptek oraz tok nauczania i perspektywy pracy w chorwackim przemyśle farmaceutycznym. Celem mojego wyjazdu była wymiana studencka, a ta chyba zawsze dostarcza wielu wrażeń i wspomnień oraz nowych doświadczeń na całe życie. Pobyt na praktykach był swego rodzaju „szkołą życia”.

Mówi się: „podróże kształcą, rozszerzają horyzonty” – teraz znam prawdziwe znaczenie tego powiedzenia. I nie chodzi tu tylko o zwiedzanie z przewodnikiem w dłoni. Dla mnie było to ogromne przeżycie. Mam nadzieję, że zawarte tam znajomości, a nawet przyjaśnie przetrwają dłużej niż pobyt w Splicie.

tekst:
Agnieszka Woźniak
Młoda Farmacja – Poznań

Autorka artykułu uczestniczyła w programie wymiany studenckiej (Student Exchange Program) w ramach współpracy „Młodej Farmacji” z IPSF (International Pharmaceutical Students Federation). W czasie tego wyjazdu odbywała praktykę w aptekach ogólnodostępnych na terenie miasta Split.