Żywienie dojelitowe – zrozumienie kluczem do podjęcia decyzji

To, co nieznane, budzi niepokój. Pacjenci i opiekunowie często zwlekają z rozpoczęciem żywienia dojelitowego właśnie ze względu na obawy, że ich życie całkowicie się zmieni i to na gorsze.

Kluczem jest właściwe wyjaśnienie, na czym polega leczenie żywieniowe. Taka informacja powinna być przekazana już w momencie pierwszego kontaktu z tym pojęciem. Dzięki temu pacjent i jego bliscy dostrzegą korzyści, zarówno te związane ze stanem zdrowia, jak i jakością życia.

Adrianna Sobol, psychoonkolog:

Problemy towarzyszące chorym i opiekunom rozpoczynającym żywienie dojelitowe mogą dotyczyć lęku przed nową sytuacją. Obawy przed prawidłowym wykonaniem procedury żywieniowej. A także strachem przed wyrządzeniem krzywdy podopiecznemu. To naturalna reakcja. Ważne jest, by dać sobie szansę na zrozumienie całego procesu.

Dlaczego im wcześniej, tym lepiej?

Pacjenci zakwalifikowani do żywienia dojelitowego mogą mieć wiele różnych problemów zdrowotnych. Łączy ich jednak jedno – nie są w stanie spożyć odpowiedniej ilości pokarmu. Odpowiednie odżywianie jest niezbędne do utrzymania masy ciała. W niektórych przypadkach do powrotu do zdrowia. Pozwala także otrzymać lepszą odpowiedź organizmu na leczenie i pozostać niezależnym. Jeśli organizm nie otrzymuje odpowiedniej ilości pokarmu przez jakiś czas, może to doprowadzić do niedożywienia.

Leczenie żywieniowe powinno być traktowane na równi z leczeniem farmakologicznym. Nie jest to procedura, z której można zrezygnować lub opóźniać jej rozpoczęcie bez konsekwencji dla stanu zdrowia pacjenta.

dr n. med. Piotr Wójcik, konsultant województwa podkarpackiego w Poradni Żywieniowej Nutrimed Sp. z o.o.:

W swojej codziennej pracy staram się wyjaśniać chorym i ich bliskim, że chociaż myśl o potrzebie wdrożenia żywienia dojelitowego w pierwszym momencie bywa przytłaczająca, to w dłuższej perspektywie może ono znacznie podnieść jakość życia pacjenta w porównaniu do okresu sprzed jego zastosowania. Często też dzięki niemu możliwe jest dalsze leczenie czy rehabilitacja. Zanim więc podejmiemy jakąkolwiek decyzję, warto dać sobie szansę na zapoznanie się z tą metodą żywienia.

Odpowiednio prowadzone żywienie dojelitowe może pomóc w redukcji stresu i zmartwień związanych z brakiem możliwości przyjmowania posiłków doustnie i koniecznością zaspokojenia codziennych potrzeb żywieniowych.

Skala niedożywienia

Tylko w Europie narażone na nie są aż 33 miliony osób. Niedożywienie dotyka każdej grupy społecznej. Najbardziej rozpowszechnione jest u osób starszych. Powoduje niepełnosprawność życiową, utratę niezależności oraz zwiększa zapotrzebowanie na usługi publicznej służby zdrowia. W samej Wielkiej Brytanii w latach 2011-12 trzeba było pokryć koszty związane z niedożywieniem rzędu 19,6 miliarda euro. W Niemczech kwota ta wyniosła 9 miliardów euro.

W domu najlepiej

Gdy stan zdrowia pacjenta nie wymaga hospitalizacji, żywienie dojelitowe może być prowadzone w domu. Jest to korzystne zarówno dla systemu opieki zdrowotnej, jak i dla chorego i jego rodziny.

Adrianna Sobol, psychoonkolog:

Korzyścią dla pacjentów jest możliwość pobytu w najbliższym im środowisku. To znacznie podnosi komfort ich życia. Powrót do dotychczasowych warunków funkcjonowania, nawet w ograniczonym zakresie, daje poczucie bezpieczeństwa. Znika wszechogarniające poczucie bezradności, które pojawia się, gdy pacjent nie może się odżywiać drogą doustną.

Żywienie dojelitowe w warunkach domowych jest refundowane. Poradnie żywieniowe w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia gwarantują pacjentowi z założonym sztucznym dostępem wizyty lekarskie i pielęgniarskie, badania laboratoryjne krwi i moczu, dostarczenie diet i sprzętu do podaży diety pod wskazany adres oraz szkolenie pacjenta i opiekuna.

Metoda żywienia dopasowana do stylu życia

Decyzja o metodzie żywienia dojelitowego podejmowana jest wspólnie przez pacjenta, jego bliskich. Zespół medyczny z poradni żywieniowej zarekomenduje sposób najbardziej dostosowany do potrzeb i stylu życia chorego i jego rodziny. Do wyboru jest kilka opcji uwzględniających m.in. częstość podaży diet czy aktywność zawodową i społeczną:

• Żywienie metodą typu bolus zapewnia więcej swobody, dzięki możliwości rozłożenia żywienia na mniejsze porcje w ciągu dnia. Nie zabiera ono dużo czasu i pozwala na większą mobilność.
• Żywienie ciągłe podawane jest stopniowo przez pompę lub zestaw do podaży grawitacyjnej i wymaga dłuższego czasu na podanie pokarmu. Dostępne są też specjalne plecaki ze stelażem, dzięki którym można wychodzić na zewnątrz podczas procesu żywienia. Inną opcją jest żywienie w ciągu nocy, które może zapewnić wiele swobody w ciągu dnia.
• Połączenie obu metod, czyli żywienia ciągłego i typu bolus może pozwolić łatwiej dopasować procedurę żywienia do aktualnych potrzeb, np. spotkania ze znajomymi.

Zapewnienia poczucia bezpieczeństwa

Wsparciem służą poradnie żywieniowe, takie jak Nutrimed. Udostępnia ona infolinię dla pacjentów stosujących żywienie dojelitowe w domu i materiały edukacyjne sprofilowane pod potrzeby chorego. Jako jedyny świadczeniodawca w Polsce zapewnia dojazd personelu medycznego bezpośrednio do domu pacjenta. Pacjent oraz opiekun otoczeni troskliwą opieką mogą skupić się na tym, co dla nich najważniejsze.

Inni pacjenci najlepszym motywatorem

Czasami potrzebujemy porozmawiać z kimś, kto ma podobne doświadczenia i problemy. Wzajemna wymiana doświadczeń może okazać się źródłem ogromnego wsparcia. Jeżeli nie mamy bezpośredniego kontaktu z innymi pacjentami lub opiekunami, warto zapoznać się z historiami, którymi osoby z podobnymi doświadczeniami chciały podzielić się ze wszystkimi szukającymi informacji. Jednym z takim miejsc jest strona www.nutriciawdomu.pl, na której znajdują się nie tylko materiały filmowe, ale też odpowiedzi samych pacjentów i ich bliskich na najczęściej zadawane pytania.