Ból neuropatyczny – uciążliwa dolegliwość o której wciąż za mało wiemy

Nawet co piąty Europejczyk cierpi z powodu bólu przewlekłego spowodowanego uszkodzeniem układu nerwowego. Naukowcy i lekarze wciąż niewiele wiedzą o mechanizmach jego powstawania. Terapia jest trudna i nie zawsze skuteczna.

Zespół badawczy z Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie prowadzi projekt, który może przyczynić się do opracowania nowej skutecznej politerapii bólu neuropatycznego.

Ból przeszywający jak prąd

Ból neuropatyczny jest związany z zaburzeniem czynności lub uszkodzeniem ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego. Ból neuropatyczny ma charakter uporczywy i przewlekły. Znacznie wykracza poza normalny przewidywany czas zdrowienia. Trwa zwykle dłużej niż trzy miesiące. Jest doznaniem niezwykle skomplikowanym do określenia.

Objawy bólu neuropatycznego

Zazwyczaj jest opisywany jako ból o dużym natężeniu, o charakterze kłującym, piekącym parzącym, mrowiącym i/lub przeszywającym. Ból neuropatyczny niesie ze sobą wiele negatywnych konsekwencji. Wpływa niekorzystnie na fizjologiczne i psychiczne funkcjonowanie człowieka.

Skąd się bierze ból neuropatyczny?

Mechanizm powstawania i utrzymania się bólu neuropatycznego wciąż nie jest do końca poznany. Konsekwencją tego jest przewlekłość choroby i brak odpowiedniej terapii. Konieczne jest długotrwałe stosowanie leków. A co za tym idzie, większe prawdopodobieństwo wystąpienia objawów niepożądanych.

Skala problemu

Badania epidemiologiczne wskazują, że ból neuropatyczny dotyczy około 7-10% populacji. Istotne jest także, że w przypadku wybranych schorzeń, odsetek ten może być dużo wyższy. Na przykład w przypadku nowotworów może wynosić nawet 39%.

Konsekwencje bólu neuropatycznego

Konsekwencją bólu są objawy, które utrudniają wykonywanie codziennych, prostych czynności. Często mówi się o pogorszeniu sytuacji życiowej pacjentów. Najczęściej ból neuropatyczny jest konsekwencją przebytych chorób, w tym nowotworów, cukrzycy, chorób demielinizacyjnych (np. stwardnienia rozsianego), lub zakażeń wirusowych (neuralgia popółpaścowa, neuropatia związana z HIV).

Jak podnieść komfort życia pacjentów?

Nad opracowaniem skutecznych terapii w bólu neuropatycznym pracuje zespół badawczy z Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie. Ostatnie badania wskazują, że w rozwoju bólu neuropatycznego uczestniczą nie tylko neurony, lecz również komórki glejowe, które modulują aktywność ważnych elementów układu nerwowego. Mgr Piotrowska-Murzyn bada jaki wpływ na inicjację oraz rozwój bólu neuropatycznego mają komórki, takie jak mikroglej i astroglej oraz czynniki, które uwalniają. Ponadto badaczka poszukuje substancji, które po podaniu z konwencjonalnymi środkami przeciwbólowymi wzmocnią ich efektywność. Jest to bardzo istotne dla opracowania skutecznej terapii skojarzonej bólu neuropatycznego.

Przełomowe odkrycie

Mgr Anna Piotrowska-Murzyn wskazała, że pożądaną substancją może być Marawirok. To lek antyretrowirusowy, stosowany u zakażonych wirusem HIV. Badaczka określiła jego przeciwbólowy mechanizm działania poprzez promowanie, niedawno odkrytego procesu alternatywnej polaryzacji komórek glejowych i przywracanie równowagi między czynnikami pro- i przeciwbólowymi.

mówi mgr Anna Piotrowska-Murzyn

Związek Marawirok może wpływać na efektywność konwencjonalnie stosowanych leków przeciwbólowych. Tym samym wydaje się, że Marawirok może okazać się ciekawym podejściem do terapii skojarzonej z opioidami u pacjentów cierpiących z powodu bólu neuropatycznego.

Badania docenione przez Jury programu Dla Kobiet i Nauki

Projekt mgr Anny Piotrowskiej-Murzyn został wyróżniony przez Jury programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki pod przewodnictwem prof. Ewy Łojkowskiej – w listopadzie 2018 roku badaczka otrzymała stypendium w kategorii doktoranckiej w wysokości 30 000 zł.

mgr Anna Piotrowska-Murzyn:

Stypendium w programie L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki to dla mnie motywacja do dalszej pracy nad opracowaniem zupełnie nowych, dzisiaj jeszcze niedostępnych leków przeciwbólowych. Mam nadzieję, że dzięki temu przysłużę się do podniesienia komfortu życia wielu osób.

informacja prasowa: NewsrmTV