Zapalenia spojówek

Gałka oczna jest bardzo czułym barometrem reakcji zachodzących w przebiegu chorób ogólnoustrojowych (np. toczeń trzewny, reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca). Jest ona narażona na nieustanny kontakt z wieloma niekorzystnymi czynnikami: fizycznymi, chemicznymi, alergenami.

Wczesne rozpoznanie oraz identyfikacja objawów staje się szczególnie istotne. Zapalenie spojówek dla wielu chorych jest niezwykle uciążliwe. Kończy się często wizytą u lekarza rodzinnego.

Dolegliwości i przyczyny
Częste dolegliwości: uczucie pieczenia, „kłucia”, uporczywy świąd, uczucie obecności „ciała obcego” pod powiekami, ciężkość powiek, obecność wydzieliny sklejającej powieki, łzawienie lub uczucie suchości błon śluzowych w obrębie gałki ocznej.

Zapalenie spojówek to stan zapalny błony śluzowej oraz powiek. W zależności od czasu trwania objawów rozróżniamy: zapalenie ostre (objawy do 4 tygodni) oraz przewlekłe (objawy dłużej niż 4tygodnie).
Zapalenia spojówek powodują:

• czynniki infekcyjne: bakteryjne, wirusowe i grzyby,
• czynniki nieinfekcyjne: alergiczne, chemiczne, fizyczne,
• choroby ogólnoustrojowe.

Wśród czynników fizycznych istotną rolę w zainicjowaniu zapalenia odgrywają: wysoka temperatura, kurz, suche powietrze, wiatr, długa praca na komputerze. Z czynników chemicznych należy wymienić: spaliny, dym papierosowy, zanieczyszczenia chemiczne powietrza i wody.

Objawy
Główne objawy zapalenia spojówek to: przekrwienie spojówek, obrzęk spojówek i powiek, łzawienie, wydzielina zworka spojówkowego, grudkowa lub brodawkowa reakcja ze strony spojówki, obecność błon na powierzchni skóry i spojówek, krwotoki podspojówkowe.

Diagnoza
Aby zidentyfikować czynnik(i) prowadzące do rozwoju choroby, pacjent powinien poinformować lekarza o stosowanych lekach, przebytych infekcjach, czy też chorobach przewlekłych (cukrzyca, zapalenie stawów, toczeń). Wszystkie te informacje pozwolą na właściwe rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia.

Zespół suchego oka
Jest to ważny termin związany z zapaleniem spojówek. Problem dotyczy głównie kobiet w okresie przekwitania. Częstość jego występowania wzrasta uosób powyżej 65. roku życia. Przyczyny to: zmniejszenie produkcji łez po 40. roku życia (zanik gruczołu łzowego), zaburzenia hormonalne związane z okresem menopauzy, praca przy monitorach komputerów, noszenie soczewek kontaktowych, praca w pomieszczeniach z klimatyzacją, ogrzewanych, długotrwała jazda samochodem z nawiewem lub klimatyzacją, stosowanie leków takich jak: leki antykoncepcyjne, leki psychotropowe, choroby: cukrzyca, choroba reumatyczna, niedobór witaminy A, schorzenie tkanki łącznej, choroby zakaźne, częste i przewlekłe stosowanie kropli ocznych zawierających płyn konserwujący. „Zespół suchego oka” obserwowany jest w tzw. prostym zapaleniu spojówek, powstającym w związku zdziałaniem czynników fizycznych i chemicznych.

Leczenie
W najczęstszym prostym zapaleniu spojówek szczególnie istotna staje się identyfikacja czynnika lub czynników sprawczych oraz ich wyeliminowanie. Wleczeniu tego typu zapalenia stosuje się preparaty sztucznych łez, które nawilżają gałkę oczną i spojówkę, zastępując niedobór łez. U wybranych pacjentów zasadne staje się rozpoczęcie leczenia od zastosowania bezpiecznego, dobrze tolerowanego i zmniejszającego nasilenie objawów klinicznych zapalenia, leku, jakim jest Homeoptic®.

Homeoptic® można zalecać w przypadku podrażnienia gałki ocznej: dzieciom, kobietom w ciąży, osobom starszym, jak i osobom z alergią. Zaletą tego preparatu jest skład pozbawiony środków konserwujących, które u wielu pacjentów wtórnie prowadzą do podrażnienia gałki ocznej. Jego jednorazowe opakowanie (minimsy) nie pozwala na skażenie powierzchni preparatu. Stosować mogą go osoby noszące soczewki kontaktowe.

Proste zapalenie spojówek jest najczęstszym nieinfekcyjnym ich zapaleniem, którego czynniki są łatwe w identyfikacji, a zastosowane leczenie przynosi ulgę w dolegliwościach.

tekst: Katarzyna Życińska, Andrzej Wardyn
Zakład Medycyny Rodzinnej Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych
i Nefrologii Akademii Medycznej w Warszawie