Terapeutyczne rajstopy

Przewlekła niewydolność żylna to poważne schorzenie, które dotyka około 50 proc. populacji osób dorosłych. Bardzo skuteczną metodą jego leczenia jest kompresjoterapia z wykorzystaniem specjalnych wyrobów medycznych.

Początkowo rajstopy były elementem męskiej garderoby symbolizujacym bogactwo. Dopiero w XIX wieku zaczęły je nosić kobiety. Dziś rajstopy można kupić prawie wszędzie. Wykorzystuje się je nawet w przemyśle farmaceutycznym. Rajstopy czy podkolanówki przeciwżylakowe są dziś dostępne w aptekach lub sklepach medycznych.

Przyczyny
Przewlekła niewydolność żylna to zespół objawów spowodowanych utrudnieniem odpływu krwi z naczyń żylnych na skutek ich zwężenia lub niedrożności. Do powstawania żylaków przyczyniają się m.in.: ciąża, nadwaga, długotrwała praca stojąca lub siedząca, mało aktywny tryb życia.
W ich leczeniu i profilaktyce istotne znaczenie ma zmiana stylu życia i zastosowanie odpowiednich środków farmakologicznych. Mogą to być maści, żele i kremy z dodatkiem wyciągu z kasztanowca, trokserutyny lub heparyny, a także preparaty doustne zawierające diosminę, trokserutynę, escynę czy eskulinę. Poprawiają one napięcie ścian naczyń krwionośnych.

Kompresjoterapia
Bardzo skuteczną i uznaną metodą leczenia przewlekłej niewydolności żylnej jest kompresjoterapia. Polega ona na uciskaniu kończyn za pomocą bandaża elastycznego lub wyrobów medycznych o stopniowanym ucisku, jak na przykład rajstopy czy podkolanówki przeciwżylakowe. Efekt terapii zależy od czasu i konsekwencji jej stosowania. Prawidłowo wdrożona kompresjoterapia usprawnia odpływ krwi żylnej, a także chłonki, która może gromadzić się w okolicznych tkankach.

Wskazania i przeciwwskazania
Głównym wskazaniem do stosowania kompresjoterapii jest początkowe stadium choroby żylnej, obrzęk limfatyczny, zatorowość płucna, zakrzepica żylna, a także długotrwała praca w pozycji stojącej lub siedzącej. Przeciwwskazaniem może okazać się świeża zakrzepica żył głębokich, zapalenie skóry lub zaburzenia krążenia tętniczego.

Klasa ucisku a rodzaj schorzenia
Kompresjoterapia jest skuteczna tylko wówczas, gdy ucisk zostanie odpowiednio dostosowany do rodzaju schorzenia (od 10 mmHg do 50 mmHg). Największą siłę ucisku stosuje się wokół kostki, stopniowo ją zmniejszając w kierunku pachwiny.
Wyróżnia się cztery klasy ucisku. 1 klasa (18-21 mmHg) stosowana jest, gdy pacjent nie ma jeszcze żylaków, pojawia się u niego jednak uczucie zmęczenia i ciężkości nóg oraz tendencja do obrzęków w okolicy kostek. 2 klasę (23-32 mmHg) zaleca się w przypadku średnich żylaków oraz po ich chirurgicznym usunięciu. 3 klasę (34-46 mmHg) wykorzystuje się w przypadku dużych żylaków, zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych czy następstw przewlekłej niewydolności żylnej. Natomiast 4 klasę (powyżej 49 mmHg) stosuje się przy ciężkim zespole pozakrzepowym.

Rola farmaceuty
O rodzaju wyrobu medycznego (podkolanówki, rajstopy czy pończochy kompresyjne), a także sile ucisku decyduje przede wszystkim lekarz. Farmaceuta powinien natomiast zwrócić pacjentowi uwagę, że aby kompresjoterapia była skuteczna, należy wcześniej dokonać pomiarów obwodu kostki, podudzia i uda oraz długości kończyny w celu dobrania odpowiedniego rozmiaru produktu uciskowego. Pomiarów należy dokonywać rano, w pozycji leżącej, po kilkugodzinnym odpoczynku. Ponadto pacjent powinien być świadomy, że rajstopy czy podkolanówki przeciwżylakowe powinny być noszone codziennie, a zdejmowane dopiero na noc.
Zakładanie rajstop lub podkolanówek uciskowych może początkowo sprawiać pacjentowi ogromną trudność. Farmaceuta powinien wytłumaczyć mu, że wyrobów tych nie należy wciągać na siłę, gdyż może to doprowadzić do ich uszkodzenia, a tym samym osłabienia siły ucisku.

Piśmiennictwo u autorki.

środki farmakologiczne

W leczeniu i profilaktyce przewlekłej niewydolności żylnej istotne znaczenie ma zmiana stylu życia i zastosowanie odpowiednich środków farmakologicznych. Mogą to być maści, żele i kremy z dodatkiem wyciągu z kasztanowca, trokserutyny lub heparyny, a także preparaty doustne zawierające diosminę, trokserutynę, escynę czy eskulinę. Poprawiają one napięcie ścian naczyń krwionośnych.